Tag Archives: μέταλλα

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ – ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Τα τελευταία τρία χρόνια και ειδικά μετά την πανδημία του COVID-19, η εξορυκτική βιομηχανία έχει αναλάβει έναν αναβαθμισμένο ρόλο μέσα στην Ε.Ε., συμβάλλοντας σε σημαντικές προτεραιότητες, όπως η εξασφάλιση πλήρους ανάκαμψης από την πανδημία COVID-19, η δημιουργία της Ε.Ε. τη επόμενης ημέρας, η παγκόσμια ηγεσία στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, η υιοθέτηση ψηφιακών λύσεων για την καθιέρωση της ψηφιακής κυριαρχίας της Ευρώπης, η διαμόρφωση μιας πιο ανθεκτικής και εύρωστης οικονομίας, η υπεράσπιση των κοινών αξιών και η ενίσχυση του δημοκρατικού μοντέλου, και η ενίσχυση του ρόλου της Ε.Ε. ως παγκόσμιου παράγοντα.

Ας δούμε στη συνέχεια με ποιο τρόπο συμβάλλει η εξορυκτική βιομηχανία σε κάθε μια από αυτές τις προτεραιότητες:

Ανάκαμψη από την πανδημία COVID-19

  • Η υγειονομική κρίση του COVID-19 υπογράμμισε τον κρίσιμο ρόλο των τομέων χημικών υλών, φαρμακευτικών και ιατρικών παρασκευασμάτων που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στις πρώτες ύλες.
  • Η ευρωπαϊκή βιομηχανία εξόρυξης διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διασφάλιση μετάλλων και ορυκτών για την ευρωπαϊκή μεταποιητική βιομηχανία και άλλους μεταγενέστερους χρήστες.
  • Οι ευρωπαϊκές εταιρείες εξόρυξης και οι εταιρείες τεχνολογίας εξόρυξης είναι απαραίτητες για τις ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας και, επομένως, ζωτικής σημασίας για την υπέρβαση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης μετά την πανδημία.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση του αύριο

  • Τα ορυκτά και τα μέταλλα αντιπροσωπεύουν τη βάση για τη ζωή μας και κάθε βιομηχανική παραγωγική διαδικασία. Παρέχουν καθημερινά προϊόντα και νέες λύσεις για σύγχρονες υποδομές και τεχνολογίες.
  • Η ζήτηση για πρώτες ύλες αυξάνεται συνεχώς στην Ευρώπη και παγκοσμίως. Όλοι όσοι ασχολούνται με την ανάπτυξη μιας βιώσιμης Ευρώπης βασίζονται σε μέταλλα και ορυκτά.
  • Οι ευρωπαϊκές εταιρείες είναι παγκόσμιοι ηγέτες στην καινοτομία. Η βιομηχανία ορυκτών πρώτων υλών της ΕΕ έχει δεσμευτεί να βελτιώνει συνεχώς τις επιδόσεις της, ακολουθώντας τα υψηλότερα περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα.

Παγκόσμια ηγεσία στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής

  • Όσο πιο φιλόδοξοι οι στόχοι μας για την κλιματική αλλαγή, τόσο περισσότερα μέταλλα και ορυκτά χρειάζονται για μια μετάβαση στην καθαρή ενέργεια.
  • Η βιομηχανία ορυκτών πρώτων υλών έχει προχωρήσει ριζικά στην παραγωγικότητα και την ενεργειακή απόδοση και εξακολουθεί να εφαρμόζει νέες λύσεις με στόχο την περαιτέρω μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και των εκπομπών CO2.
  • Έχουμε γίνει εξαρτημένοι από εξαιρετικά εξειδικευμένα μέταλλα και κράματα που απαιτούν μια τεράστια γκάμα ορυκτών και μετάλλων. Πολλά μέταλλα και ορυκτά είναι απαραίτητα για την κατασκευή προηγμένων τεχνολογικών προϊόντων που είναι απαραίτητα για να καταστεί η Ευρώπη κλιματικά ουδέτερη έως το 2050.

Υιοθέτηση ψηφιακών λύσεων και καθιέρωση της ψηφιακής κυριαρχίας της Ευρώπης

  • Η ψηφιοποίηση αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για την Ευρώπη και η εξορυκτική βιομηχανία υποστηρίζει τις προσπάθειες της ΕΕ να διασφαλίσει ότι η ψηφιακή τεχνολογία ωφελεί τους ανθρώπους και τις επιχειρήσεις και συμβάλλει στην επίτευξη μιας κλιματικά ουδέτερης Ευρώπης. Η κρίσιμη εξάρτησή μας από τα ηλεκτρονικά και την τεχνολογία τους, σημαίνει ότι εξαρτόμαστε εξίσου από τις ορυκτές πρώτες ύλες που απαιτούνται για την κατασκευή τους.
  • Για βιώσιμα προϊόντα χρειαζόμαστε μέταλλα και ορυκτά με βιώσιμη εξόρυξη. Η ευρωπαϊκή βιομηχανία εξόρυξης χρησιμοποιεί καινοτόμες τεχνολογίες για να είναι πιο αποδοτική από πλευράς πόρων.
  • Ο κλάδος αναζητά συνέργειες με άλλους κλάδους για τη βελτίωση των ροών υλικών και την αύξηση της προστιθέμενης αξίας τους.

Για μια Ευρωπαϊκή οικονομία πιο ανθεκτική και εύρωστη

  • Αυξάνοντας την εγχώρια παραγωγή ορυκτών, η Ευρώπη γίνεται λιγότερο εξαρτημένη και βελτιώνει τη βιώσιμη αλυσίδα εφοδιασμού της. Η Ευρώπη έχει τους δικούς της ορυκτούς πόρους, συμπεριλαμβανομένων κρίσιμων πρώτων υλών, κοιτασμάτων παγκόσμιας κλάσης και εξακολουθεί να διαθέτει τεράστιο ορυκτό δυναμικό.
  • Η βελτίωση της βιωσιμότητας και της ευημερίας μας είναι δυνατή μόνο μέσω καινοτομιών και αποτελεσματικότερων εφαρμογών. Η ευρωπαϊκή μεταλλευτική βιομηχανία προμηθεύει μέταλλα και ορυκτά που καθιστούν δυνατές αυτές τις νέες εξελίξεις.
  • Ο μετριασμός του κινδύνου προσφοράς με την παροχή υλικών για πράσινες, βιώσιμες, κυκλικές τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα, βιώσιμη γεωργία και την ανθεκτικότητα των αλυσίδων αξίας της μεταποίησης της Ευρώπης σημαίνει επένδυση στις πρώτες ύλες της Ευρώπης.

Υπεράσπιση των κοινών αξιών και η ενίσχυση του δημοκρατικού μοντέλου

  • Οι εταιρείες εξόρυξης στην Ευρώπη συνεργάζονται με τοπικές κοινότητες που θα επηρεαστούν άμεσα από την προσπάθεια και προσπαθούν να συνεργαστούν με τα μέλη της κοινότητας για να αναπτύξουν στρατηγικές για μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα.
  • Οι εταιρείες καταπολεμούν τις ανισότητες μέσα από τις εργασιακές τους πολιτικές και στη συνέχεια συνεργαζόμενες με εταίρους για την υλοποίηση στοχευμένων επενδύσεων και ευκαιριών κατάρτισης με επίκεντρο τους περιθωριοποιημένους πληθυσμούς.
  • Η κοινωνική ευθύνη ήταν και αποτελεί μέρος κάθε προγράμματος βιώσιμης λειτουργίας όλων των εξορυκτικών Ευρωπαϊκών εταιρειών.

Ενίσχυση του ρόλου της ΕΕ ως παγκόσμιου παράγοντα

  • Ο τομέας της ευρωπαϊκής εξορυκτικής βιομηχανίας είναι από τους πιο εξελιγμένους εταίρους στην αντιμετώπιση μιας σειράς προκλήσεων βιώσιμης ανάπτυξης. Οι εταιρείες εξόρυξης εργάζονται για να μοιραστούν αυτές τις εμπειρίες ευρύτερα και να ενθαρρύνουν την περαιτέρω δέσμευση σε συνεργασίες για την επίτευξη συνεργατικής προόδου στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDG’s).
  • Η ευρωπαϊκή μεταλλευτική βιομηχανία υποστηρίζει τους 17 Στόχους που έχουν τεθεί από τα Ηνωμένα Έθνη στην ατζέντα της για τη βιώσιμη ανάπτυξη για τον τερματισμό της φτώχειας, την προστασία του πλανήτη και τη διασφάλιση της ευημερίας για όλους, και δεσμεύεται για την εκπλήρωσή τους.
  • Η ευρωπαϊκή βιομηχανία εξόρυξης μετάλλων και ορυκτών είναι παγκόσμιος ηγέτης στην βιώσιμη παραγωγή πρώτων υλών.

Ο ρόλος της Ελλάδας

Η ελληνική εξορυκτική βιομηχανία αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ευρωπαϊκής και λόγω της εξωστρέφειας των ελληνικών εξορυκτικών εταιρειών και λόγω του πλούσιου και πολλά υποσχόμενου μεταλλευτικού δυναμικού του ελληνικού χώρου.

Πολλές είναι οι ελληνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται εκτός συνόρων, αλλά θα θέλαμε να σταθούμε σε μία, τόσο λόγω του διεθνούς προφίλ της, όσο και λόγω της προσήλωσής της στη βιώσιμη εξόρυξη και το ευρωπαϊκό όραμα.

Μιλάμε για την Ελληνικός Χρυσός, την εταιρεία που έχει αναλάβει την διαχείριση των ιστορικών Μεταλλείων Κασσάνδρας στην ΒΑ Χαλκιδική.

Εξετάζοντας λεπτομερώς την πολιτική και τις πρακτικές της εταιρείας διαπιστώνει κανείς πως τα υψηλά στάνταρτ που εφαρμόζει η εταιρεία πολλές φορές ξεπερνούν τα οριζόμενα από το νομοθετικό πλαίσιο και τις προδιαγραφές. Σχετικά, δε, με τις προαναφερθείσες προτεραιότητες της Ε.Ε., η Ελληνικός Χρυσός αποτελεί παράδειγμα όσον αφορά τη συμβολή της.

  • Την μετά-COVID περίοδο €165.000 εγκρίθηκαν για δράσεις και έργα του πυλώνα “Υγεία & καλή ποιότητα ζωής”, στον οποίο η Ελληνικός Χρυσός έχει επενδύσει τα μέγιστα, με έμφαση στο «Έκτακτο Ταμείο Αρωγής», για την αντιμετώπιση επιπτώσεων της πανδημίας.
  • Στην Ευρώπη του αύριο τα οι κρίσιμες και στρατηγικές ύλες θα παίξουν σημαντικό ρόλο. Και τα μεταλλεία Κασσάνδρας παράγουν χαλκό, ένα από τα σημαντικότερα κρίσιμα και στρατηγικά μέταλλα, η ζήτηση του οποίου προβλέπεται να εκτοξευτεί.
  • Στην πρώτη της αξιολόγηση συμμόρφωσης έναντι των προτύπων του πλαισίου «Προς μία Βιώσιμη Μεταλλευτική Δραστηριότητα» (Towards Sustainable Mining – TSM) της Ένωσης Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων του Καναδά (Mining Association of Canada – MAC), της οποίας αποτελεί μέλος μέσω της μητρικής της Eldorado Gold, η Ελληνικός Χρυσός έλαβε την υψηλότερη δυνατή αξιολόγηση, Επιπέδου ΑΑΑ, σε όλους τους δείκτες αναφοράς στο πρωτόκολλο Διαχείρισης Μεταλλευτικών Καταλοίπων (Τελμάτων) και στο πρωτόκολλο Διατήρησης Βιοποικιλότητας. Συνολικά, η εταιρεία το 2023, αξιολογήθηκε με Τριπλό Α (ΑΑΑ) στους 14 από τους 30 δείκτες αναφοράς του προτύπου TSM. Η εταιρεία έλαβε επίσης αξιολόγηση Επιπέδου AA για τις πρακτικές της ως προς την Υγεία & Ασφάλεια των εργαζομένων και την Υπεύθυνη Διαχείριση Υδάτινων Πόρων και Α για την Κλιματική Αλλαγή.
  • Η Ελληνικός Χρυσός έχει ήδη υιοθετήσει ή δοκιμάζει πιλοτικά ψηφιακές λύσεις με γνώμονα τη βιώσιμη παραγωγή, την ασφάλεια των εργαζομένων και την εξοικονόμηση πόρων. Τέτοιες είναι το ιδιωτικό υπόγειο δίκτυο 4G για την άμεση επικοινωνία και εντοπισμό ατόμων, η τεχνολογία απομακρυσμένης πυροδότησης εκρήξεων, το σύστημα και η πλατφόρμα περιβαλλοντικής παρακολούθησης κ.ά.
  • Η συμβολή της Ελληνικός Χρυσός στην Ελληνική και συνεπώς στην Ευρωπαϊκή οικονομία είναι γνωστή. Μέχρι σήμερα έχουν επενδυθεί $1 δισ. στην Ελλάδα, €800 εκ. σε Έλληνες προμηθευτές, έχουν εισπραχθεί €620 εκ. από εξαγωγές, έχει €360 εκ. έσοδα το ελληνικό κράτος, έχουν δοθεί €225 εκ. σε μισθούς και επιδόματα. Σε πλήρη ανάπτυξη τα Μεταλλεία Κασσάνδρας θα απορροφήσουν επιπλέον επένδυση $2 δισ., θα δημιουργηθούν άμεσες & έμμεσες θέσεις εργασίας, θα υπάρξει ενίσχυση κρατικών εσόδων κατά €2,5 δισ., καταβολή €2 δισ. σε μισθούς, εξαγωγές ύψους €11,6 δισ., πληρωμές €3,6 δισ. σε Έλληνες εργολάβους και προμηθευτές και επενδύσεις €80 εκ. σε δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης για την τοπική κοινωνία.
  • Για τις αξίες και τη δημοκρατική διακυβέρνηση η εταιρεία σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς, καθώς και τα διεθνή πρότυπα, επιδιώκει την τήρηση δίκαιων εργασιακών πρακτικών. Ενθαρρύνει την παροχή ίσων ευκαιριών και βασίζει τις πρακτικές προσλήψεων στις δεξιότητες και την εμπειρία, όπως αναφέρεται στην Πολιτική Διαφορετικότητας της μητρικής Eldorado Gold. Όπως περιγράφεται στον Κώδικα Επιχειρηματικής Δεοντολογίας και στην Πολιτική Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της εταιρείας, όλοι αναμένεται να διατηρούν ένα ασφαλές και υγιές εργασιακό περιβάλλον και να προωθούν ένα χώρο εργασίας απαλλαγμένο από διακρίσεις και παρενοχλήσεις. Σύμφωνα με την Πολιτική Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σέβεται τα δικαιώματα του εργατικού δυναμικού μας, των μελών της τοπικής κοινότητας και άλλων ενδιαφερομένων μερών που ενδέχεται να επηρεάζονται από τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες. Αναμένει δε από τους επιχειρηματικούς της εταίρους, συμπεριλαμβανομένων των παροχών ασφάλειας, των εργολάβων και των προμηθευτών να συμμερίζονται αυτή τη δέσμευση για τα δικαιώματα που αφορούν τις συνθήκες εργασίας, την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, την ελευθερία του λόγου, τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, το μέγιστο ωράριο εργασίας, τους ελάχιστους μισθούς, τις ίσες ευκαιρίες και την απαλλαγή από διακρίσεις.
  • Για την ενίσχυση του ρόλου της Ε.Ε. ως παγκόσμιου παράγοντα, η τήρηση των ανωτέρω και η συνεχής προσπάθεια της εταιρείας προς την βιώσιμη παραγωγή και ανάπτυξη συμβάλουν στους 17 στόχους που έχουν τεθεί από τα Ηνωμένα Έθνη στην ατζέντα της για τη βιώσιμη ανάπτυξη και παράλληλα συμβάλλουν στην αναβάθμιση της Ε.Ε. ως σημαντικού παγκόσμιου παράγοντα.

Θα μπορούσαμε συμπερασματικά να πούμε και από αυτό και μόνο το παράδειγμα πως η ελληνική εξορυκτική βιομηχανία κοιτάει στα μάτια τους Ευρωπαίους εταίρους της και έχει τη δυνατότητα να παίξει ακόμα σημαντικότερο ρόλο με την περαιτέρω βιώσιμη ανάπτυξή της τα επόμενα χρόνια.

ΤΟ «ΚΙΝΗΜΑ», ΤΟ ΧΡΥΣΟ ΤΡΙΓΩΝΟ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

+ú¤ä+++¼-4

Επειδή υπάρχουν και πάρα πολλοί αληθινοί επιστήμονες, απλά κάνουν πολύ λιγότερο θόρυβο από τους λίγους «πολιτικοποιημένους», διαβάστε ένα τεκμηριωμένο άρθρο του Δρ. γεωλογίας κου Νικόλαου Αρβανιτίδη από το Blog  http://nikolaosarvanitidis.eu/ . Αναρωτηθείτε μαζί του και μαζί μας για μια σειρά ερωτήματα που έχουμε κατά καιρούς θίξει και εμείς.

Γίνεται κάποια αναφορά τελευταία για την κοινή παρουσία και εκδήλωση «κινημάτων» για τις Σκουριές, για τα ”χημικά” της Συρίας, και διαφόρων άλλων ”κινημάτων” για τον ένα ή τον άλλο λόγο. Και βέβαια η έννοια της λέξης Κίνημα συνδέθηκε και συνδέεται πάντοτε με παναθρώπινους αγώνες για σκοπούς και στόχους υπέρτατης αξίας, όπως είναι τα απελευθερωτικά Κινήματα, τα αντιρατσιστικά Κινήματα, τα ειρηνικά Κινήματα. Στις συγκεκριμένες περιπτώσεις το «κίνημα» περί Σκουριών, αλλά και όλα τα παρόμοια του, αποτελούνται στην ουσία από κάποιες ομάδες και πρόσωπα που ενδιαφέρονται περισσότερο για ατομικά ή/και συλλογικά συμφέροντα και προβολή, και λιγότερο για ιδεολογικές αξίες. Βασικό τους χαρακτηριστικό η προσπάθεια να επηρεάσουν και να διαμορφώσουν την κοινή γνώμη με βάση τη δική τους ατζέντα. Η κινδυνολογία, η καταστροφολογία, η απειλή, το τρομακτικό μέλλον, βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη της φρασεολογίας τους. Άλλωστε δεν κοστίζει τίποτα και πουλάει εύκολα. Ποιες είναι όμως οι αιτίες εμφάνισης τους και ποια η τυχόν ουσιαστική προσφορά τους;

•             Είναι μήπως οικολογικές και στοχεύουν στην προστασία του περιβάλλοντος; Σε καμία περίπτωση, το αντίθετο μάλλον. Δεν έχουν ούτε το ενδιαφέρον, ούτε την δυνατότητα να το κάνουν. Άλλωστε στις περισσότερες περιπτώσεις οι εξελίξεις και τα γεγονότα τους έχουν χρονικά ξεπεράσει στη βάση συγκεκριμένων ενεργειών και δράσεων. Όλα γίνονται συνεπώς για το περιτύλιγμα. Άλλωστε η οργανωμένη κοινωνία, με τις διαδικαστικές λειτουργίες που η ίδια ανέδειξε και διαχειρίζεται, έχει και θα έχει την ευθύνη των όποιων επιλογών συνολικά. Στις Σκουριές οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις είναι απόλυτα ελεγχόμενες και οι λύσεις τους συγκεκριμένες και εφικτές. Στην περίπτωση των ”χημικών” της Συρίας , πέρα από την χαοτική κατάσταση που επικρατεί ως προς την εκτίμηση της πραγματικής διάστασης του προβλήματος, φαίνεται ότι υπάρχουν ορισμένοι που βιάζονται να κάνουν την πολιτική τους επιλογή και να διαλέξουν πλευρά.

•             Είναι μήπως εθνικές αιτίες; Μπορεί φυσικά να είναι, όπως όμως σε κάθε περίπτωση είναι, για όλους τους Έλληνες, αλλά και τους πολίτες κάθε άλλης χώρας. Είναι όμως μόνο αυτό; Γιατί σε πολλές περιστάσεις είναι απόλυτα φανερό ότι πρόκειται για την προφύλαξη κεκτημένων τοπικών και ατομικών συμφερόντων, αλλά και την επίτευξη πολιτικών σκοπιμοτήτων.

•             Είναι μήπως οι αιτίες αναπτυξιακές; Ούτε λόγος να γίνεται. Έτσι και αλλιώς δεν θα χρειασθεί ποτέ να βρεθούν στη θέση να πάρουν αποφάσεις για το μέλλον του τόπου. Τα «κινήματα», τα μέλη και οι υποστηρικτές τους μένουν δυστυχώς με την «ικανοποίηση» ότι εμποδίζουν την αναπτυξιακή εξέλιξη σε βάρος του δημοκρατικού δικαιώματος των πολιτών για κοινωνική πρόοδο και ευημερία.

Το Κίνημα της πραγματικής ζωής και της αλήθειας είναι αυτό της αξιοποίησης των προκλήσεων, της δημιουργικής απασχόλησης και της βιώσιμης ανάπτυξης, όπου μέλη είναι όλοι οι καθημερινοί άνθρωποι που δουλεύουν και παράγουν για το κοινό καλό. Είναι το Αναπτυξιακό Κίνημα που επιλέγει να στηρίξει την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων και άλλων πλουτοπαραγωγικών πηγών προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος και του λαού. Να συνεισφέρει στην βελτίωση της ποιότητας ζωής και ενός καλύτερου αύριο. Η Ελλάδα δεν μπορεί, ούτε πρέπει να αρνηθεί τις ευκαιρίες που προσφέρονται από το πλούσιο σε ορυκτά και μέταλλα υπέδαφος της, αλλά ούτε να αφήσει και τα άλλα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει να πάνε χαμένα.

Το «χρυσό» σκαληνό τρίγωνο που περικλείει το δημιουργικό της παρόν και το δυναμικό της αύριο, έχει μεταλλοφόρες γωνίες όπου βρίσκονται,

•             η Χαλκιδική με τις Σκουριές και την Ολυμπιάδα, που κάνουν το χαλκό, το μόλυβδο και τον ψευδάργυρο να λάμπουν σαν άργυρος, πλατίνα, αλλά πάνω από όλα σαν χρυσός,

•             η Θράκη, με τις Σάππες, το Πέραμα, την Κίρκη, το Καλιντήρη να δικαιώνουν ολοένα και περισσότερο την φήμη τους, ότι ο χρυσός κρύβει χαλκό, αντιμόνιο και άλλα μέταλλα,

•             το Άγκιστρο, που με επικεφαλής τα Μαύρα Λιθάρια, αποτελεί τη νέα «χρυσή» ευκαιρία για δυναμικά αποθέματα μεταλλικών κοιτασμάτων.

Είναι λοιπόν ποτέ δυνατόν μια χώρα και μια γεωγραφική ενότητα ή περιοχή να αγνοήσουν τις αναπτυξιακές δυνατότητες που διαθέτουν; Να εξαρτήσουν το υπαρξιακό τους παρόν και την μελλοντική τους εξέλιξη από ομάδες και πρόσωπα που απλά ικανοποιούνται και έχουν κάνει μόδα τη συμμετοχή τους σε δήθεν «κινήματα»; Δεν είναι καιρός να μάθουν όλοι οι πολίτες ότι ο ελληνικός ορυκτός πλούτος είναι εδώ για να δώσει λύσεις σε αρκετά από τα σημερινά προβλήματα; Να καταλάβουν δηλαδή ότι οι Σκουριές, μαζί με το άλλο κοιτασματολογικό δυναμικό στις τρεις γωνίες και το εσωτερικό του «τριγώνου», να κάνουν το «μεταλλευτικό» μέλλον στην Ελλάδα να λάμπει σαν ”χρυσός”.

ΚΑΜΠΑΝΑΚΙ ΓΙΑ ΑΠΩΛΕΙΑ 25 ΕΚΑΤ

090513195517_7187

«Σήμα κινδύνου» για απώλεια έργων του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ), ύψους 25 εκατ. ευρώ, μεταξύ των οποίων έρευνες για χαλκό και χρυσό στην Ποντοκερασιά Κιλκίς και το Άγγιστρο των Σερρών, λόγω της συρρίκνωσης του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓME), εκπέμπουν οι εργαζόμενοι στο Ινστιτούτο και εξήγγειλαν νέες κινητοποιήσεις ενάντια στην απαξίωση του ΙΓΜΕ και το επαπειλούμενο λουκέτο λόγω της διαθεσιμότητας και των απολύσεων στο Δημόσιο. Σε συνέντευξη Τύπου στη Θεσσαλονίκη, ο πρόεδρος του συνδικάτου εργαζομένων στο ΙΓΜΕ Χάρης Σμυρνιώτης και η πρόεδρος της τοπικής ένωσης Θεσσαλονίκης Ευαγγελία Κουλούση κατήγγειλαν ότι με τις μεθοδεύσεις της κυβέρνησης και της διοίκησης του ΙΓΜΕ επιχειρείται η αλλοίωση του εφαρμοσμένου ερευνητικού χαρακτήρα του Ινστιτούτου και n υποβάθμιση μέχρι εξαφάνισης της έρευνας για ενεργειακές πρώτες ύλες, της μεταλλευτικής έρευνας και των μονάδων τεχνικής υποστήριξης των ερευνητικών έργων. Στο πλαίσιο αυτό κινδυνεύουν να χαθούν έργα του ΕΣΠΑ 25 εκατ. ευρώ, που έχουν εγκριθεί και ορισμένα έχουν ήδη αρχίσει να εκτελούνται. Χαρακτηριστικά επισημάνθηκε ότι λόγω έλλειψης προσωπικού δεν μπορούν να εκτελεστούν ή γίνονται μετ’ εμποδίων έργα όπως γεωτρήσεις σε γεωθερμικά πεδία, αλλά και έρευνες σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα όπου υπάρχουν πολύτιμοι λίθοι και μέταλλα, όπως χαλκός και χρυσός στην Ποντοκερασιά Κιλκίς και στο Άγκιστρο Σερρών αντίστοιχα και ολιβίνη στο Βάβδο Χαλκιδικής.

[ΠΗΓΗ: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, 24/09/2013]

Ο ΧΡΥΣΟΣ, Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΑΛΧΗΜΕΙΑΣ

Μια γοητευτική ιστορία που ακροβατεί στα όρια της ιστορικής αλήθειας και στα περιθώρια της μυστικιστικής παραφιλολογίας.

Alchemy_Circle_3_by_Neodusk

Από τους αρχαίους Έλληνες και Άραβες φιλόσοφους μέχρι τους διανοητές του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης, από τον Παράκελσο και τον Μπέηκον, μέχρι τον Μέγα Αλβέρτο και τον ΝταΒίντσι, από τον Γκεμπέρ (ή Τζαμπίρ) μέχρι τον Νίκολας Φλάμελ και τον Φουλκανέλι, αναρίθμητοι ερευνητές που συχνά καλύπτονται από αδιαπέραστα πέπλα μυστηρίου, αφιέρωσαν χρόνια ολόκληρα μελετών που μια ολόκληρη μυθολογία τους αποδίδει και απίστευτα αποτελέσματα. Ολόκληρο το Αλχημικό Όραμα μάλλον συγκεντρώνεται κωδικά σε μία λέξη: Μεταστοιχείωση.

Η Μεταστοιχείωση δεν ήταν απλά ένα θέμα που απασχόλησε μόνο τους μυστικιστές και τους μελετητές της Αλχημείας. Ο ίδιος ο Νεύτωνας παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του πεπεισμένος για την δυνατότητα της Μεταστοιχείωσης. Το ίδιο και ο φημισμένος γάλλος φιλόσοφος, ο Ντεκάρτ, αλλά και ο μεγάλος φιλόσοφος και μαθηματικός Λάιμπνιτς, το ίδιο και ο Μπλέηζ Πασκάλ. Ακόμη και ο Ρόμπερτ Μπόυλ, που το βιβλίο του The Sceptical Chymist είχε δώσει ένα αποφασιστικό πλήγμα ενάντια σε κάθε σοβαρή πίστη περί Αλχημείας (απ’ όπου κατάγεται και ο συχνός σκεπτικισμός πολλών σύγχρονων επιστημόνων), παρ’ όλα αυτά παρέμεινε βέβαιος μέχρι το τέλος ότι η Μεταστοιχείωση ήταν δυνατόν να επιτευχθεί.

24

Γιατί όλοι αυτοί οι αφοσιωμένοι μελετητές και όλοι αυτοί οι επιστήμονες ήταν πεπεισμένοι πως ήταν δυνατόν να μεταστοιχειωθούν τα μέταλλα σε χρυσό; Η ιδέα είναι πολύ αρχαία – και μοιάζει να απαντά σε πολύ βαθιές ανθρώπινες προσδοκίες. Έφτασε στην Μεσαιωνική Ευρώπη από τους Άραβες. Όταν εισέβαλαν στην Αίγυπτο, την οποία ονόμαζαν Khem, τον 7ο αιώνα μ.Χ., οι Άραβες ανακάλυψαν ότι οι Αιγύπτιοι γνώριζαν μοναδικά μυστικά στην Τέχνη του Χρυσού. Ονόμασαν την επεξεργασία του Χρυσού Al-Kimiya, που σημαίνει «η τέχνη της χώρας του Khem» κι έτσι γεννήθηκε η λέξη Αλχημεία, σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη. Μια άλλη άποψη, εξίσου σοβαρή, υποστηρίζει πως η λέξη κατάγεται από την ελληνική Χυμός, (και η σωστή ορθογραφία της είναι Αλχυμεία) με το αραβικό πρόθεμα Αλ- που προστέθηκε από τους Άραβες. Φυσικά, είναι φανερό πως η Αλχημεία υπήρξε τουλάχιστον ο πρόγονος της Χημείας.

egyptplant-207x300

Στην μεγάλη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, οι Άραβες ανακάλυψαν όλα τα γραπτά των Ελλήνων φιλοσόφων – και ειδικά αυτά του Αριστοτέλη, του πρώτου μεγάλου επιστήμονα. Αντέγραψαν τα χειρόγραφα και τα μετέφρασαν στα αραβικά και διαδόθηκαν σε όλη την Αραβία (γι’ αυτό και διασώθηκαν τα έργα, αφού τα ξαναπήραμε μετά από τους Άραβες). Ο Αριστοτέλης πίστευε ότι ο υλικός κόσμος είχε φτιαχτεί από την Πρωταρχική Ύλη, η οποία δεν είχε καμία από τις φυσικές ιδιότητες, αλλά στην οποία μπορούσαν να αποτυπωθούν όλων των ειδών οι διαφορετικές μορφές. Η Μορφή, δεν ήταν απλά το φυσικό σχήμα, αλλά κάθε συγκεκριμένη ιδιότητα ενός σώματος ή μιάς ουσίας. Ανάμεσα τους υπήρχαν τέσσερις Ποιότητες: η Υγρασία και η Ξηρότητα, η Θερμότητα και η Ψυχρότητα.

Elements

Αυτές οι Ποιότητες δημιουργούσαν τέσσερα Στοιχεία ή Απλές Ουσίες: την Φωτιά, που είναι θερμή και ξηρή, τον Αέρα (π.χ. τον Ατμό) που είναι θερμός και υγρός, το Νερό που είναι ψυχρό και υγρό, και την Γη που είναι ψυχρή και ξηρή. Απ’ αυτήν την εικόνα των πραγμάτων, ήταν πια πολύ εύκολο να εξελιχθεί η ιδέα ότι κάθε ουσία ήταν μια σύνθεση και των τεσσάρων Στοιχείων, με διαφορετικές αναλογίες. Πάρτε για παράδειγμα ένα κομμάτι χλωρό ξύλο που το θερμαίνουμε πάνω από τη φωτιά. Πρώτα εμφανίζεται το νερό σε σταγόνες στην άκρη του ξύλου, έπειτα ξεφεύγει ο αέρας σε μορφή ατμού, έπειτα το ξύλο καίγεται βγάζοντας φωτιά, και τελικά μένει η στάχτη, ή η γη. Άρα, για να μετατρέψεις μιά ουσία σε μιά άλλη, είναι απλά απαραίτητο να αλλάξεις τις αναλογίες των Στοιχείων που περιέχονται σ’ αυτήν, προσθέτοντας ή αφαιρώντας.

Απ’ αυτό το σημείο, το πράγμα δεν ήθελε και πολύ για να εξελιχθεί στην ιδέα της Μεταστοιχείωσης.

emerald_tablet

 

Όταν οι Άραβες αντίκρισαν τις εντυπωσιακές ικανότητες των Αιγυπτίων μεταλλουργών, που γνώριζαν πώς να χρωματίζουν ευτελή μέταλλα κάνοντας τα να δείχνουν σαν χρυσός, οι Άραβες φυσικά υπέθεσαν ότι το μυστικό τους βασιζόταν στην πρακτική εφαρμογή των θεωριών του Αριστοτέλη. Για εκατοντάδες χρόνια οι Άραβες πειραματίζονταν στα εργαστήρια τους. Έκαναν πολλές σημαντικές χημικές ανακαλύψεις και έφτασαν στο σημείο να εφεύρουν το μεγαλύτερο μέρος του χημικού εξοπλισμού που χρησιμοποιείται στα εργαστήρια μέχρι και σήμερα. Αλλά δεν είναι γνωστό αν ανακάλυψαν την μεταστοιχείωση των βασικών μετάλλων σε χρυσό, έτσι μπορούμε να υποθέσουμε πως απέτυχαν.

amcl80

Παρ’ όλα αυτά, ένας από τους πρώτους Άραβες φιλοσόφους, ο Τζαμπίρ Ιμπν Χαγιάν, έφτασε σε μια σημαντική συνεισφορά στην εξέλιξη της Αλχημικής θεωρίας. Ο Αριστοτέλης θεωρούσε τον καπνό που παράγεται από την φωτιά ως «γήινο» και τον τοποθετούσε ως συμμετρικά αντίθετο από τον «υγρό» ατμό που παράγεται όταν βράζει το νερό. Οι πέτρες και τα ορυκτά που δεν φανέρωναν κάποια αλλαγή από την φωτιά, υποθετικά αποτελούνταν κατά βάση απ’ αυτόν τον «γήινο» καπνό, ενώ τα μέταλλα – που υγροποιούνταν με την φωτιά – σχηματίζονταν από τον «υγρό» ατμό. Ο Τζαμπίρ πρότεινε ότι ο ατμός που παράγεται από το βραστό νερό ήταν ένα ενδιάμεσο στάδιο κατά την μεταμόρφωση του νερού σε αέρα. Ο ατμός μπορούσε να μεταμορφωθεί σε ένα υλικό που ο Τζαμπίρ ονόμασε «Ερμή» – «Μercury», στα αγγλικά διατηρεί ακόμη την ονομασία του, αφού φυσικά μιλάμε για τον «Υδράργυρο» – αν και δεν ήταν ακριβώς το γνωστό μας μέταλλο, αλλά μιά ιδεώδη ουσία που συνδύαζε τις Ποιότητες της Λαμπρότητας και της Υγρότητας. Αναλόγως, ο «γήινος» καπνός ήταν Γη στην διαδικασία της μεταμόρφωσης σε Αέρα, και μπορούσε να μεταμορφωθεί σε «Θείον» (Θειάφι), μια ουσία που συνδύαζε τις Ποιότητες της Γης και της Καύσης. Τα διάφορα μέταλλα και ορυκτά, σχηματίζονταν μέσα στη γη από συνδυασμούς Υδραργύρου και Θείου.

ιμ

Ο Τζαμπίρ, γνωστός και ως Γκεμπέρ,(που δίκαια μπορεί να ονομαστεί ως ένας από τους πατέρες της Αλχημείας), πειραματίστηκε επίσης για να δει τί θα γινόταν αν έκανε απόσταξη μια ποικιλία από οργανικά υλικά, δηλαδή από ουσίες που προέρχονται από ζωντανά όντα. Σε κάθε περίπτωση, λάμβανε τελικά: α) ένα «υγρό», το οποίο αναγνώριζε ως Νερό, αφού ήταν Ψυχρό και Υγρό, β) ένα «έλαιο», που αφού ήταν Θερμό και Υγρό, έπρεπε να είναι Αέρας, γ) μιά χρωματιστή ουσία – μιά βαφή – που καιγόταν, που υπέθεσε πως πρέπει να είναι το Στοιχείο της Φωτιάς, δ) και ένα ξηρό μαύρο υπόλοιπο – ένα κατακάθι – που το θεώρησε ως το Στοιχείο της Γης. Έτσι, είχε απομονώσει τα τέσσερα Στοιχεία του Αριστοτέλη.

aristotles-elements-Alchemy

Έπειτα, βάλθηκε να εξαγνίσει αυτά τα Στοιχεία και να απομονώσει κάθε Ποιότητα. Με την απόσταξη νερού 700 φορές –όπως γράφει ο ίδιος– έλαβε μια λαμπερή λευκή ουσία, που κρυσταλλοποιούταν σαν αλάτι. Αυτό, είπε, είναι η εξαγνισμένη ποιότητα της Ψυχρότητας. Υπέθεσε πως θα μπορούσε να παράγει αγνή Υγρασία από το «έλαιο» του, αγνή Ξηρότητα από την «γη» του, και αγνή Θερμότητα από την «βαφή» του. Την τελευταία, την περιγράφει ως μια διαφανή ουσία, λαμπερή, ακτινοβόλα και κόκκινη. Αυτή ήταν η ουσία που οι Ευρωπαίοι Αλχημιστές την ονόμασαν «Φιλοσοφική Λίθο». Και είναι κυριολεκτικά άπειρες οι θαυμαστές ιδιότητες που της αποδίδονται, ενώ η αναζήτηση της έφτασε και στο σημείο να περάσει στο πεδίο του συμβολικού.

images

Η Φιλοσοφία των Ελλήνων επέστρεψε πάλι στην Ευρώπη, μαζί με όλες τις προσθήκες που της είχαν κάνει οι Άραβες, όταν έληξε η Μουσουλμανική κυριαρχία στο Τολέδο της Κεντρικής Ισπανίας, κατά το τέλος του 11ου αιώνα μ.Χ. Και οι Χριστιανοί λόγιοι μπορούσαν πλέον να μεταφράσουν τα Αραβικά χειρόγραφα που βρέθηκαν στην μεγάλη βιβλιοθήκη του Τολέδο. Αμέσως μετά, όπως ήταν φυσικό (μιας και τα Αλχημιστικά χειρόγραφα αφθονούσαν στη βιβλιοθήκη) πολλοί Ευρωπαίοι άρχισαν να πειραματίζονται με την Αλχημεία. Ανάμεσα τους, ένας μεγάλος φιλόσοφος και άνθρωπος της Εκκλησίας (αργότερα ανακηρύχθηκε άγιος) που έγινε γνωστός με το όνομα «Μέγας Αλβέρτος» (Albertus Magnus) πασίγνωστος για την ευρυμάθεια και την σοφία του, για τον οποίο φημολογούνταν πως είχε ξεκλειδώσει όλα τα μυστικά της Αλχημείας, έγινε τελικά το πρότυπο του Σοφού Αλχημιστή, που άλλαξε τόσα πρόσωπα και ιστορίες μέσα στους αιώνες.

Alchemist1

Δυο άλλες σημαντικές φιγούρες που συνέβαλλαν εξίσου σημαντικά στην δημιουργία αυτής της ιδεατής θαυμαστής εικόνας του Αλχημιστή (δυστυχώς μετά τον θάνατο τους), ήταν ο σοφός μοναχός και δόκτορας του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Ρότζερ Μπέηκον, και ο Φίλιππος Αυρήλιος Θεόφραστος Μπομπάστους Φον Χόχενχάϊμ, γνωστός σε όλους με το όνομα Παράκελσος. (Ο ίδιος είχε δώσει στον εαυτό του αυτό το όνομα, υποστηρίζοντας κυνικά πως ήταν μεγαλύτερος από τον Κέλσο, τον συγγραφέα του 1ου αιώνα μ.Χ. που μέχρι τότε θεωρούνταν ως η μεγαλύτερη αυθεντία στα ιατρικά θέματα).

paracelsus-3

Ήταν ο Παράκελσος –που έγραφε σε μια εκπληκτική ανάμιξη λατινικών, γερμανικών και λέξεων δικής του επινόησης– που πήρε την αραβική λέξη για την μαύρη βαφή ματιών, «Αl-Kohl», και την έδωσε στο οινόπνευμα, που φέρει το όνομα «Αλκόολ» (Alcohol) από τότε. Από το ελληνικό «Αλκαίος» δημιούργησε τον όρο «Αλκαλικός», ενώ από το γερμανικό «Αll-Geist» (Παν-Πνεύμα) κατέληξε στον ιδιόμορφο όρο «Alkahest» προτείνοντας ένα υποθετικό συμπαντικό διαλυτικό υγρό που μπορούσε να μεταμορφώσει όλα τα σώματα στην Πρωταρχική Ύλη τους. Και από την θεωρία του Τζαμπίρ για το Στοιχειακό Θείο και Υδράργυρο, ο Παράκελσος ανέπτυξε μια σειρά αλχημικών αρχών που αποκαλύπτουν ένα είδος εμπνευσμένης κατανόησης της Φυσικής του 20ου αιώνα!

Η απίστευτη επιρροή του Παράκελσου σε αμέτρητους διανοητές, ερευνητές και μελετητές αποδείχθηκε το ικανό ερέθισμα για την εξέλιξη της σύγχρονης «Χημείας». Αλλά, η ατέρμονη αναζήτηση για την Φιλοσοφική Λίθο και για το Ελιξίριο της Ζωής, είχε μόλις αρχίσει…

paracelsus-1

Δυο μέρες μετά τα Χριστούγεννα του 1666, ένας απρόσκλητος ξένος επισκέφθηκε τον Γιόχαν Φρίντριχ Σβάϊτσερ, φυσιοδίφη και γιατρό του Πρίγκιπα της Οράνγκης. Ήταν «…μια σκληρή φυσιογνωμία, με μακρύ πρόσωπο, μαύρα μακριά μαλλιά, χωρίς γένια, περίπου σαραντατριών ή σαρανταπέντε χρονών, και (όπως μάντεψα) είχε γεννηθεί στην Βόρεια Ολλανδία…». Είναι ξεκάθαρο ότι ο Σβάϊτσερ –συγγραφέας δύο ανεκτίμητων βιβλίων που ασχολούνται με βοτανολογικά και ιατρικά θέματα– ήταν ένας πολύ προσεκτικός και αντικειμενικός παρατηρητής. Έπειτα από έναν τυπικό διάλογο, ο ξένος ρώτησε τον Σβάϊτσερ αν θα αναγνώριζε την Φιλοσοφική Λίθο όταν την έβλεπε. Η ερώτηση ήταν απροσδόκητη όσο και εκπληκτική. Η Φιλοσοφική Λίθος ήταν το όνειρο και ο σκοπός των Αλχημιστών –η θρυλική ουσία που μπορούσε να μεταστοιχειώσει όλα τα μέταλλα σε χρυσάφι, να θεραπεύσει όλες τις αρρώστιες και να παρέχει συνεχή αναζωογόνηση και μακροζωία. Ο ξένος έβγαλε από την τσέπη του ένα μικρό κουτί από ελεφαντόδοντο, το άνοιξε και εμφάνισε μπροστά στα έκπληκτα μάτια του συνομιλητή του «τρεις μικρούς σβώλους, στο μέγεθος καρυδιού, που ήταν διαφανείς και έλαμπαν με αποχρώσεις του κόκκινου…», (θυμηθείτε την «αγνή Θερμότητα» του Τζαμπίρ). «Αυτά», είπε ο ξένος, «είναι φτιαγμένα από την ουσία που τόσοι άνθρωποι έχουν αναζητήσει τόσο πολύ…»

images

Ο Σβάϊτσερ πήρε στα χέρια του ένα κομμάτι και ικέτευσε τον ξένο να του το δώσει. Ο ξένος αρνήθηκε να του δώσει έστω και ένα κομμάτι αν δεν τον έκρινε πρώτα άξιο για κάτι τέτοιο, αλλά ο Σβάϊτσερ κατάφερε κρυφά να αφαιρέσει μια φλούδα με το νύχι του. Τελικά, ο ξένος φεύγει αλλά υπόσχεται να επιστρέψει σε μια εβδομάδα για να κρίνει αν ο Σβάϊτσερ θα είναι άξιος για να του αποκαλύψει το μυστικό. Η ιστορία συνεχίζεται με τον Σβάϊτσερ να πέφτει με τα μούτρα στα πειράματα με το κλεμμένο κομματάκι, νύχτα και μέρα, φυσικά μην πιστεύοντας πως ο ξένος θα ξαναγυρίσει. Αποτυχαίνει σε όλα.alchemist

Στο τέλος όμως, ο ξένος επιστρέφει και τελικά αναγκάζει τον Σβάϊτσερ να παραδεχθεί ότι είχε κλέψει το κομματάκι, αλλά και να του περιγράψει βήμα προς βήμα τις διαδικασίες των αποτυχημένων πειραμάτων του με αυτό. Ο ξένος του λέει:

«Με όλα αυτά, τώρα ίσως κατανοήσεις πως ο άνθρωπος, ακόμη κι αν βρεθεί μπροστά στην πιο απόκρυφη και σημαντική αλήθεια, του είναι αδύνατον να την αξιοποιήσει αν δεν έχει κατακτήσει τις προδιαγραφές που χρειάζονται για κάτι τέτοιο…».Και τού αποκαλύπτει σε ποια σημεία της διαδικασίας και σε ποιες λεπτομέρειες έκανε λάθος, δίνοντας του τις πληροφορίες που του έλειπαν για να παρασκευάσει την Φιλοσοφική Λίθο… Ο ξένος είναι αθάνατος και πάνσοφος και ανήκει σε μια αλυσίδα ανθρώπων που γνωρίζουν το μυστικό και είναι αθάνατοι και πάνσοφοι, στην οποία τελικά συμμετέχει και ο Σβάϊτσερ, με μόνη προϋπόθεση να ανακαλύψει έναν ακόμη άξιο άνθρωπο για να του μεταδώσει το μυστικό, όπως κάνουν και όλοι οι άλλοι…

il_570xN.205295581

Αυτή η ιστορία, η οποία φέρεται ως η πρωταρχική αυτής της παράδοξης μυθολογίας, αργότερα εμφανίζεται σε χίλιες παραλλαγές, με χίλιους διαφορετικούς πρωταγωνιστές (συνήθως θρυλικούς αλχημιστές, μάγους ή σοφούς) και πυροδοτεί όλη την γνωστή μυθολογία στους αναγνώστες του αποκρυφισμού. Έτσι, εμφανίζεται η ιδέα της ομάδας ή της αδελφότητας που από κάποιους ονομάστηκε «Αόρατο Κολέγιο» (πάντα ένας ξένος που εμφανίζεται από το πουθενά και αποκαλύπτει στον υποψήφιο ένα τρομερό μυστικό και τον μυεί σε μια μυστική οργάνωση πέρα από τον Χώρο και τον Χρόνο).

Λίγο αργότερα, η γνώση αυτών των μυστικών αποδίδεται στην εξίσου αινιγματική αδελφότητα των Ροδόσταυρων (που ο θρυλικός ιδρυτής της, ο Κρίστιαν Ρόζενκρόϋτς, ο «Χριστιανός Ροδόσταυρος», διδάσκεται στην Αραβία και επιστρέφει από το μυητικό του ταξίδι μέσω Τολέδο και διδάσκει με την σειρά του τα μυστικά στους Αδελφούς του Ρόδου και του Σταυρού, που παραμένουν άγνωστοι, αθάνατοι και «αόρατοι»).

27_23_templar_and_hospitallier

Έτσι, η ιστορία είναι ένα επαναλαμβανόμενο στερεότυπο: ο άνθρωπος της γνώσης που ερευνά, ο ξένος που εμφανίζεται, τα λάθη, το τρομερό μυστικό, το μυητικό ταξίδι, η συμμετοχή σε μια υπεράνθρωπη αδελφότητα, η διδασκαλία στους επόμενους.

Κάποια στιγμή μάλιστα, ο αθάνατος ξένος αποκτά και ένα συγκεκριμένο όνομα που τον ακολουθεί στις περισσότερες παραλλαγές της ιστορίας: ο Κόμης του Σαιν-Ζερμαίν. Ένα είδος αθάνατου «Χαϊλάντερ» (θυμάστε την ταινία;) του 17ου αιώνα, απροσδιόριστης ηλικίας εκατοντάδων ετών, που γνωρίζει τα μυστικά της Αλχημείας: τη Φιλοσοφική Λίθο και τη Μεταστοιχείωση των μετάλλων σε χρυσό, το Ελιξίριο της Ζωής που τον καθιστά αθάνατο και αιώνια νέο, την πανάκεια των ασθενειών, την σοφία των αρχαίων, ακόμη και γνώσεις τεχνολογίας.

imgres

Ο Κόμης του Σαίν-Ζερμαίν, κατά την γνώμη μου μάλλον είναι η πιό γοητευτική και θρυλική φιγούρα στα παρασκήνια αμέτρητων ιστοριών: Δανδής, αριστοκράτης και όμορφος, πάμπλουτος, θαυματοποιός, προφήτης και ξιφομάχος, αθάνατος και σοφός, ταξιδευτής και ρομαντικός, χιουμορίστας και απόμακρος. Μια θολή σκιά που έρχεται από το πουθενά και πάντα εξαφανίζεται μυστηριωδώς, ικανός να παρουσιάζεται σε πολλά μέρη ταυτόχρονα αλλά και να πυροδοτεί θρύλους στο πέρασμα του.Σημαντικό γεγονός στην εξέλιξη της Αλχημιστικής θεματολογίας υπήρξε η εμφάνιση ενός πολύ αινιγματικού βιβλίου: το Mutus Liber (Το Βουβό Βιβλίο).

220px-Mutus_Liber_cover

Αποτελούταν μονάχα από εικόνες, παράξενες συμβολιστικές γκραβούρες που κωδικοποιούσαν ολόκληρη την Ερμητική Φιλοσοφία. Οι αγωνιώδεις προσπάθειες για την αποκρυπτογράφηση του από τους μυστικιστές, καθώς και οι απόκρυφες πληροφορίες που του αποδίδονταν, συνδυασμένες με την ανάγκη απόκρυψης πληροφοριών λόγω των διώξεων που είχαν υποστεί πολλοί Αλχημιστές, οδήγησε σε έναν ολόκληρο κυκεώνα συμβολισμών και αλληγορικών εικόνων, που κρυπτογραφούσαν το Αλχημικό Έργο. Όπως έλεγαν και οι Κινέζοι: Μιά εικόνα μπορεί να πει όσα δεν μπορούν χίλιες λέξεις.

Tafel01

Δεν θα είναι υπερβολή αν λέγαμε πως οι κωδικοποιημένες συμβολιστικές γκραβούρες των Αλχημιστών, ήταν ο πρόδρομος του Συμβολισμού στις εικαστικές τέχνες – κι αν μάλιστα πάρουμε όλες τις προεκτάσεις που πυροδότησαν, δεν θ’ αργήσουμε να φτάσουμε στον Φρόυντ και στον Γιούνγκ, γιατί όχι και στους Υπερεαλιστές. (Διάφορες δοξασίες του αρχαίου κόσμου, κυρίως αυτές των Γνωστικών, έπαιξαν επίσης το σημαντικό ρόλο τους).

mutus_adam

Ένας πολύ σημαντικός άνθρωπος της γνώσης, ο μεγάλος σοφός, Αλχημιστής, λόγιος, επιστήμονας και εφευρέτης Ρόμπερτ Φλούντ, εισήγαγε με όλες τις γνωστές λεπτομέρειες (που φτάνουν μέχρι την σύγχρονη Θεωρία του Χάους) την ιδέα του Μικρόκοσμου και του Μακρόκοσμου. Αυτό, με λίγα λόγια σήμαινε πως ότι ισχύει σ’ ένα πεδίο, μπορεί να ισχύει με τον ίδιο ακριβώς στερεότυπο τρόπο και σε ένα άλλο τελείως διαφορετικό πεδίο. Μέσα από αυτήν την θεώρηση των πραγμάτων, η φιλοσοφία της Αλχημείας πέρασε στα πεδία του καθαρού μυστικισμού.

Η Μεταστοιχείωση των Μετάλλων σε Χρυσό, δεν ήταν πια απλά μία πειραματική διεργασία στο εργαστήριο, αλλά υπονοούσε την ίδια την Μεταστοιχείωση του Ανθρώπου σε Πνεύμα.

Η Φιλοσοφική Λίθος ήταν το ίδιο το Άγιο Δισκοπότηρο, το μυστικό Γκράαλ των ιπποτών του Αρθούρου. Όλη η χημεία διέπονταν από νόμους που ίσχυαν και για την ανθρώπινη ψυχή. Ο ξένος που έρχεται από το πουθενά και αποκαλύπτει τα μυστικά, έγινε ο Μεσσίας, ο ίδιος ο Θεός «που έρχεται σαν κλέφτης μέσα στην νύχτα» για να ξεσκεπάσει τα πάντα.

il_570xN.206630941

Η Αλχημεία δεν ήταν παρά ο μόνος λεπτομερής λειτουργικός συμβολισμός: ό,τι ίσχυε στο εργαστήριο και κωδικοποιούνταν για να μην διαρρεύσει το μυστικό σε λάθος χέρια, ίσχυε με τον ίδιο τρόπο στην περιπέτεια της εξέλιξης του ανθρώπινου πνεύματος. Ο απόλυτος εξαγνισμός της Φύσης και του Ανθρώπου. Η δύναμη που μπορούσε να αποκτήσει ο σοφός πάνω στα φαινόμενα, στα φυσικά και στα ψυχικά φαινόμενα. Η Αλχημεία ήταν πια η υπέρτατη γνώση, που μπορούσε να ξεκλειδώσει κάθε γνώση…

imag

ΠΗΓΗ: Παντελής Γιαννουλάκης, TerraPapers. Ο Παντελής Φ. Γιαννουλάκης είναι συγγραφέας που ζει και γράφει στη Θεσσαλονίκη. Είναι ο δημιουργός, εκδότης και διευθυντής του περιοδικού Strange, δημιουργός των εκδόσεων “Άγνωστο” και πολλών ειδικών εντύπων και περιοδικών, με δεκάδες βιβλία και χιλιάδες άρθρα στο συγγραφικό ενεργητικό του. Ασχολείται ένθερμα με τη Φανταστική Λογοτεχνία, τη σημειολογία, τη φιλοσοφία, τη λογοτεχνία μυστηρίων, τις εναλλακτικές κοσμοθεωρίες, και τα μυστήρια του ανθρώπου και των κόσμων του.