Monthly Archives: August 2015

ΠΛΑΣΤΙΚΟ ΧΡΗΜΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗΣ

capital1-thumb-large

Η «Καθημερινή» δημοσιεύει ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον άρθρο πάνω στην χρήση του πλαστικού χρήματος από τον πρώην υφυπουργό ανάπτυξης Α. Σκορδά, έναν από τους επιτυχημένους εξωκοινοβουλευτικούς τεχνοκράτες που υπηρέτησαν σε υπουργικές θέσεις, προ διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Παρακαλώ διαβάστε τα κύρια σημεία τη πρότασης του οικονομολόγου κου Σκορδά και συμφωνείστε μαζί μου πως δεν έχει χαθεί ακόμη κάθε ελπίδα… Υπάρχουν σκεπτόμενοι άνθρωποι που προτείνουν σοβαρές και υλοποιήσιμες λύσεις… Αρκεί να υπάρχουν ευήκοα ώτα και πολιτική βούληση… Για όλο το άρθρο εδώ:

aep--2-thumb-large

«[…] Η βασική αιτία της αποτυχίας των προγραμμάτων στη χώρα μας είναι η κοινωνική αδικία που γεννούν μέσω της αδυναμίας τους να πατάξουν τη φοροδιαφυγή και τη μαύρη οικονομία. Το πολιτικό προσωπικό, χωρίς πίστη στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και χωρίς διάθεση σύγκρουσης με τα «πιράνχας» της ελληνικής οικονομίας, προσανατολίζεται διαρκώς σε εισπρακτικά μέτρα επί των πολιτών που είτε εκ της θελήσεώς τους είτε εξ ανάγκης δεν μπορούν να φοροδιαφύγουν ή να φοροαποφύγουν. Την ώρα λοιπόν που όλα δείχνουν ότι ένα ακόμα πρόγραμμα θα αποτύχει, οδηγώντας μια εξουθενωμένη κοινωνία στη σύγκρουση και την άρνηση, εν τέλει, του δυτικοευρωπαϊκού τρόπου ζωής, με ανυπολόγιστο κόστος για το όραμα της ενωμένης Ευρώπης, επιβάλλεται να δράσουμε άμεσα, τολμηρά καινοτόμα και προπαντός αποτελεσματικά.

[…] Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για το πώς θα εφαρμοστεί καλύτερα και πιο αποδοτικά για το σύνολο των Ελλήνων πολιτών η επικείμενη συμφωνία. Πρώτα απ’ όλα, όμως, οφείλουμε να παραδεχθούμε και να ομολογήσουμε τις αρνητικές της πλευρές. Είναι προφανές ότι η επιβολή αυτών των μέτρων, που επιφέρουν αύξηση στη φορολογία, στο κόστος παραγωγής και μείωση της ανταγωνιστικότητας, ενισχύει ένα σπιράλ υφεσιακό με αρνητικά αποτελέσματα στα δημόσια έσοδα και την απασχόληση. Η μηχανιστική αντίληψη της λειτουργίας του συντελεστή ΦΠΑ θα οδηγήσει σε επιπλέον μείωση της ζήτησης και απώλεια αγορών με αποτέλεσμα την αύξηση της παραοικονομίας.

Την ίδια ώρα, τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ότι σήμερα στη χώρα οι πολίτες διακρατούν στην τσέπη τους περισσότερα από 50 δισ. ευρώ σε μετρητά, έναντι 27,7 δισ. τον Μάρτιο του 2015. Αυτή η ποσότητα ρευστού, σε μια χώρα που έχει σοβαρό πρόβλημα παραοικονομίας, υπονομεύει με το «καλημέρα» την όποια πιθανότητα έχει το νέο πρόγραμμα να παραγάγει αποτελέσματα. Ο καθένας καταλαβαίνει τι σημαίνει τόσο μεγάλη ποσότητα τραπεζογραμματίων, όταν οι πλέον συντηρητικοί υπολογισμοί δείχνουν ότι η παραοικονομία στην Ελλάδα υπερβαίνει τα 43 δισ. ευρώ, ενώ κοινή παραδοχή στα οικονομικά φόρα είναι ότι υπερβαίνει το 30% του ΑΕΠ. Δηλαδή στο σημερινό ΑΕΠ των 180 δισ. η παραοικονομία ανέρχεται σε τάξη μεγέθους 55 δισ.

Όπως δείχνει ο πίνακας, στη χώρα μας η παραοικονομία βρίσκεται σε τέτοια επίπεδα και μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω, επειδή ποτέ δεν δώσαμε κίνητρα στις αχρήματες συναλλαγές.

Εάν προσπαθήσουμε να επαναλάβουμε πρακτικές εισπραξιμότητας που ακολουθήσαμε την τελευταία πενταετία, θα συνεχίσουμε να επιβαρύνουμε τους συνταξιούχους, το κόστος παραγωγής, τη γνωστή και συρρικνωμένη φορολογική βάση που δεν έχει άλλες αντοχές, ενώ και πάλι σε λίγους μήνες θα βρεθούμε ενώπιον της αποτυχίας και του νέου προγράμματος. Αυτό θα οδηγήσει σε αδιέξοδο το πρόγραμμα, θα αποτυπωθεί νέα συρρίκνωση του ΑΕΠ, και ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα επιδεινωθεί περαιτέρω.

[…] Προτείνω την άμεση, υποχρεωτική εφαρμογή αχρήματων συναλλαγών (με e-banking και χρεωστικές – πιστωτικές κάρτες). Σε αυτό το πλαίσιο θα μπορούσαν να εξαιρεθούν οι μικροσυναλλαγές που γίνονται με κέρματα. Στο διάστημα των εβδομάδων που επιβλήθηκαν τα capital controls, οι Ελληνες πολίτες, ανεξαρτήτως ηλικίας, μόρφωσης και παλαιότερων συνηθειών, έδειξαν μεγάλη, εντυπωσιακή προσαρμοστικότητα στην υιοθέτηση των αχρήματων συναλλαγών (πλαστικό χρήμα, e-banking). Αυτό είναι σήμερα μια μεγάλη ευκαιρία. Προτείνω επίσης τα κόμματα που υποστηρίζουν συνειδητά και όχι εκ συγκυρίας την ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδος, να ανταποκριθούν θετικά στην πρόταση και να την υιοθετήσουν ως μέρος του δικού τους πολιτικού προγράμματος. Αυτό θα ήταν μια πραγματικά προοδευτική στάση, μια αποφασιστική κίνηση προς το μέλλον.

Εφόσον συμφωνούμε ότι έχουμε 30% του ΑΕΠ στη μαύρη οικονομία, δηλ. περίπου 55 δισ., με την υιοθέτηση αχρήματων συναλλαγών, περίπου το 80% των 55 δισ. -δηλ. 44 δισ.- θα μεταφερθεί στη λευκή οικονομία (ένα κομμάτι της μαύρης οικονομίας δεν μπορεί να επιβιώσει σε συνθήκες νομιμότητας, και βραχυπρόθεσμα θα χαθεί). Εάν συμβεί αυτό, αντί να γράψουμε στο επόμενο 12μηνο περαιτέρω μείωση του ΑΕΠ και ύφεση, θα μπορέσουμε από τη μετάθεση των 44 δισ. στη λευκή οικονομία να εμφανίσουμε ένα μέγεθος πραγματικού ΑΕΠ στην περιοχή των 225 δισ., με προφανείς θετικές επιπτώσεις στη βελτίωση του λόγου χρέος/ΑΕΠ. Επιπλέον, με δεδομένο ότι η σχέση δημοσίων εσόδων/ΑΕΠ είναι περί το 28%, η αποκάλυψη αυτού του μαύρου κομματιού της οικονομίας θα δώσει δημόσια έσοδα ύψους 12,5 δισ. (44 Χ28%).

Αυτό και μόνο το αποτέλεσμα, μας επιτρέπει να ξαναβάλουμε στο τραπέζι άμεσα, τους επόμενους μήνες, τη μείωση όλων των φορολογικών συντελεστών (ΦΠΑ, φόρος εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ κλπ.) και τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών.

Είναι προφανείς οι θετικές επιπτώσεις στη μείωση της αδήλωτης εργασίας, στην καταπολέμηση του αθέμιτου ανταγωνισμού και του παρεμπορίου. Υπάρχει, άραγε, κόμμα που θα μετάσχει στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 και δεν θα ήθελε με μια μόνο απόφαση να επιτύχει τόσους στόχους; Ιδού η πραγματική πρόσκληση, για όσα κόμματα κάνουν λόγο για το αύριο της πατρίδας μας, και θέλουν αυτόν τον λόγο να τον στερεώσουν με συγκεκριμένα μέτρα, αποδεδειγμένης προοδευτικότητας και αποτελεσματικότητας.

Μια τέτοια πρόταση θέτει εκ των πραγμάτων και τους εταίρους – δανειστές μας ενώπιον των δικών τους ευθυνών. Φιλολογίες περί Grexit, υπεροψία και πατερναλισμός έναντι των «Ελλήνων που δεν κάνουν μεταρρυθμίσεις» δεν έχουν πια θέση. […]»

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ: ΟΛΙΚΗ ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΣΤΗΝ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ

STOES-OLYMP-20150525-087

Σας ενημερώνουμε ότι από σήμερα 31/8/2015 και μετά από το έγγραφο της Διοίκησης της Ελληνικός Χρυσός περί απομάκρυνσης του συνόλου των εργαζομένων που είναι σε καθεστώς διαθεσιμότητας καθώς και των υποστηρικτών μας, μετά από ομόφωνη απόφαση των ΔΣ των Σωματείων, το Εργοτάξιο Μεταλλείου Ολυμπιάδας Τελεί υπό ΟΛΙΚΗ ΚΑΤΑΛΗΨΗ

Ως εκ τούτου την πρόσβαση και την ασφάλεια του εργοταξίου έχει αναλάβει η Ομάδα περιφρούρησης των Εργαζομένων.

*** Έχει ζητηθεί από το τμήμα Ασφάλειας να περιοριστεί ΜΟΝΟ στην Διαφύλαξη των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας.

Καλούμε τον καθένα σε συστράτευση μαζί μας στον Δύσκολο και Δίκαιο Αγώνα

των έγκλειστων συναδέλφων μας στις υπόγειες Στοές

 

ISKRA ΚΑΤΑ ΣΚΟΥΡΛΕΤΗ, ΚΑΤΑ ΤΟΛΗ, ΚΑΤΑ ΣΥΡΙΖΑ, ΚΑΤΑ ΣτΕ, ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ, ΚΑΤΑ ΠΑΝΤΩΝ…

lafazanis-skourletis-630

Με ένα άρθρο που τιτλοφορείται «Αήθης επίθεση κατά Λαφαζάνη για τις Σκουριές» ο σουπερ-υπερεπαναστατικός ιστότοπος iskra, καταφέρεται κατ΄απάντων των εμπλεκομένων στην υπόθεση των Σκουριών: Κατά Σκουρλέτη διότι σπεκουλάρει με την απόφαση ΣτΕ εναντίον του Λαφαζάνη, κατά του Τόλη διότι ανέβασε άρθρο στο Παρατηρητήριο με το οποίο κατηγορεί τον Λαφαζάνη πως συντάχτηκε με την Ελληνικός Χρυσός, κατά του ΣτΕ διότι «υιοθετεί την επιχειρηματολογία  μιας ιδιωτικής εταιρείας υπέρ της μη τήρησης των συμβατικών της δεσμεύσεων έναντι του ελληνικού Δημοσίου» (να υποθέσω ότι κατά Iskra, το δημόσθο έιναι ταμπού, και έχει πάντα δίκιο;;;), κατά της Ελληνικός Χρυσός διότι… υπάρχει, κατά της επένδυσης διότι φαντάζομαι είναι… ιμπεριαλιστική…. Κατά πάντων δηλαδή…

Αυτή η «σας βγαίνουμε από αριστερά της αριστεράς» επιχειρηματολογία είναι απολαυστική και προκαλεί όχι απλώς ένα μειδίαμα, αλλά τρανταχτά γέλια, αν παρατηρήσει κανείς πως το πρώτιστο μέλημα του αρθρογράφου είναι να μη θιχθεί ο αρχηγός-σύντροφος-Λαφαζάνης, του οποίου το «έργο» σαν υπουργός, ασφαλώς, ήταν τόσο τιτανοτεράστιο που θα το μνημονεύσει η ιστορία στις χρυσές μάλιστα σελίδες της…

Πάρτε μια γεύση από αριστεροαριστερή επιχειρηματολογία:

«Μια συντονισμένη επιχείρηση κατασυκοφάντησης του Παναγιώτη Λαφαζάνη και της Λαϊκής Ενότητας με αφορμή τις εξελίξεις στις Σκουριές βρίσκεται σε εξέλιξη το τελευταίο διάστημα, με πρωταγωνιστική συμμετοχή γνωστών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. Η αρχή έγινε στα τέλη Αυγούστου, αμέσως μόλις ο Πάνος Σκουρλέτης, διάδοχος του Π. Λαφαζάνη στο Υπουργείο ΠΑΠΕΝ, αποφάσισε την αναστολή έξι Τεχνικών Μελετών της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΑΕ που αφορούσαν την παραγωγή και εκμετάλλευση χρυσού. Τότε, κάποιοι έσπευσαν να χρεώσουν στον επικεφαλής της Λαϊκής Ενότητας δήθεν αδράνεια και αδιαφορία για τις Σκουριές επί υπουργίας του…

[…] με την εν λόγω απόφασή του, ένα ελληνικό Δικαστήριο, και μάλιστα ανώτατο, σπεύδει να υιοθετήσει την επιχειρηματολογία μιας ιδιωτικής εταιρείας υπέρ της μη τήρησης των συμβατικών της δεσμεύσεων έναντι του ελληνικού Δημοσίου. Και να αποφανθεί ότι η απόφαση Λαφαζάνη είναι «μη νόμιμη, πλημμελής και αόριστη», επειδή, σύμφωνα με τη δικαστική κρίση, δεν θεωρείται απαραίτητη η επί τόπου δοκιμή της μεταλλουργικής μεθόδου…

[…] Αν όμως η δικαστική απόφαση προκαλεί, πολύ περισσότερο προκαλεί η στάση που κράτησε, αμέσως μετά, ο διάδοχος του Π. Λαφαζάνη στο Υπουργείο ΠΑΠΕΝ, Πάνος Σκουρλέτης. Ο οποίος, αντί να πάρει, έστω αποστάσεις, από την εν λόγω απόφαση του ΣτΕ, επιχείρησε να την εκμεταλλευτεί μικροκομματικά για να πλήξει τον προκάτοχό του, εκδίδοντας ανακοίνωση με την οποία καταλόγιζε στον Π. Λαφαζάνη δήθεν «ανεπαρκή αιτιολογία» στο έγγραφο με το οποίο επέστρεψε την Τεχνική Μελέτη στην ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ.

[…] Να μην καταλαβαίνει άραγε ο Πάνος Σκουρλέτης ότι το μόνο που τελικά πετυχαίνει με τη στάση του αυτή, πέρα από το να αποκαλύπτει την ταυτότητα όσων κινούν τα νήματα για αυτές τις αήθεις αντι-λαφαζανικές επιθέσεις, είναι να υπονομεύει και τις αποφάσεις που ο ίδιος εξέδωσε κατά της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ, αφού στο ίδιο σκεπτικό και στο ίδιο έγγραφο του Π. Λαφαζάνη έχουν κι αυτές στηριχθεί; Ή μήπως όλα αυτά, είναι και ένα «μήνυμα» προς την ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΑΕ ότι οι ανακλήσεις των Τεχνικών της Μελετών από τον Π. Σκουρλέτη, ήταν απλώς ένα φτηνό πυροτέχνημα εντυπωσιασμού, αποκλειστικά για προεκλογική χρήση, που πριν αλέκτωρ λαλήσαι θα αποκηρυχθεί από τους ίδιους τους εμπνευστές του; 

[…]ΥΓ. Τις τελευταίες ημέρες στις αήθεις επιθέσεις κατά του Π. Λαφαζάνη για τις Σκουριές, αποφάσισε να συνδράμει και το «Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων». Ανάρτησε έτσι στην ιστοσελίδα του ένα άθλιο κείμενο που με αφορμή ένα Υπόμνημα απόψεων που κατατέθηκε στο ΣτΕ από «πληρεξούσιο δικηγόρο –όπως γράφουν- του Λαφαζάνη», κατηγορεί τον επικεφαλής της Λαϊκής Ενότητας ότι επί υπουργίας του, ….«συντάχθηκε» με την ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ!»

Εντυπωσιαστήκατε; Κι εμείς… Είδατε πόσο εύκολα γίνεται το άσπρο-μαύρο;

Για μαζοχιστές κάθε κατηγορίας, ολόκληρο το άρθρο εδώ

ΣΚΟΥΡΙΕΣ: ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΕΓΚΑΤΑ ΤΗΣ ΓΗΣ: ΟΙ ΓΕΝΙΕΣ ΠΟΥ ΜΕΓΑΛΩΣΑΝ ΣΤΙΣ ΥΠΟΓΕΙΕΣ ΣΤΟΕΣ

Stoes-ETHNOS1

Το επάγγελμα του μεταλλωρύχου περνά από γενιά σε γενιά και χάνεται στα βάθη του χρόνου και της Ιστορίας στα Μαντεμοχώρια της Χαλκιδικής. Από τον παππού στον γιο και από αυτόν στον εγγονό ολόκληρες οικογένειες πρόκοψαν χάρη στα μεταλλεία και αναπτύχθηκαν επειδή υπάρχουν οι στοές που βγάζουν μετάλλευμα ήδη από την αρχαιότητα. Στο πέρασμα των χρόνων ακολουθούν την ίδια διαδρομή και μόνο ο τρόπος εξόρυξης και εργασίας εκσυγχρονίστηκε για μια δουλειά που παραμένει ωστόσο σε πολλά μέτρα βάθος κάτω από τη γη και είναι σκληρή και επίπονη.

Όταν μετά την τουρκοκρατία ο Θανάσης Καραβάς, που δούλευε στα λιγνιτωρυχεία της Κύμης, μπήκε στη βάρκα που μετέφερε 40 μεταλλωρύχους από το Άνω Κουρούνι της Εύβοιας και βγήκε στην παραλία Στρατωνίου για να δουλέψει στα εκεί μεταλλεία, δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι η δισέγγονη του, Μαριάννα Καραβά, θα συνέχιζε την παράδοση. Αλλά και ο Δημήτρης Σαραντούλας, που προσλήφθηκε πριν από 105 χρόνια και δούλευε ως υπογείτης, ότι ο δισέγγονός του, Μιχάλης Αστερίου, θα μπαίνει στις στοές, και σήμερα θα αγωνιά γιατί «χωρίς τα μεταλλεία η περιοχή θα σβήσει από τον χάρτη.»

Επιστρέφοντας από τον πόλεμο στην Κορέα, ο Αντώνης Καραντώνας, 86 χρόνων σήμερα, έπιασε δουλειά ως υπογείτης στις στοές της Ολυμπιάδας. Δεν με τρόμαξε ο πόλεμος, θα φοβηθώ το σκοτάδι και την υγρασία , είπε στην οικογένειά του και ξεκίνησε να εργάζεται σκληρά χωρίς να ξέρει ότι θα έπαιρνε σύνταξη από εκεί 30 χρόνια μετά. Αλλά και ο γιος του Λεωνίδας και ο εγγονός του Αντώνης συνέχισαν κι αυτοί να εργάζονται στα μεταλλεία, μέσα σε δύσκολες και αντίξοες συνθήκες.

 

Ζούσαν με τον φόβο. Κάθε εργαζόμενος κρύβει και μια οικογενειακή ιστορία που χάνεται στα βάθη των χρόνων και των… στοών των μεταλλείων. Οι παλιοί θυμούνται πως περπατούσαν για ώρες μέσα στα νερά, κατέβαιναν πολλά μέτρα στα έγκατα της γης και ζούσαν με τον φόβο να τρυπάει την ψυχή τους, κάθε φορά που έβαζαν τα φουρνέλα. Ήξεραν όμως και ξέρουν ότι τα Μαντεμοχώρια στηρίζουν και στηρίζονται στα μεταλλεία και η δουλειά τους, σκληρή και επικίνδυνη, είναι η μόνη διέξοδος που έχουν.

Stoes-ETHNOS2

Παράλληλα, η ιστορία των μεταλλωρύχων είναι συνυφασμένη με την ιστορία του εργατικού κινήματος της χώρας μας. Με έντονες κοινωνικές συγκρούσει που όταν κορυφώνονταν με απεργίες και έκτακτες καταστάσεις, μαράζωνε ολόκληρη η Βόρεια Χαλκιδική. Δεν ήταν λίγες οι φορές που ο αγώνας καταστελλόταν όταν… μιλούσαν τα όπλα, αλλά οι μεταλλωρύχοι σήκωναν πάντα το κεφάλι και ήταν στην πρώτη γραμμή του αγώνα.

«Αυτό που όλοι λέμε εταιρεία, επένδυση, μεταλλεία, υπάρχει γιατί καθημερινά δεκάδες άνθρωποι κατεβαίνουν στις στοές. Γι αυτούς η “μπούκα” (ο χώρος εργασίας) είναι η καθημερινότητά τους, η ζωή τους. Η “μπούκα” τους συντηρεί και μπορεί στην αρχή να τους τρομάζει, αλλά με τον καιρό τη συνηθίζουν και τη θεωρούν χώρο εργασίας», λέει στο Έθνος της Κυριακής η Μαριάννα Καραβά. Η 35χρονη απόφοιτη του Παντείου, από το Στρατώνι, εργάζεται στο τμήμα εκπαίδευσης των εργαζομένων της Ελληνικός Χρυσός.

Stoes-ETHNOS3

 

Είναι η πέμπτη γενιά Καραβά που δουλεύει στα μεταλλεία και η ιστορία της οικογένειάς της είναι αξιοσημείωτη – όπως μάλιστα λέει χαριτολογώντας, «τα μεταλλεία είναι εγγεγραμμένα στο DNA μας». Ψάχνοντας για τις ρίζες της, ανακάλυψε ότι ο προπάππους της, Θανάσης Καραβάς, που έμενε στο Άνω Κουρούνι Εύβοιας, εργαζόταν στα λιγνιτωρυχεία της Κύμης και στο τέλος της τουρκοκρατίας, όταν αυτά παρήκμασαν, μετακινήθηκε με μια βάρκα στη Βόρεια Χαλκιδική. Η βάρκα έβγαλε τον ίδιο κι άλλους 40 συναδέλφους του στην παραλία Στρατωνίου και ρίζωσε εκεί. Ο γιός του Χρήστος (παππούς της Μαριάνας) εργάστηκε επίσης στα μεταλλεία του Μαντέμ Λάκκου. Ηταν πολύ καλός μάστορας, αλλά ιδιόρρυθμος άνθρωπος. «Μάστορα της πατέντας» τον αποκαλούσαν οι συνάδελφοι του.

Ο πατέρας της, Γιώργος Καραβάς, δούλευε από 17 χρόνων, πριν ακόμη τελειώσει το γυμνάσιο, στα μεταλλεία Στρατωνίου. Ήταν πολύ καλός ηλεκτροτεχνίτης και παρότι διέκοψε για ένα διάστημα, τελικά συνταξιοδοτήθηκε από εκεί. «Σε αυτόν τον τόπο πάντα υπάρχει δουλειά και τους χωράει όλους», μας λέει η Μαριάννα Καραβά, που ελπίζει ότι το πρόβλημα θα ξεπεραστεί σύντομα και η ίδια, όπως και όλοι οι συνάδελφοί της που βρίσκονται σε διαθεσιμότητα, θα επιστρέψουν στη δουλειά τους.

«Τα μεταλλεία συντηρούν όλα τα χωριά στη Βόρεια Χαλκιδική. Είναι αλυσίδα, βοηθούν στην ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας Μόνο από τη Μεγάλη Παναγιά δουλεύουν κοντά στα 300 άτομα, δηλαδή το 10% του πληθυσμού και όλοι οι υπόλοιποι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ζουν από αυτήν τη δραστηριότητα», αναφέρει ο Βαγγέλης Αστερίου, 51 χρόνων, που ακόμη και σήμερα κατεβαίνει στις στοές ως γομωτής πυροδότης. Ο προπάππους του (από την πλευρά της μητέρας του), Δημήτρης Σαραντούλας, μπήκε για πρώτη φορά στις στοές πριν από 105 χρόνια και «δούλεψε μέσα στο κρύο και στην υγρασία, αλλά ποτέ δεν παραπονέθηκε. Ίσα ίσα έλεγε πως τα μεταλλεία έσωσαν τον τόπο». Ο αείμνηστος πατέρας του, Μιχαήλ Αστερίου, ήταν για χρόνια επιστάτη των υπογειτών, ενώ και ο 25xpovos γιος του Μιχάλης εργάζεται στην εταιρεία ως τεχνίτης και φορτωτής.

Stoes-ETHNOS5

Οι υπογείτες παραδέχονται πως οι συνθήκες εργασίας άλλαξαν, ο τρόπος εξόρυξης εκσυγχρονίστηκε. «Παλιά βγάζαμε το μετάλλευμα, μόλυβδο και σιδηροπυρίτη, με τα χέρια. Μπαίναμε στα βαγόνια και πιανόταν η ψυχή μας, σήμερα νιώθουμε περισσότερο ασφαλείς. Όλα πλέον γίνονται μηχανικά, τα μηχανήματα ανοίγουν τα διατρήματα, δεν βγαίνει πια τόση σκόνη που μας έπνιγε, λιγόστεψε και το νερό».

Stoes-ETHNOS4

Εφιάλτης η ανεργία. Ο Λεωνίδας Καραντώνας συνταξιοδοτήθηκε πριν από έναν χρόνο. Από το 1980 εργαζόταν ως υπογείτης, όπως και για άλλα 30 χρόνια ο πατέρας του, Αντώνης Καραντώνας, 86 χρόνων σήμερα. Αλλά και ο γιος του, Αντώνης, εργάζεται από το 2012 ως υπογείτης, ενώ αξιοποιείται και ως τεχνικός αυτοκινήτων. «Η ανεργία είναι η χειρότερη τρομοκρατία και οι υπογείτες είναι σκληροτράχηλοι άνθρωποι και δεν τρομοκρατούνται», μας λέει ο 25xpovos Αντώνης Καραντώνας και προσθέτει: «Ο κόσμος θέλει δουλειά και ηρεμία. Δεν μας αρέσουν οι φασαρίες, ούτε θέλουμε να είμαστε στον δρόμο. Δουλειά θέλουμε και αυτό το αποδεικνύουν οι 11.000 αιτήσεις που έχει η εταιρεία από άτομα που αναζητούν εργασία.»

Από τα Σιδηροκαύσια μέχρι την «Ελληνικός Χρυσός»

Η μεταλλευτική δραστηριότητα στη Βόρεια Ελλάδα εντοπίζεται ήδη από τον 6ο αιώνα π.Χ., συνεχίστηκε αδιάλειπτα τη ρωμαϊκή εποχή, όπου μεταλλευτικό κέντρο ήταν τα Σιδηροκαύσια, η σημερινή Στρατονίκη, αλλά και στους βυζαντινούς χρόνους. Το 1705 ο σουλτάνος έβγαλε φιρμάνι, σύμφωνα με το οποίο τα Μαντεμοχώρια που πήραν το όνομά τους από τον Μαδέμ Αγά, που τα διοικούσε, απέκτησαν το δικαίωμα αυτοδιαχείρισης και εκμετάλλευσης του αργύρου και για τον σκοπό αυτό συστάθηκε ο Μεταλλευτικός Συνεταιρισμός. Η μόνη τους υποχρέωση απέναντι στη Μεγάλη Πύλη ήταν η παράδοση ενός φόρου ύψους 550 λιβρών αργύρου τον χρόνο, ενώ οι μαντεμοχωρίτες πέτυχαν να μην υπάρχουν Οθωμανοί στην περιοχή, εκτός από τον Μαδέμ Αγά, έναν αξιωματικό και 20 στρατιώτες. Το 1893 τα μεταλλευτικά δικαιώματα της περιοχής παραχωρήθηκαν από την οθωμανική αυτοκρατορία στη Γαλλο-Όθωμανική Α.Ε. με έδρα το Παρίσι και τότε εμφανίστηκε για πρώτη φορά η ονομασία Μεταλλεία Κασσάνδρας. Στα περίπου 600 καμίνια της περιοχής απασχολούνταν πάνω από 6.000 εργαζόμενοι, ενώ μέχρι το 1900 εξορύσσονταν και περνούσαν από μεταλλουργική κατεργασία 72.000 τόνοι μεταλλεύματος. Τη γαλλο οθωμανική διαχείριση διαδέχτηκε το 1927 η Ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Χημικών Προϊόντων & Λιπασμάτων (ΑΕΕΧΠ&Λ), αλλά ο μεταλλευτικός κλάδος γνώρισε μεγάλη άνθηση μετά τον Β ‘ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν η πλειοψηφία των μετοχών πέρασε στα χέρια του Πρόδρομου Αθανασιάδη Μποδοσάκη. Επίκεντρο των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων έγινε το Στρατώνι, στην παραλία του οποίου κατασκευάστηκε εργοστάσιο εμπλουτισμού και ξεκίνησε η παραγωγή και επεξεργασία μεικτών θειούχων συμπυκνωμάτων. Τον Δεκέμβριο του 1995 τα δικαιώματα εκμετάλλευση των μεταλλείων Κασσάνδρας περιήλθαν στην TVX Hellas, θυγατρική της Καναδικής TVX Gold. Η τελευταία αποχώρησε τον Ιανουάριο του 2003, 480 εργαζόμενοι έχασαν τη δουλειά τους και τα Μαντεμοχώρια υπέστησαν οικονομικό και πληθυσμιακό μαρασμό. Έναν χρόνο μετά με ειδικό νόμο που επικύρωσε η ελληνική Βουλή τα μεταλλευτικά δικαιώματα και το σύνολο των εγκαταστάσεων πέρασαν στην Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. .

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ 

  1. Η είσοδος των μεταλλείων το 1964.
  2. Ο Λεωνίδας Καραντώνας στα μεταλλεία. Συνταξιοδοτήθηκε πέρυσι και σήμερα βλέπει τον γιο του, Αντώνη, να συνεχίζει την οικογενειακή παράδοση που είχε ξεκινήσει ο παππούς Αντώνης (4).
  3. Ο Χρήστος Καραβάς, παππούς της Μαριάνας Καραβά, που εργάζεται στο τμήμα εκπαίδευσης των εργαζομένων της Ελληνικός Χρυσός .
  4. (Από πάνω προς τα κάτω) Μιχαήλ, Βαγγέλης και Μιχάλης Αστερίου. Ο πρώτος ήταν επιστάτης των υπογειτών, ενώ ο δεύτερος εξακολουθεί να εργάζεται εκεί μαζί με τον γιο του.

ΕΘΝΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, 30/08/2015, της Μαρίας Ριτζαλέου