Σε ένα εγχείρημα που θα δώσει μία άλλη διάσταση στη συνεργασία της Ελλάδας με την Κίνα, εξελίσσεται η πρωτοβουλία του Δήμου Αριστοτέλη Χαλκιδικής, για τη δικτύωσή του με τον Δήμο Qufu της Κίνας που αποτελεί τον τόπο γέννησης του Κομφούκιου.

Η επίσημη ολοκλήρωση της δικτύωσης των γενέθλιων τόπων Αριστοτέλη και Κομφούκιου, έγινε πρόσφατα στην Κίνα, όπου μετέβη αντιπροσωπεία του Δήμου Αριστοτέλη με επικεφαλής τον Δήμαρχο κ. Στέλιο Βαλιάνο, και με την υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας με τον Δήμαρχο Qufu κ. Cui Jiaqing.

Όπως τόνισε ο κ. Βαλιάνος, πρόκειται για το επιστέγασμα μίας συνεργασίας που ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2023 στα Αρχαία Στάγειρα της Χαλκιδικής, με τη διοργάνωση του Συμποσίου Aristotle-Comfucius και συνεχίστηκε τον Νοέμβριο του 2023 με την επίσκεψη πολυμελούς κινεζικής αντιπροσωπείας στον Δήμο Αριστοτέλη και την υπογραφή Μνημονίου Κατανόησης και καταγραφής της πρόθεσης Πολιτιστικών και Τουριστικών Ανταλλαγών, ανάμεσα στον Δήμο Αριστοτέλη και στην Επαρχία Shandong και ιδιαίτερα στον Δήμο Qufu.

Η αντιπροσωπεία του Δήμου Αριστοτέλη ξεναγήθηκε σε όλα τα τοπόσημα της κομφουκιανής φιλοσοφίας, ενώ ήδη εξετάζεται η δυνατότητα να φιλοξενηθούν στη Χαλκιδική, στο πλαίσιο πολιτιστικών ανταλλαγών, οι εντυπωσιακές Τελετές Μνήμης του Κομφούκιου που οργανώνονται κάθε χρόνο από τον Κομφουκιανό Κέντρο της γενέτειρας του παγκόσμιας ακτινοβολίας φιλοσόφου της Κίνας.

Ο κ. Βαλιάνος, μιλώντας στην εκπομπή της ΕΡΤ3 “Τριτολογίες” ανέπτυξε και το όραμα που έχει για τον δήμο του, έναν τόπο, στον οποίο, όπως είπε, γεννήθηκε ο Αριστοτέλης, έζησε επί 22 χρόνια ο καζαντζακικός ήρωας, Αλέξης Ζορμπάς, έναν τόπο που έχει το μοναδικό νησί στην Κεντρική Μακεδονία, την Αμμουλιανή, αποτελεί την πύλη εισόδου για το παγκόσμιο σύμβολο της Ορθοδοξίας, το Άγιον Όρος, διαθέτει εκατό αμμώδεις παραλίες, τρεις θαλάσσιους κόλπους, ένα από τρία ομορφότερα χωριά της χώρας, την Αρναία και τρεις καταπράσινους όγκους. Όπως τόνισε, σε έναν τέτοιο τόπο, πέφτει βαρύ το φορτίο στις πλάτες ενός εκπροσώπου της τοπικής αυτοδιοίκησης που, εκτός από τις συνηθισμένες αρμοδιότητες που τρέχει καθημερινά, πρέπει να ασχοληθεί και με την τουριστική του προβολή κι αυτό γίνεται μέσα από ένα οργανωμένο πρόγραμμα, ένα από τα σκέλη του οποίου ήταν και αυτό με τους Κινέζους.

“Στόχος είναι να συνεχίσουμε την εξωστρέφεια και να δημιουργήσουμε μία πολιτιστική ανταλλαγή με την Κίνα, ώστε να αυξηθούν οι τουριστικές ροές στη χώρα”, κατέληξε ο κ. Βαλιάνος.

[ΠΗΓΗ: https://www.ertnews.gr/, της Μπέλλας Θεριού, 24/4/2024]

Πριν από λίγες ημέρες παρουσιάσαμε μέσα από την parallaxi το κανάλι του Kristo Pantera στο YouTube. Ο ίδιος μέσα από τα βίντεο του, φέρνει στο φως γνωστές και άγνωστες γωνιές της Χαλκιδικής -και όχι μόνο-. Σε ένα από τα βίντεο του «πρωταγωνιστεί» ο πύργος Ορφανού, ο οποίος σήμερα βρίσκεται πραγματικά θαμμένος μέσα στα ερείπια του. 

Ένας από τους πολλούς πύργους που προστάτευαν τα μετόχια του Αγίου Όρους στη Χαλκιδική, που χτίστηκε τον 14ο αιώνα, στο παλιό Γομάτι Χαλκιδικής. Το Γομάτι είναι ένα χωριό της Χαλκιδικής που ενώνει την Αρναία με την Ιερισσό. Το χωριό μεταφέρθηκε στη συγκεκριμένη τοποθεσία μετά το 1932, καθώς η παλιά τοποθεσία του, τέσσερα χιλιόμετρα πιο δυτικά σε μια πλαγιά του υψώματος Παϊβούνι που είναι μέρος του ορεινού συγκροτήματος του Κάκαβου, καταστράφηκε μετά από το σεισμό του 1932. 

Κάτι παραπάνω από 90 χρόνια μετά, στην παλιά τοποθεσία που βρισκόταν το Γομάτι, τίποτα δε θυμίζει ότι εκεί κάποτε υπήρχε ζωή. Ακόμη και ο πύργος Ορφανού -ότι απέμεινε δηλαδή από αυτόν- δεν είναι ορατός από το δρόμο λόγω της πυκνής βλάστησης που έχει δημιουργηθεί. 

Σήμερα υπάρχουν ερείπια που φτάνουν τα 6 μέτρα. «Επιμείναμε όμως και τελικά τον ανακαλύψαμε, μετά από κάνα 30λέπτο περπάτημα ακολουθώντας το ποτάμι κατά την κορυφή κάπου στρίψαμε δεξιά μια ανηφόρα και έσκασε απότομα μπροστά μας σαν κάποιος χαμένος ναός τον Ινκας σε ταινία του Ιντιάνα Τζόουνς» αναφέρει ο Kristo Pantera στην περιγραφή του βίντεο που δημοσιεύει στο κανάλι του στο YouTube. 

Η ιστορία της περιοχής 

Σ’ αυτή την περιοχή, σύμφωνα με την αρχαιολόγο Ιουλία Βοκοτοπούλου, τοποθετείται η αρχαία πόλη Ασσηρα των Χαλκιδέων. Σύμφωνα με γραπτές πηγές, έως τον 9ο αιώνα το Γομάτι, ή «χώρα του Γομάτου» αποτελούσε μέρος του Αγίου Όρους και ήταν η «Καθέδρα των Γερόντων» του Αγίου Ορους, με τη μονή της Παναγίας του Γομάτου. Μεγάλο τμήμα του ανήκε στα μοναστήρια Μεγίστης Λαύρας, Ιβήρων, Διονυσίου και Ξηροποτάμου. Σύμφωνα με μία εκδοχή, ο στρατηγός της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας Γόρματος (ή Γόματος), είχε στη δικαιοδοσία του περιοχή της Λήμνου, όπου υπήρχε το χωριό με το όνομα «Γομάτου» και αργότερα «Γομάτι». Λόγω των πειρατικών επιδρομών αρκετοί από τους κατοίκους έφυγαν από τη Λήμνο για να γλιτώσουν. Κάποιοι από αυτούς κατέφυγαν στη Λέσβο, ενώ άλλοι στη βόρεια Χαλκιδική, όπου σε μία δασώδη και δυσπρόσιτη, αλλά ασφαλή από τους πειρατές, περιοχή στην πλαγιά του Κάκαβου, έκτισαν το Γομάτι. Σύμφωνα με μια άλλη, πιο πεζή εκδοχή, ο Γόρματος ήταν επιστάτης του μετοχίου και ήταν αυτός που έκτισε να πρώτα σπίτια του οικισμού. 

Το παλαιό Γομάτι ή «χώρα του Γόματου», προστατεύονταν από τρεις πύργου: του Ορφανού, του Κουνούπη και της Δεβελικίας. Όμως, αν υπήρχαν αυτοί οι δύο πύργοι δεν πρέπει να ήταν μέρος της οχύρωσης του οικισμού αλλά, μάλλον ήταν και αυτοί μοναστηριακοί ανεξάρτητοι πύργοι σε σχετικά κοντινή, απόσταση που προστάτευαν άλλα τμήματα του μετοχίου. Ανατολικά του σημερινού Γοματίου, περί τα 7χλμ από το Παλιό Γομάτι, υπήρχε μεσαιωνικός οικισμός ονόματι «Δεβελεκεία» που ανήκε στο ίδιο μετόχι της Μεγίστης Λαύρας. Αν όντως υπήρχε πύργος Δεβελεκείας, λογικά θα ήταν εκεί και όχι στο Παλιό Γομάτι. Ή ενδεχομένως να πρόκειται για πύργο που υπήρχε λίγο πιο νότια στην παραλία Δεβελίκι. 

Πώς ήταν ο πύργος 

Ο πύργος βρίσκεται σε ερειπιώδη κατάσταση. Πιθανότατα, η κύρια αιτία για τη σημερινή του κατάσταση είναι ο σεισμός του 1932. Οι διαστάσεις της βάσης του είναι περίπου 7x8 μέτρα και το μέγιστο σωζόμενο ύψος του 7 μέτρα. Στην αρχική του μορφή πρέπει να ήταν τριώροφος και να έφτανε τα 10 μέτρα. Στο μέσο της δυτικής πλευράς, που είναι η καλύτερα διατηρημένη σχετικά, διακρίνεται άνοιγμα πλάτους 1.5 μέτρων που προφανώς ήταν η είσοδος του πύργου. Σε αυτούς τους πύργους η είσοδος ήταν 5-6 μέτρα από το έδαφος για λόγους ασφαλείας και η πρόσβαση γινόταν με κινητή σκάλα. Πριν την καταστροφή, ο πύργος θα έμοιαζε πολύ με τον πύργο της Σάνης που διατηρείται σε πολύ καλύτερη κατάσταση. Υπάρχει η πληροφορία ότι μέσα στον πύργο κτίστηκε ο ναός του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη. Πάντως η ύπαρξή του εντός του πύργου δεν είναι εμφανής. Εκτός αν πρόκειται για ερείπια άλλου κτίσματος που βρίσκεται 20 περίπου μέτρα από τον πύργο. 

Δείτε εδώ ένα σχετικό βίντεο:

(Φωτό: Ό,τι έχει απομείνει από έναν πύργο που έφτανε κάποτε τα 10 μέτρα και ήταν τριώροφος)

[ΠΗΓΗ: https://parallaximag.gr, του Ραφαήλ Γκαϊδατζή, 2/4/2024]

Το ιστορικό και οι προσπάθειες της δημοτικής αρχής να γίνει η κατασκευή με νέες μελέτες και πηγές χρηματοδότησης

Πέρασαν ακριβώς ι6 χρόνια από τον Μάρτιο του 2008 που είχε εγκριθεί η μελέτη σκοπιμότητας για την κατασκευή του λιμένα Ουρανούπολης, ένα από τα πλέον μεγαλόπνοα έργα, το οποίο ωστόσο έμελλε να μην κατασκευαστεί ποτέ και έμεινε στα χαρτιά. Μάλιστα το αρχικό χρονοδιάγραμμα του έργου προέβλεπε ολοκλήρωση μέσα σε ένα έτος από την ημέρα της έγκρισης, δηλαδή στα τέλη του 2009 και τετραπλό χαρακτήρα, επιβατικό, τουριστικό, αλιευτικό και εμπορικό με αρχικό προϋπολογισμό τα 3,5 εκατομμύρια ευρώ.

Το εν λόγω έργο αποτέλεσε πολλές φορές πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης καθώς εκφράστηκαν ενστάσεις για το αν παρόμοια έργα πρέπει να εντάσσονται στις δημόσιες επενδύσεις ή όχι, αλλά και για τον κίνδυνο απένταξης που έβλεπαν οι τοπικοί φορείς να έρχεται, αλλά αμφισβητήθηκε στην πράξη.

Και όντως, η οικονομική κρίση και η κατάρρευση πολλών τομέων της οικονομίας μας, συμπαρέσυρε αυτό και πολλά άλλα αντίστοιχα έργα (δυστυχώς μεγαλόπνοα όλα για τη Χαλκιδική) με αποτέλεσμα, μετά από τις «ατυχείς» εργολαβίες, να φτάσουμε στο σήμερα που το έργο ξεκινά από το μηδέν.

Σύμφωνα με τον δήμαρχο Αριστοτέλη Στέλιο Βαλλιάνο «το έργο όπως το γνωρίζαμε από το 2008 έχει μηδενιστεί, και έχουν εκλείψει οι περιβαλλοντικοί του όροι, ενώ οι δύο ζώνες λιμένα καθιστούν ανέφικτη την χωροθέτησή του με το προηγούμενο έργο και έχει λυθεί κάθε σύμβαση από την περιφέρεια με τους εργολάβους».

Ο δήμος Αριστοτέλη ξεκινά την κατασκευή του έργου μέσω του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου, με τη σύνταξη νέων μελετών, νέων εγκρίσεων και νέων χρηματοδοτήσεων, όπως επεσήμανε ο κ. Βαλλιάνος.

Το μείζον ζήτημα που εκκρεμεί σε πρώτη φάση αφορά τη χωροθέτηση του λιμένα, κάτι που πρέπει να διευθετηθεί από το Υπουργείο Τουρισμού καθώς πρόκειται για νόμο του κράτους. Αυτό τουλάχιστον ζητά το Υπουργείο Ναυτιλίας ως απάντηση στο αίτημα του δήμου για την έγκριση της προγραμματικής σύμβασης για την έναρξη νέων μελετών.

«Είναι πολλές οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις που πρέπει να ξεπεραστούν ώστε να μπούμε ξανά στον δρόμο της αδειοδότησης και χρηματοδότησης για το έργο», δήλωσε με έμφαση ο δήμαρχος Αριστοτέλη Στέλιος Βαλλιάνος.

Θυμίζουμε ότι η σημασία του έργου είναι τεράστια, αφού η Ουρανούπολη είναι πύλη εισόδου στο Άγιο Όρος και οποιοδήποτε λιμάνι στο σημείο θα είναι, αναμφισβήτητα, από τα μεγαλύτερα σε όγκο διακίνησης επιβατών στη Βόρεια Ελλάδα. Από το 2021 που η Περιφέρεια έλαβε τη διάλυση της σύμβασης του έργου «Καταφύγιο Τουριστικών Σκαφών στον Λιμένα Ουρανούπολης», αλλά και πολύ νωρίτερα, η εικόνα στη χερσαία ζώνη του λιμανιού δεν ήταν καθόλου τιμητική, ως παρατημένο εργοτάξιο.

[ΠΗΓΗ: ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, της Σουζάνας Καζάκα, 21/4/2024]