Έπιασαν πάλι δουλειά οι «επιστήμονες» του Παρατηρητηρίου Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων… Αλήθεια τι έχουν σπουδάσει; Πάντως Μεταπτυχιακά στην Παραπληροφόρηση έχουν σίγουρα κάνει…

Ούτε λίγο ούτε πολύ γράφουν ότι κάνοντας μπάνιο στο Στρατώνι θα μολυνθούμε από βαρέα μέταλλα(!). Και μάλιστα –όπως συνηθίζουν– βάζουν τα παιδάκια μπροστά… «Έστω λοιπόν πως ένα ωραίο καλοκαιρινό πρωινό, ένας οικογενειάρχης συμβουλεύεται την Ειδική Γραμματεία Υδάτων για το πού μπορούν να κολυμπήσουν και επιλέγει την παραλία του Στρατωνίου. Βουτάνε μια χαρά, όλα φαίνονται ρόδινα, η γαλάζια σημαιούλα κυματίζει στην ήσυχη παραλία κι όλοι είναι ευχαριστημένοι. Εκτός ίσως από τα παιδάκια του, που θα χουν καταπιεί το μισό νταμάρι σε βαρέα μέταλλα. Γιατί πουθενά δεν υπάρχει ταμπέλα που να λέει πως απαγορεύεται το κολύμπι.»

Όπως βέβαια όλοι γνωρίζουν (εκτός από τους «επιστήμονες» του Παρατηρητηρίου) τα βαρέα μέταλλα εισάγονται στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω των τροφίμων, του πόσιμου νερού και του αέρα. Δηλητηρίαση από τα βαρέα μέταλλα μπορεί να προκύψει, παραδείγματος χάριν, από τη μόλυνση πόσιμου νερού (π.χ. σωλήνες μολύβδου), υψηλές συγκεντρώσεις στο περιβάλλοντα αέρα κοντά σε πηγές εκπομπής, ή εισαγωγή μέσω της τροφικής αλυσίδας. Τα βαρέα μέταλλα είναι επικίνδυνα επειδή τείνουν να βιοσυσσωρεύονται και αποθηκεύονται γρηγορότερα από ότι διασπώνται (μεταβολίζονται) ή εκκρίνονται.

Ακόμα και στην Μιναμάτα της Ιαπωνίας το 1956, όπου οι βιομηχανίες έριχναν τεράστιες ποσότητες υδραργύρου στη θάλασσα, οι άνθρωποι δηλητηριάζονταν επειδή έτρωγαν μολυσμένα ψάρια, όχι επειδή βούταγαν στην θάλασσα… Αλλά ούτως η άλλως στο Στρατώνι δεν έχει ούτε υδράργυρο ούτε τοξικά βαρέα μέταλλα… Σκωρίες και λάσπη ίσως… Ο όρος “τοξικό” δεν είναι δόκιμος στη μεταλλευτική. Τα μεταλλευτικά απόβλητα χαρακτηρίζονται ως «ουδέτερα», «μη επικίνδυνα» και «επικίνδυνα». Τα απόβλητα που υπάρχουν στην περιοχή του Στρατωνίου είναι όλα χαρακτηρισμένα ουδέτερα ή μη επικίνδυνα.

Τώρα για παιδάκια που κάνουν μπάνιο και γεμίζει το συκώτι στους βαρέα μέταλλα μόνο ένα blog σαν του Παρατηρητηρίου θα μπορούσε να γράψει, με έφεση στην λογοτεχνία και δη στην επιστημονική φαντασία…

L

Για όσους “κόπτονται” για τα δέντρα που θα κοπούν στις Σκουριές έχουμε να αναφέρουμε τα εξής: Στην εγκριθείσα Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της επένδυσης στην Χαλκιδική, και συγκεκριμένα στο άρθρο 17, γίνεται λόγος για τις εκτάσεις που πρέπει να αποψιλωθούν για τις ανάγκες εγκατάστασης των έργων υποδομής. Αναφέρεται λοιπόν εκεί: «Ειδικώς όσον αφορά στο εργοστάσιο μεταλλουργίας, η χωροθέτησή του γίνεται εξ ολοκλήρου εντός της βιομηχανικής ζώνης, συνεπάγεται δε κατάληψη βλαστήσεως που υπάγεται εξ ολοκλήρου στη ζώνη αειφύλλων πλατυφύλλων και οικοτόπων χωρίς υψηλή οικολογική αξία. Συνολικά το ποσοστό των εκτάσεων που πρόκειται να αποψιλωθούν (3.238,28 στρέμματα) αντιστοιχεί στο 0,44% της ευρύτερης περιοχής μελέτης (740.000 στρέμματα)…». Αν παρ’ όλα αυτά τα 3.300 στρέμματα σας φαίνονται πολλά για την εγκατάσταση ενός εργοστασίου, δίκιο έχετε. Σύμφωνα με την Ελληνικός Χρυσός, η πραγματική έκταση που θα υλοτομηθεί δεν υπερβαίνει τα 1.800 στρέμματα, αφού η υπόλοιπη δεσμευμένη έκταση απλά θα χρησιμοποιηθεί για την μετακίνηση από την μία εγκατάσταση στην άλλη, και για μεταφορά του εξοπλισμού. Άρα αυτό το 0,44% αφορά την παραχωρημένη έκταση και όχι αυτή που πρόκειται να υλοτομηθεί. Το ποσοστό της προς υλοτόμηση έκτασης σύμφωνα με τα ανωτέρω μειώνεται ακόμη περισσότερο και φτάνει μόλις το 0,24% της ευρύτερης περιοχής μελέτης των 340.000 στρεμμάτων.

Πολύ κουβέντα έχει γίνει για τις «ανεξέλεγκτες επιπτώσεις» που θα έχει η εξορυκτική δραστηριότητα. Αυτό είναι ένα από τα δημοφιλή επιχειρήματα των πολέμιων της επένδυσης καθώς ισχυρίζονται ότι το μόνο που ενδιαφέρει τους «χρυσοθήρες» είναι να καταφέρουν να πάρουν την αρχική άδεια εξόρυξης και στη συνέχεια να εκμεταλλευτούν τον ορυκτό πλούτο αδιαφορώντας παντελώς για τις οποιεσδήποτε περιβαλλοντικές επιπτώσεις οι οποίες μπορεί να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια της εκμετάλλευσης και δεν είχαν προβλεφθεί από την αρχή.

Κανείς βέβαια δεν μπήκε στον κόπο να ενημερωθεί για το πρόγραμμα περιβαλλοντικής παρακολούθησης που έχει θέσει σε εφαρμογή η εταιρεία Ελληνικός Χρυσός Α.Ε., για να διαθέτει ανά πάσα στιγμή ακριβή στοιχεία για την περιβαλλοντική κατάσταση της περιοχής όπου δραστηριοποιείται.

Αν θέλαμε να σκιαγραφήσουμε το πρόγραμμα αυτό θα λέγαμε ότι εκτείνεται σε δύο τομείς: Την «Παρακολούθηση Ποιότητας Περιβάλλοντος» και την «Παρακολούθηση Ποιότητας Εκπομπών» :

«Παρακολούθηση Ποιότητας Περιβάλλοντος»: Εδώ υπόκεινται οι δράσεις που έχουν σχέση με την καταγραφή κλιματολογικών υδρολογικών και υδροχημικών παραμέτρων των επιφανειακών και υπόγειων νερών της στενής και της ευρύτερης περιοχής εξόρυξης. Εκτός αυτού καταγράφονται η ποιότητα του νερού στις υπάρχουσες πηγές πόσιμου νερού, στο θαλάσσιο περιβάλλον αλλά και οι φυσικοχημικές και υδροχημικές παράμετροι των εδαφών.

«Παρακολούθηση Ποιότητας Εκπομπών»: Σ’ αυτήν την υποκατηγορία περιλαμβάνεται η παρακολούθηση των υγρών αποβλήτων, των επιφανειακών απορροών, των αέριων εκπομπών, της σύστασης των στερεών καταλοίπων και των επιπέδων θορύβου. Επίσης περιλαμβάνεται ο έλεγχος της ασφάλειας της επιφάνειας του εδάφους μέσω συστημάτων δονημετρικού ελέγχου, τοπογραφικών μετρήσεων επιφανειακών δικτύων «μαρτύρων» καθώς και ο έλεγχος της ευστάθειας των χώρων απόθεσης μέσω παρακολούθησης της κλίσης με κλισιόμετρα.

Σήμερα, η Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. βρίσκεται σε στάδιο προσαρμογής από το παλαιό στο νέο πρόγραμμα παρακολούθησης, το οποίο περιλαμβάνει επιπλέον την εγκατάσταση αυτόματων οργάνων συνεχούς μέτρησης & καταγραφής ή/και την επί τόπου μέτρηση παραμέτρων ή/και τη λήψη δειγμάτων στο πεδίο για περαιτέρω χημικές αναλύσεις. Το σύνολο των πληροφοριών θα κωδικοποιείται και αφού περάσει από ποιοτικό έλεγχο, θα εισάγεται σε βάση δεδομένων που θα είναι προσβάσιμη στο κοινό.

Όπως προβλέπεται και περιγράφεται στην εγκεκριμένη μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της επένδυσης στην Χαλκιδική, η υλοποίηση του έργου προβλέπει την ενσωμάτωση της αρχής της Παράλληλης Αποκατάστασης. Σύμφωνα με αυτήν, οι περιοχές στις οποίες ολοκληρώνονται τα επί μέρους έργα αποκαθίστανται περιβαλλοντικά άμεσα και παράλληλα με την εξέλιξη των υπόλοιπων έργων. Να θυμηθούμε ότι το φυτώριο στην Ολυμπιάδα ανήκει στην εταιρεία Ελληνικά Φυτώρια Α.Ε. Σκοπός της ίδρυσης των φυτωρίων είναι η προμήθεια φυτευτικού υλικού για εργασίες αποκατάστασης του τοπίου, οι οποίες εκτελούνται παράλληλα με τη μεταλλευτική δραστηριότητα στην περιοχή. Με την δημιουργία επιτόπου φυτωρίων υπάρχει πάντα διαθέσιμο φυτευτικό υλικό άριστης ποιότητας, το οποίο παράγεται με την μέθοδο του πολλαπλασιασμού ειδών που συλλέγονται από την ίδια την περιοχή του έργου, ώστε να υπάρχει καλύτερη προσαρμογή των φυτών στις τοπικές εδαφοκλιματολογικές συνθήκες και έτσι τα έργα αποκατάστασης να προχωρούν ταχύτατα χωρίς αστοχίες που εγκυμονεί η εισαγωγή ξενικών ειδών.

Έτσι στην επένδυση των μεταλλείων Χαλκιδικής εισάγεται μια νέα αντίληψη και μια νέα στρατηγική στην προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, με τη χρήση εργαλείων περιβαλλοντικής διαχείρισης και την εφαρμογή καινοτομιών για την αντιμετώπιση των θεμάτων που αφορούν στην ανάγκη αποκατάστασης του τοπίου. Δίνεται ιδιαίτερη σημασία στον τομέα της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και η εταιρεία δεσμεύεται απέναντι στους αρμόδιους φορείς και την τοπική κοινωνία πως με την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου ολόκληρη η περιοχή θα παραδοθεί πλήρως αποκατεστημένη στην τοπική κοινωνία.