Η Αρναία, χαρακτηρίζεται ως « η αρχόντισσα της βόρειας Χαλκιδικής» και όχι άδικα το CNN το 2019 την κατέταξε στα ωραιότερα χωριά της Ελλάδας, δίνοντάς της την 3η θέση!
Πηγές και ευρήματα αρχαιολογικά στο λόφο του Προφήτη Ηλία, απέναντι ακριβώς από τη σημερινή Αρναία μαρτυρούν ότι υπήρχαν δύο πολίχνες, μικρές πόλεις: η Άρνη (αποικία της Άνδρου) και η Αυγαία απ’ όπου οφείλεται και η σημερινή ονομασία Αρναία (Άρνη και Αυγαία) που έδωσε η Επιτροπή Μετονομασίας των σλαβικών και τούρκικων ονομασιών πολλών χωριών στον ελλαδικό χώρο. Μέχρι το 1929 ονομαζόταν Λιαρίγκοβη και ανήκε στα Μαντεμοχώρια.
Το χωριό πυρπολήθηκε από τον Μπαϊράμ πασά κατά την εξέγερση της Χαλκιδικής το 1821 και η Αρναία ξαναχτίστηκε στη σημερινή της θέση, ξαναγεννήθηκε κυριολεκτικά μέσα από τις στάχτες της!
Χάριν του Δήμου και της Εφορείας Νεότερων Μνημείων έγιναν πολλά προγράμματα αναστήλωσης και αναπαλαίωσης κτιρίων. Σπίτια-αρχοντικά με αποχρώσεις του λουλακιού, της ώχρας και του κεραμιδιού – μαρτυρούν την αίγλη και την ευμάρεια που γνώρισε η Αρναία στο παρελθόν! Τα περισσότερα έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα έργα τέχνης!
Ένα στολίδι της Βόρειας Χαλκιδικής μας, αμφιθεατρικά χτισμένη στο όρος Χολομώντα, η Αρναία αποτελεί οδικό κόμβο, αφού ενώνει πολλά χωριά του Βορρά, αλλά και είναι ο δρόμος, το πέρασμα για το Άγιο Όρος. Το 1986 χαρακτηρίζεται ως ιστορικός τόπος και θεωρείται επίσημα ως: η ιστορική έδρα του Δήμου Αριστοτέλη!
Χτισμένη στα 600 μέτρα υψόμετρο, αριθμεί 2.300 κατοίκους, απέχει 70 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη και 34 από τον Πολύγυρο. Είναι η έδρα της Ιεράς Μητρόπολης Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αδραμερίου.
Η Αρναία είναι ένας τόπος που θα λατρέψει ακόμα κι ο πιο «δύσκολος» επισκέπτης, όποια εποχή κι αν θελήσει να την επισκεφθεί. Το καλοκαίρι είναι επιλογή για όσους λατρεύουν τη δροσιά του βουνού και συνάμα υπάρχουν πολλές παραλίες του τρίτου ποδιού που βρίσκονται σε απόσταση ενός μισάωρου από εδώ! Το Φθινόπωρο τα χρώματα της φύσης εδώ είναι μαγικά και τον χειμώνα η φύση ασπροντύνεται για να υποδεχτεί τους λάτρεις της! Καλώς ήρθατε λοιπόν και πάμε να γνωρίσουμε το γραφικότατο αυτό κεφαλοχώρι!
Πώς να περάσετε ένα διήμερο στην Αρναία
ΗΜΕΡΑ 1η
Αφήστε βαλίτσες και τον πρώτο σας καφέ εννοείται θα τον πιείτε στο παζάρι, στην κεντρική πλατεία με τον πλάτανο και την πηγή!
Ο Θεοδόσης θα σας περιμένει στο καφέ μπαρ «Αριστοτέλης» που διατηρεί στην – πραγματικά – παραμυθένια πλατεία του χωριού. Εδώ είμαι σίγουρη ότι θα επιστρέψετε ξανά και ξανά, για να πιείτε τα ουζάκια σας στα γύρω μαγαζιά, όσο και να χαθείτε στα σοκάκια τριγύρω. Το τοπίο είναι μοναδικό. Και μην παραλείψετε να δοκιμάσετε την μοντουβίνα, το τσίπουρο που φτιάχνουν οι ντόπιοι από την απόσταξη των κερήθρων μελιού! (Καμία σχέση με το ρακόμελο).
Επίσης τα τουλουμπάκια του Κοσμά απέναντι από το καφέ Αριστοτέλης είναι κορυφή! Τελειώσατε με τα καφεδάκια σας; Βουρ στα σοκάκια λοιπόν.
Αναπαλαιωμένα αρχοντικά, που μαρτυρούν την οικονομική ευμάρεια της περιοχής (τουλάχιστον σε παλιότερο χρόνο, Μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής με πολλές αγειορίτικες επιρροές από πετράδες μαστόρους Ηπειρώτες και υλικά της περιοχής. Όποιο δρομάκι-σοκάκι πάρετε γύρω από την πλατεία θα σας μαγέψει και ευτυχώς που έχουν «καταργηθεί» τα φιλμ στις φωτογραφικές μηχανές, θα χρειαζόσασταν πάμπολλα από δαύτα, πιστέψτε με…
Δύο είναι οι απαραίτητες επισκέψεις: στα δύο Μουσεία της Αρναίας: το Λαογραφικό που στεγάζεται σ’ ένα διώροφο αρχοντικό του Ιατρού και ακριβώς απέναντι στο Μουσείο Υφαντικής. Η Αρναία, για όσους δεν γνωρίζετε, αποτελούσε το κέντρο υφαντικής τέχνης σε όλη την Ελλάδα, με τα υπέροχα καλλιγραφικά υφαντά χαλιά για την διακόσμηση τοίχων. Η Αρναία για μένα είναι ολόκληρη ένα ζωντανό «μουσείο» παράδοσης!
Θα γυρίσετε πάλι στην πλατεία και παίρνοντας τον κεντρικό δρόμο στα 100 μέτρα περίπου, με το τέλος των εμπορικών καταστημάτων – που εδώ θα βρουν ενδιαφέρον πιστεύω, ειδικά, οι κυρίες της παρέας – θα βρεθείτε στο «χοροστάσι», την παλιά κεντρική πλατεία του χωριού!
Θα θαυμάσετε το παλαιότερο (1871) και πιο καλοχτισμένο Δημοτικό Σχολείο της Χαλκιδικής, που τώρα στεγάζει τις υπηρεσίες του Δήμου. Ακριβώς δίπλα θα έχετε την τύχη να επισκεφτείτε την κεντρική εκκλησία του Αγίου Στεφάνου με τα γυάλινα δάπεδα!
Μία τρίκλιτη βασιλική, χωρίς τρούλο, με το καμπαναριό του 1812, ενσωματωμένο πάνω στο παλιό σχολείο, που μια πυρκαγιά το 2005 συγκλόνισε τους κατοίκους για δύο λόγους: πρώτον γιατί μέσα σε λίγες ώρες κάηκε ο ναός τους και δεύτερον για τα ευρήματα που ήρθαν στην επιφάνεια όταν έσβησε η φωτιά: ο ναός του Αγίου Στεφάνου είχε χτιστεί στα θεμέλια ναού της Πρωτοχριστιανικής και Βυζαντινής περιόδου!
Μεγάλο μέρος του δαπέδου, όταν ανοικοδομήθηκε ξανά ο ναός, είναι γυάλινο! Περπατάς «πάνω» στα ερείπια του παλιού ναού! Πραγματικό δέος!
Οι μέρες του Πάσχα θα προσθέσω εδώ, αν έχετε την τύχη και επισκεφτείτε τότε την Αρναία θα σας αφήσουν τις καλύτερες των εντυπώσεων.
Από τον μοναδικό στολισμό του Επιταφίου, τη λαμπρή περιφορά των επιταφίων, τις Μυροφόρες γυναίκες που συνοδεύουν τον Χριστό στην τελευταία του κατοικία και από πάρα πολλά έθιμα που αναβιώνουν τις μέρες αυτές στο χωριό.
Λίγα μέτρα πιο κάτω είναι η μικρή εκκλησία των Αγίων Αναργύρων, αξίζει απλά ν’ ανάψετε το δεύτερο κεράκι σας εδώ και να δροσιστείτε στον αυλόγυρό της! Ναός του 1919, αρχιτεκτονικό σχέδιο του διάσημου αρχιτέκτονα Ορλάντο, σταυροειδής με τρούλο και μ’ έναν μοναδικό επιτάφιο κι εδώ!
Ωρα για φαγητό και σήμερα θα σας προτείνω την ταβέρνα που βρίσκεται στο άλσος της Αγ. Παρασκευής. Πάρτε το αυτοκίνητο, η διαδρομή με τα πόδια είναι βατή, ασφαλτοστρωμένος δρόμος γύρω στο 1,5 χιλιόμετρο.
Επίσης, λειτουργεί στο χώρο και δημοτικό αναψυκτήριο, στο δε πανηγύρι που λαμβάνει χώρα στις 25 και 26 Ιουλίου εδώ θα περάσετε καταπληκτικά, είναι πανηγύρι υπερπαραγωγή, θα με θυμηθείτε! Το άλσος είναι χώρος για όλες τις ηλικίες, όαση δροσιάς και το φαγητό εδώ καταπληκτικό λέμε!
Ώρα για ξεκούραση, αλλά όχι για πολύ, γιατί το απόγευμα σας έχω πρόγραμμα! Το διήμερο είναι ελάχιστος χρόνος για να γνωρίσει κανείς αυτόν τον τόπο και εννοείται χωρίς να επισκεφτεί κανένα άλλο χωριό τριγύρω παρά μόνο την Αρναία!
Περιπατητική διαδρομή στην Αγία Υπομονή!
Προτείνω να πάρετε το αμάξι, να πάρετε τον δρόμο για Ταξιάρχη και μετά από 3,5 χιλιόμετρα θα έχετε το νου σας να αφήσετε δεξιά στο άνοιγμα το αυτοκίνητο. Αν έχετε χαμηλό όχημα μπορείτε να φτάσετε προσεκτικά και μ’ αυτό, αλλιώς πάρτε το σηματοδοτημένο μονοπάτι, 1,5 χιλιόμετρο βατός χωματόδρομος στην καρδιά του υπέροχου δάσους του Χολομώντα.
Θα περπατάτε ανάμεσα σε καστανιές και έλατα έχοντας συντροφιά τους ήχους του δάσους και των κελαηδημάτων των πουλιών. Υπέροχα σας λέω και στο τέλος του δρόμου το ξωκλήσι της Αγίας Υπομονής, δροσιστείτε στο νερό της πηγής και γεμίστε «μπαταρίες»!
Λοιπόν πάρτε το αμάξι σας, γιατί θα σας πάω κι αλλού: οπωσδήποτε στο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία κι αφού ο αγαπημένος μου φίλος, συνάδελφος και βέρος Αρναιώτης Δημήτρης, το προτείνει καλά θα κάνουμε να τον ακούσουμε.
Γιατί η Αρναία, αν έρθετε το χειμώνα θα είναι μόνο για «ρακιά», λόγω του κρύου και του χιονιού που σκεπάζει πολύ συχνά την Αρναία. Γι’ αυτό οι βόλτες στην εξοχή θα γίνουν τώρα!
Περίπου 2 χιλιόμετρα βόρεια της Αρναίας, στον καινούριο δρόμο για Στανό και ακριβώς απέναντι από την Αρναία βρίσκεται ο λόφος του Προφήτη Ηλία. Εδώ υπάρχουν τα ερείπια βυζαντινού κάστρου και εδώ τα ευρήματα μαρτυρούν ότι υπήρχε η παλιά πόλη, η Άρνη που σας προείπα και τα ερείπια από την ακρόπολή της. Η θέα είναι μοναδική από τον λόφο.
Αν έρθετε εδώ την 2η και την 3η μέρα του Πάσχα θα ακολουθήστε στον «Κούτσμανο», την πορεία των καβαλάρηδων μέχρι την εκκλησία, τη θεία λειτουργία και στη συνέχεια τον διαγωνισμό Σκοποβολής με στόχο κόκκινα αυγά, που συνδιοργανώνει και συμμετέχει η Πολιτιστική Εταιρεία Αρναίας με τον Ιππικό Όμιλο, ο οποίος λειτουργεί στην Αρναία, με εξαιρετική δράση. (Ο ιππικός όμιλος κάθε καλοκαίρι διοργανώνει και «αντάμωμα» ιππικών ομίλων, ελεύθερης ιππασίας μέσα στο άλσος με τριήμερο εκδηλώσεων).
Την ίδια μέρα αναβιώνει το έθιμο της «Σουσσουρίτσας» στο άλσος, που το χαίρονται ιδιαίτερα οι μικροί μας φίλοι! Την προηγούμενη ή επόμενη, ανάλογα πότε θα πέσει η γιορτή του Αη Γιώργη στην Αρναία αναβιώνουν τα έθιμα της Κούνιας και του Ζυγίσματος στην κεντρική πλατεία με πλήθος κόσμου να συμμετέχει σ’ αυτά!
Και τώρα ήρθε πραγματικά η ώρα για «ρακιά», όπως συνηθίζουν να λένε εδώ οι ντόπιοι. Εκτός από τα ουζερί-ταβέρνες της πλατείας, αν θέλετε να τσιμπήσετε κάτι πιο λάιτ ή να πιείτε ένα ποτάκι χαλαρά σας παροτρύνω να επισκεφτείτε την Χώρα των θαυμάτων!
Ένας παραμυθένιος πολυχώρος που επιμελήθηκαν ο Νίκος και η Λίτσα, μέσα στο δάσος, κέντρο απόκεντρο, όπως συνηθίζουμε να λέμε. Ο καλαίσθητα διαμορφωμένος χώρος από το ζευγάρι τόσο εξωτερικά, όσο και εσωτερικά θα ξετρελάνει μικρούς (αφού λειτουργεί και παιδότοπος τέλειος) και μεγάλους. Ακόμα κι αν δεν έχετε παιδιά ένα κρασί Λειβαδιώτη ή έναν καφέ στη χώρα των θαυμάτων σας τα επιβάλλω…
Η Αρναία είναι ένα ζωντανό χωριό, με γλεντζέδες ανθρώπους. Αν είστε νεολαίοι τα ποτάκια σας θα τα πιείτε στο Πασσαλιμάνι, θα με θυμηθείτε… πάνω στον κεντρικό δρόμο, μετά το Δημαρχείο, φεύγοντας από Αρναία για Παλαιόχωρα, στο δεξί σας χέρι.
ΗΜΕΡΑ 2η
Φάτε το πρωινό σας, πάρτε νεράκια μαζί σας και πάμε για άλλη μία μικρή βολτίτσα στη φύση. «Μα είμαστε μέσα στη φύση» θα μου πείτε. Όχι, όσο νομίζετε!
Εκεί που πήγατε χθες, στη χώρα των θαυμάτων; Ναι, από τον πίσω δρόμο, αφού αφήσετε το Γηροκομείο, όλο ευθεία μετά από 1,5 χιλιόμετρο περίπου θα συναντήσετε τη γυναικεία Ιερά Μονή του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, σ’ ένα μαγευτικό τοπίο που αγναντεύει το Άγιο Όρος.
Το 1943 την ημέρα που έμπαιναν οι Βούλγαροι στο χωριό ο Άγιος Κοσμάς εμφανίστηκε και ουσιαστικά έσωσε το χωριό! Το 1952 στο μέρος που εμφανίστηκε χτίστηκε ένα εκκλησάκι και το 1999 θεμελιώθηκε η μονή, η πρώτη στην Ελλάδα αφιερωμένη στον μεγάλο αυτό Δάσκαλο του Γένους.
Θα προσκυνήσετε, οι μοναχές θα σας κεράσουν καφέ με λουκούμι και θα πάρετε τον δρόμο της επιστροφής. Χωρίς να θέλω να κουράσω, αλλά θα το ξαναπώ: η Αρναία δεν είναι για λίγο, μακάρι να έχετε χρόνο και να παρατείνετε τη διαμονή σας!
Είναι γεωγραφικό κέντρο για όλη τη Βόρεια Χαλκιδική, θα μπορείτε να μένετε εδώ και καθημερινά να εκδράμετε παντού: πάρκο Αριστοτέλη, Στάγειρα, Ιερισσό, Ουρανούπολη, Αμμουλιανή κ.ο.κ. Λοιπόν φεύγοντας προμηθευτείτε τα τοπικά προϊόντα σας, το υπέροχο μέλι, την μοντουβίνα, τα υφαντά σας κτλ. κτλ. Αν βρεθείτε τις μέρες των Χριστουγέννων πάλι και τότε τα έθιμα που αναβιώνουν είναι πολλά. Σίγουρα πάντως θα δοκιμάσετε από το τεράστιο Χριστόψωμο που ετοιμάζουν κάθε χρόνο για το μέλωμα του Χριστού.
[ΠΗΓΗ: https://halkidikiportal.gr/]
Η Πανελλήνια Ένωση Καππαδοκικών Σωματείων, σε συνεργασία με τον Δήμο Αριστοτέλη, τον Σύλλογο Γυναικών Στρατωνίου, Την Τοπική Κοινότητα, το Γυμνάσιο Στρατωνίου και υπό την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριαρχείου διοργανώνουν
Τη Δευτέρα 25η Μαρτίου 2024 όπου στην Πατρίδα μας τιμάται, μέσα στο κατανυκτικό κλίμα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, ο Ευαγγελισμός της Υπεραγίας Θεοτόκου και ο λαμπρός εορτασμός της Απελευθερώσεως του Γένους μας από τον τουρκικό ζυγό κατά το 1821, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ προέστη του Όρθρου, της Πανηγυρικής Θείας Λειτουργίας και της Eπισήμου Δοξολογίας στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Στεφάνου Αρναίας.
Με ιδιαίτερη λαμπρότητα και μεγαλοπρέπεια σήμερα ο εορτασμός της επανάστασης του 1821 αλλά και ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στην πόλη της Αρναίας.