Εκτός από τα συνθήματα και τις άναρθρες κραυγές, την άρνηση σε κάθε τι καινούργιο και την αδυναμία προσαρμογής σε μια νέα εποχή, υπάρχει και η λογική. Αυτή θα πρέπει να επιστρατεύσουμε αυτή την στιγμή. Τα κουκιά είναι πλέον μετρημένα και όποιος θέλει να επιβραβευτεί για το αυτονόητο… π.χ. κάνω καλά τη δουλειά μου, μπορεί να ξεκινήσει απλά μαθήματα οικονομίας στο ανοιχτό πανεπιστήμιο και θα το ξεπεράσει!
Μπορεί να φωνάζουμε και να αναρωτιόμαστε…. τι συνέβη με την Ελληνικός Χρυσός και υπάρχει μια αναστάτωση στον τόπο; Βέβαια, αυτές μας οι φωνές -οι δικές μας- δεν παίρνουν χαμπάρι από την παρούσα οικονομική κατάσταση. Στον χώρο της οικονομίας και όσοι μπορούν να κατανοήσουν τα “αποτελέσματα” μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας γνωρίζουν πολύ καλά τι συμβαίνει και πως εξελίσσεται η κατάσταση – γιατί οι νόμοι της αγοράς είναι αδυσώπητοι!
Να ξεκινήσω θυμίζοντας σε όλους πως τόσο η Eldorado Gold όσο και η θυγατρική της Ελληνικός Χρυσός είναι ιδιωτικές εταιρείες. Αυτό σημαίνει πως δεν υπάρχει η περίπτωση να περιμένουμε να επέμβει το κράτος-πατερούλης ως από μηχανής θεός και να δώσει λύση σε κάποιο πρόβλημα… Αυτά για να μην επιχειρούνται ανούσιοι παραλληλισμοί. Σκεφθείτε για παράδειγμα, πόσα χρόνια πριν θα είχε κλείσει η ΛΑΡΚΟ, αν δεν ήταν κρατική… (Βέβαια, αν δεν ήταν κρατική δεν θα είχε φτάσει και στο σημείο που βρίσκεται σήμερα, αλλά αυτό είναι άλλη συζήτηση…). Και για να επιστρέψουμε στα δικά μας… Είστε γελασμένοι αν νομίσετε ότι θα υπάρξει πολιτικός που θα βάλει το χέρι του στη φωτιά να μη χαθούν θέσεις εργασίας. Όλοι θα εκμεταλλευτούν μια απεργιακή κινητοποίηση, αλλά κανείς από τους “δικούς” μας πολιτικούς δεν θα χάσει ψήφους ή χρήματα για να δώσει λύση. Κι αυτός που ο πατέρας του βασανίστηκε στις στοές του Βελγίου, και ξέρει πως βγαίνει το ψωμί κάτω από τη γη, είδατε πως του συμπεριφέρθηκε το σύστημα… πολιτικά και οικονομικά! Δυστυχώς οι εποχές έχουν αλλάξει!

Τα οικονομικά, λοιπόν, της Ελληνικός Χρυσός, δεν είναι κάποιο επτασφράγιστο μυστικό. Μπορεί ο καθένας μας να τα βρει, αφού σαν εταιρεία δημοσιεύει κάθε χρόνο ισολογισμούς, από τους οποίους διαπιστώνει κανείς πως τα τελευταία χρόνια η εταιρεία λειτουργεί με παθητικό, το οποίο κάλυπτε με αλλεπάλληλο δανεισμό από την μητρική Eldorado Gold. Αν ρωτάτε γιατί, είναι επίσης γνωστό: Υπήρχε ένα επενδυτικό σχέδιο –το γνωστό αρχικό σχέδιο–, το οποίο προέβλεπε πως εδώ και μερικά χρόνια οι Σκουριές θα είχαν ήδη μπει σε παραγωγή και θα αύξαναν τα έσοδα και ότι η Ολυμπιάδα και οι Μαύρες Πέτρες θα ανέβαζαν ρυθμούς παραγωγής με τις τεχνολογικές αναβαθμίσεις και θα σταματούσαν να αποτελούν μια ζημιογόνο παραγωγική διαδικασία.
Η εταιρεία ξεκίνησε τότε σύμφωνα με το αρχικό της επενδυτικό πλάνο, ρίχνοντας συνολικά 1,2 δισ. δολάρια για να εκσυγχρονίσει την Ολυμπιάδα, να αναβαθμίσει τις Μαύρες Πέτρες και να ξεκινήσει το έργο στις Σκουριές. Και για να λέμε και τα καλά, δημιούργησε 1.000 νέες θέσεις εργασίας, οι οποίες μέσα στην κρίση, όταν άλλες εταιρείες έκαναν μειώσεις (ή και απολύσεις), όχι μόνο διατηρήθηκαν αλλά έπαιρναν και μισθολογικές αυξήσεις. (Μην ξεχνάμε πως ο μέσος μισθός στην Ελληνικός Χρυσός παρέμεινε 20% πάνω από τον εθνικό μέσο όρο με αυξήσεις μισθών κάθε χρόνο – και εν μέσω κρίσης).
Όπως όλοι γνωρίζουμε, για τους γνωστούς λόγους, και παρόλο που η ίδια η εταιρεία διακαώς ήθελε να εφαρμοστεί εγκαίρως το επενδυτικό σχέδιο, τίποτα από αυτά δεν έγινε στην ώρα του, με αποτέλεσμα ο δανεισμός να συνεχίζει να μεγαλώνει. Έτσι, φτάσαμε στο σήμερα, όπου βλέπουμε μια εταιρεία ουσιαστικά να πληρώνει την τόλμη της να επενδύσει το 2012 σε ένα έργο από το οποίο όλοι οι επενδυτές είχαν αποχωρήσει (διακριτικά ή άτακτα). Αυτά είναι τα γεγονότα, και όλες οι αναλύσεις εκεί καταλήγουν.

Ποια είναι λοιπόν η εικόνα σήμερα;
Κατ’ αρχάς ο δανεισμός της εταιρείας έχει αγγίξει το 1 δισ. ευρώ. Και ενώ από τη μια οι Σκουριές δεν έχουν ξεκινήσει, από την άλλη τα μεταλλεία Ολυμπιάδας και Μαύρων Πετρών μπορούν να… «υπερηφανεύονται» πως λειτουργούν με το υψηλότερο κόστος παραγωγής στην Ευρώπη και οι αποδόσεις τους συγκαταλέγονται ανάμεσα στις χαμηλότερες. Είναι γνωστό πως οι Μαύρες Πέτρες «μπαίνουν μέσα» 10 εκατ. ευρώ ετησίως ακριβώς λόγω αυτού του υψηλού κόστους παραγωγής.
Οι πιο πολλοί από εμάς έχουμε μια αίσθηση για την αγορά και τους σκληρούς νόμους βάσει των οποίων κινείται. Γνωρίζουμε λοιπόν πως πολλοί επενδυτές σε τέτοιες περιπτώσεις ακολουθούν τη λύση του κλεισίματος της εταιρείας. Ειδικά για πολυεθνικές τύπου Eldorado Gold, η οποία πιθανόν και να αντιστάθμιζε την χασούρα ρίχνοντας βάρος στις επενδύσεις της σε άλλες χώρες, να ήταν και μια εύκολη λύση. Ναι, θα ήταν ήττα, θα έπρεπε να το εξηγήσει στους μετόχους της, αλλά δεν παύει να είναι ένα –έστω ακραίο– σενάριο για να σταματήσει η οικονομική της αιμορραγία, ένα σενάριο το οποίο εμάς σαν τόπο κάθε άλλο παρά θα μας ωφελήσει.

Με μια ψύχραιμη ματιά
Αν θέλουμε να έχουμε μια αντικειμενική άποψη θα πρέπει να βάλουμε τον εαυτό μας στην θέση του εξωτερικού, τρίτου παρατηρητή. Και κυρίως να αποστασιοποιηθούμε από πολιτικές και παρα-πολιτικές θέσεις.
Γιατί λοιπόν η Ελληνικός Χρυσός θέτει το ζήτημα τη συγκεκριμένη στιγμή; Εμφανώς διότι πλέον τα οικονομικά περιθώρια στενεύουν και υπάρχει ορατός κίνδυνος να χαθεί η ευκαιρία που δημιουργείται από την νέα επενδυτική συμφωνία. Αν το θέμα βαλτώσει πάλι, ίσως η κατάσταση να μην είναι αναστρέψιμη. Αυτό μπορεί να το δει ο οποιοσδήποτε υγειώς σκεπτόμενος.
Αν συμφωνούμε πως το μεγάλο στοίχημα είναι το επόμενο βήμα προς τα εμπρός, να συμφωνήσουμε και πως η νέα επενδυτική συμφωνία εξασφαλίζει ένα σταθερό και λειτουργικό πλαίσιο μέσα στο οποίο η εταιρεία θα μπορεί να βασιστεί για να επενδύσει για τα επόμενα 25 χρόνια. Μην παραβλέπουμε και το περιεχόμενο της συμφωνίας, δηλαδή τα 2 επιπλέον δισ. δολαρίων σε επενδύσεις, τις 3.000 νέες θέσεις εργασίας, τα 2 δισ. έσοδα για το ελληνικό κράτος και τα 70 εκατ. των ανταποδοτικών επενδύσεων στο Δήμο Αριστοτέλη. Αν μη τι άλλο, αυτή η συμφωνία δείχνει να είναι επωφελής για όλους.
Πως θα βλέπατε, λοιπόν, το ξεκίνημα για αυτό το επόμενο βήμα; Και αυτό είναι επίσης ξεκάθαρο για όποιον έχει μελετήσει τη συμφωνία. Η υλοποίησή της στηρίζεται στις νέες επενδύσεις, οι οποίες φυσικά απαιτούν χρηματοδότηση. Όχι όμως με δανεισμό όπως προαναφέραμε… Άσχετα με το πότε και αν θα βρεθεί συνεπενδυτής, πρέπει πάση θυσία η εταιρεία να πάψει να είναι ζημιογόνα. Αυτό, αν το σκεφθείτε, είναι και η προϋπόθεση να βρεθεί συνεπενδυτής. (Εσείς θα επενδύατε σε μια ζημιογόνα επιχείρηση;). Και αυτή η παλινόρθωση περνάει μέσα από τα μεταλλεία.
Μην τα ξαναλέμε… Τα γνωρίζετε πολύ καλά. Η γεωλογία της Χαλκιδικής είναι εξαιρετική με παγκοσμίου κλάσης μεταλλοφορία, αλλά για την αξιοποίηση της δεν αρκεί η ύπαρξή της. Η εξόρυξη πρέπει να γίνεται με τρόπο αποδοτικό ώστε να αποφέρει κέρδος και όχι να δημιουργεί ακόμα περισσότερη ζημιά στην εταιρεία – στην ήδη συσσωρευμένη των €80 εκ. Σήμερα, η Ολυμπιάδα και κυρίως οι Μαύρες Πέτρες, στο Στρατώνι, κατέχουν αρνητική πρωτιά διεθνώς με πολύ υψηλό κόστος παραγωγής, το οποίο καθιστά σχεδόν ασύμφορη την εκμετάλλευση. Και αν θέλουμε να υπάρξουν προοπτικές, αυτό πρέπει να τελειώσει. Άμεσα…

Γεγονός είναι πως τόσο στην μητρική εταιρεία όσο και στην Ελληνικός Χρυσός, απ’ ότι τουλάχιστον διαφαίνεται μέχρι τώρα, οι άνθρωποι δείχνουν να σκέφτονται προς την θετική κατεύθυνση. Αυτό μπορώ να τους το αναγνωρίσω. Αφήνουν τα μίζερα σενάρια περί αποχώρησης κατά μέρος και εστιάζουν στο τι θετικό υπάρχει. Διότι υπάρχουν και θετικά στοιχεία, ιδιαίτερα στον τομέα των προοπτικών. Τα έχουμε διαβάσει και αναλύσει επανειλημμένως:
Κατ’ αρχάς –και ιδιαίτερα σημαντικό–, σίγουρα υπάρχει μια νέα βάση πάνω στην οποία θα μπορέσει να θεμελιωθεί η προσπάθεια για την ολοκλήρωση της επένδυσης, που λόγω καθυστερήσεων έχει μείνει στα μισά… Μιλάμε για τη νέα επενδυτική συμφωνία, η οποία επικαιροποίησε τους όρους της αρχικής φέρνοντάς τους στα μέτρα της σημερινής οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας.
Με ποιο τρόπο θα μπορέσει να προχωρήσει αυτή η νέα συμφωνία στην υλοποίησή της; Κατανοούμε όλοι πως σίγουρα όχι με έναν συνεχιζόμενο δανεισμό… Πρέπει απαραίτητα η εταιρεία να ξεφύγει από το φάσμα της ζημιογόνου λειτουργίας και να καταστεί κερδοφόρα. Με άλλα λόγια η δραστηριότητα πρέπει να γίνει βιώσιμη. «Μα υπάρχει τρόπος να συμβεί κάτι τέτοιο», αναρωτιόμαστε στην ΒΑ Χαλκιδική, όχι μόνο οι εργαζόμενοι, αλλά και όλοι όσοι εξασφαλίζουν τα προς το ζην από την μεταλλευτική. Ασφαλώς και υπάρχει, και δεν είναι καμιά μαγική συνταγή. Στηρίζεται κατ’ αρχάς στη (ορθο)λογική και βέβαια σε απλές αρχές της παραγωγικής διαδικασίας και στην θεώρηση των βασικών οικονομικών μεγεθών.

Τι κάνουμε, λοιπόν, από δω και πέρα;
Αν με ρωτάγατε ποιες θα θεωρούσα άμεσα ως απαραίτητες ενέργειες, εύκολα έρχονται οι απαντήσεις.
Πρώτον και κύριο θα έκανα το παν για να υπάρχει κοινή γλώσσα και κοινό μέτωπο εργαζόμενων και διοίκησης. Και από τη διοίκηση θα περίμενα να κάνει παραχωρήσεις, αλλά και σαν εργαζόμενος δεν θα είχα απαιτήσεις άκαιρες. Δηλαδή δεν θα μπορούσα τη δεδομένη στιγμή να μιλούσα για αυξήσεις μισθών, για παράδειγμα. Η ενότητα και η συνεννόηση θεωρώ πως είναι βασική προϋπόθεση για να μπει και πάλι η εταιρεία σε βιώσιμη τροχιά. Και όταν όλα επανέλθουν σε μια αναπτυξιακή κανονικότητα, θα έρθει και η ώρα για τις διεκδικήσεις.
Δεύτερον, θα ζητούσα άμεσα να ξεκινήσουν επανεκπαιδεύσεις, μετεκπαιδεύσεις, εφαρμογές νέων πρακτικών και τεχνικών, εισαγωγή νέων τεχνολογιών και ειδικοτήτων, να ξεκινήσουν δηλαδή όλα αυτά που θα επαναφέρουν τη βιωσιμότητα μέσω της ενίσχυσης της παραγωγικότητας.
Τρίτον θα ζητούσα την πλήρη αξιοποίηση των τεχνολογιών που ήδη υπάρχουν, με σκοπό την αποδοτικότερη, αλλά και ασφαλέστερη παραγωγή. Π.χ. την άμεση αξιοποίηση της νεοεισαχθείσας τεχνολογίας 4G στις στοές.

Υπάρχουν προοπτικές στον ορίζοντα;
Ωραία. Και ξεκινάνε όλα αυτά. Υπάρχουν όμως προοπτικές; Κατά τη γνώμη μου, όχι μόνο υπάρχουν προοπτικές, αλλά η ευκαιρία για τον τόπο και τους κατοίκους είναι μοναδική.
Σκεφθείτε –σαν ένα ζωντανό σενάριο– πως μπορεί να διαμορφωθεί η κατάσταση σε ένα σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα 2-3 χρόνων: Οι Σκουριές έχουν ανοίξει και η αύξηση της παραγωγικότητας στην Ολυμπιάδα, σε συνδυασμό με την επιβεβαίωση νέων κοιτασμάτων στις Μαύρες Πέτρες, εξασφαλίζουν μια απρόσκοπτη κερδοφόρα λειτουργία με ορίζοντα 25ετίας. Η Ελληνικός Χρυσός έχει μετουσιωθεί σε μια δυναμική, κερδοφόρα και σύγχρονη επιχείρηση που επενδύει στις νέες της δραστηριότητες με ίδια κεφάλαια, χωρίς δανεισμό, προσλαμβάνει ανθρώπινο δυναμικό και ξεπερνά το φράγμα των 3.000 υπαλλήλων, όπως έχει προδιαγράψει μέσα στη νέα συμφωνία. Συνεχίζει πάντα να αναπτύσσει και να εξελίσσει το δυναμικό των ανθρώπων της, επιβραβεύοντας τις επιτυχίες τους. Από την άλλη πλευρά συνεισφέρει ένα σημαντικό μέρισμα στον κρατικό προϋπολογισμό ενώ παράλληλα επιστρέφει κεφάλαιο στην τοπική κοινωνία με σημαντικά έργα και επενδύσεις. Όλα δε αυτά γίνονται υπό το άγρυπνο μάτι του state-of-the-art συστήματος περιβαλλοντικής προστασίας, το οποίο ήδη έχει εγκαταστήσει η εταιρεία και λειτουργεί, ώστε οι επιπτώσεις για το περιβάλλον να είναι ελαχιστοποιημένες και κάτω από τα επιτρεπόμενα όρια.
Πως σας ακούγονται όλα αυτά;
Δεν θα άξιζε να προσπαθήσει κανείς να γίνουν πραγματικότητα;
Στο χέρι μας είναι…