Η χθεσινή απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας αποκαθηλώνει την ρητορεία κατά της συγκεκριμένης επένδυσης που είχε δομήσει η απελθούσα συγκυβέρνηση, όπως είχε διαφανεί και με τις δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα και του Πάνου Σκουρλέτη.
«Η αποφασιστική παρέμβαση για να σταματήσει το περιβαλλοντικό έγκλημα στις Σκουριές πιστοποιεί αυτό το νέο δείγμα γραφής» είχε σημειώσει στο διάγγελμά του (19/08) ο τέως πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Αντίστοιχα, ο τέως υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Π. Σκουρλέτης γνωστοποίησε, μέσω των τηλεοπτικών καμερών, την απόφαση να επιβάλει λουκέτο στο έργο εξόρυξης και κατεργασίας χρυσού και άλλων πολύτιμων μετάλλων της Βόρειας Ελλάδας.
Και ο ίδιος, χθες, σε μία από τις τελευταίες ανακοινώσεις, ως επικεφαλής του ΥΠΑΠΕΝ, με αφορμή την απόφαση του ΣτΕ σημείωσε ότι η απόφαση του ΣτΕ «ούτε αφορά ούτε ακυρώνει την απόφαση του ΥΠΑΠΕΝ περί ανάκλησης των αποφάσεων έγκρισης των τεχνικών μελετών των υποέργων Σκουριών και (εν μέρει) Ολυμπιάδας». Στον αντίποδα, η Ελληνικός Χρυσός καλεί το υπουργείο να ευθυγραμμιστεί με την απόφαση του ΣτΕ. Που βρίσκεται, λοιπόν, η αλήθεια;
Το σκεπτικό του ΥΠΑΠΕΝ
Η απόφαση του κ. Σκουρλέτη της 19ης Αυγούστου για την ανάκληση των τεχνικών μελετών (που σηματοδότησε την αναστολή των εργασιών της Ελληνικός Χρυσός) στηρίχθηκε σε δύο πυλώνες.
Πρώτον, ότι η εταιρεία, μέσα σε τρία χρόνια από την έγκριση των τεχνικών μελετών για τα υποέργα των Σκουριών και της Κασσάνδρας αντί να εκτελέσει το πρόγραμμα δοκιμών σε ημιβιομηχανική μονάδα στην περιοχή που βρίσκεται το έργο, το υλοποίησε σε ερευνητικό κέντρο του εξωτερικού. Το πρόγραμμα δοκιμών αποσκοπεί στο να αποδειχθεί ότι η μέθοδος κατεργασίας της ακαριαίας τήξης (flash melting), που αποκλείει τη χρήση κυανίου, είναι συμβατή με το μετάλλευμα στην περιοχή.
Δεύτερον, ότι η Ελληνικός Χρυσός δεν προσκόμισε, κατά την τριετία, αναθεωρημένα δύο προσαρτήματα για την έγκριση των τεχνικών μελετών της μεταλλουργίας χαλκού, χρυσού και του νέου εργοστασίου εμπλουτισμού στην περιοχή του Μαντέμ Λάκκου. Ας σημειωθεί ότι στις 22 Δεκεμβρίου 2014 η Ελληνικός Χρυσός προσκόμισε τα εν λόγω δύο προσαρτήματα, τα οποία ο τότε υπουργός ΠΑΠΕΝ Π. Λαφαζάνης επέστρεψε για συμπλήρωση και διορθώσεις στην εταιρεία με καθυστέρηση άνω των 60 ημερών (μέγιστο προβλεπόμενο από το νόμο χρονικό διάστημα για εξέταση τέτοιου είδους φακέλων).
Οι πειραματικές δοκιμές στη Φινλανδία
Γιατί ο κ. Λαφαζάνης, επί των ημερών του στο υπουργείο ΠΑΠΕΝ, επέστρεψε για διορθώσεις τα προσαρτήματα; Επειδή, δεν έχει εκτελεστεί πρόγραμμα δοκιμών σε κατάλληλη ημιβιομηχανική κλίμα, επί τόπου του έργου, σύμφωνα με την αιτιολογία του Π. Λαφαζάνη στην οποία στηρίχθηκε ο Π. Σκουρλέτης για να κατεβάσει το διακόπτη του έργου. Έτσι, όταν ο Π. Λαφαζάνης επέστρεψε εκπρόθεσμα τα προσαρτήματα, έθεσε προθεσμία 45 ημερών στην εταιρεία για να τα υποβάλει εκ νέου και να καταθέσει τις απόψεις της για την κατασκευή της ημιοβιομηχανικής μονάδας όπου θα γίνονταν οι πειραματικές δοκιμές. Η Ελληνικός Χρυσός, απαντώντας στο ΥΠΑΠΕΝ, ανέφερε ότι η αρχική μελέτη είναι πλήρης, καθώς περιείχε όλα τα πορίσματα των δοκιμών που διενεργήθηκαν στη Φινλανδία σε πλήρη συμφωνία με τα προβλεπόμενα στην τεχνική μελέτη του υποέργου της Ολυμπιάδας. Ταυτόχρονα, προσέφυγε στο ΣτΕ κατά του ΥΠΑΠΕΝ για παράλειψη οφειλόμενων νόμιμων ενεργειών (δεν είχε επεξεργαστεί ή εγκρίνει τα προσαρτήματα εντός 60 ημερών).
Ωστόσο, όσο εκκρεμούσε η έκδοση της απόφασης του ΣτΕ, είχε παγιωθεί η αντίληψη στο ΥΠΑΠΕΝ με επικεφαλής τον Π. Σκουρλέτη ότι το έργο της Ελληνικός Χρυσός στερείται νομιμότητας, διότι η εταιρεία δεν πραγματοποίησε τις απαιτούμενες πειραματικές δοκιμές στην Ελλάδα. Η θέση αυτή, λοιπόν, αποτέλεσε τη βάση για την ανάκληση των τεχνικών μελετών από τον Π. Σκουρλέτη. Θέση που ανατρέπει το Συμβούλιο της Επικρατείας με τη χθεσινή-έκτη κατά σειρά- απόφασή του υπέρ του έργου. Ειρήσθω εν παρόδω, το ΣτΕ έχει εκδώσει τρεις αποφάσεις για την περιβαλλοντική μελέτη του έργου και δύο για την παραχώρηση δασικής έκτασης στην Ελληνικός Χρυσός και για την ακύρωση της πράξης του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος Γ. Τσιρώνη για την ακύρωση της υλοτόμησης στην περιοχή Λάκκος Καρατζά.
Κατάχρηση εξουσίας
Σύμφωνα με το ΣτΕ, η επιστροφή του φακέλου προς συμπλήρωση στοιχείων που είτε δεν απαιτούνται κατά νόμο είτε προκύπτουν από τον πλήρη φάκελο που έχει υποβληθεί, καθώς και προς συμμόρφωση με παρατηρήσεις που διατυπώνονται όλως ενδεικτικά, όπως πραγματοποίησε το ΥΠΑΠΕΝ, «παραβιάζει την αρχή της χρηστής διοίκησης και συνιστά κατάχρηση εξουσίας, αποσκοπεί δε αποκλειστικά στην παρέλκυση της ανοιγείσας δίκης» (σ.σ.: λόγω της προσφυγής της εταιρείας στο ΣτΕ).
Γιατί; Επειδή η πράξη του ΥΠΑΠΕΝ Π. Λαφαζάνη εκδόθηκε, μόλις λίγες ημέρες μετά την άσκηση από την εταιρεία της αίτησης ακύρωσης με σκοπό την περαιτέρω πρόκληση καθυστέρησης στην υλοποίηση της επένδυσης, όπως σημειώνει το ΣτΕ.
Αόριστη και πλημμελής η αιτιολογία του ΥΠΑΠΕΝ
Επίσης, όπως αναφέρει η απόφαση, το ΥΠΑΠΕΝ αρνήθηκε να εγκρίνει την τεχνική μελέτη του επίμαχου προσαρτήματος επειδή δεν «έχει εκτελεστεί πρόγραμμα δοκιμών επί τόπου του έργου». Ωστόσο, η εταιρεία εκτέλεσε δοκιμές στις εγκαταστάσεις της εταιρείας Outotec στη Φινλανδία από τις οποίες προέκυψε «η εφαρμοσιμότητα της μεταλλουργικής μεθόδου με πολύ καλά αποτελέσματα και υψηλή ανάκτηση», σύμφωνα με τα πορίσματα που προσκόμισε η Ελληνικός Χρυσός.
Γι’ αυτό, όπως αναφέρει το ΣτΕ, η αιτιολογία του εγγράφου του υπουργείου ότι δεν έχει εκτελεστεί πρόγραμμα δοκιμών σε κατάλληλη ημιοβιομηχανική κλίμακα επί τόπου του έργου είναι «αφενός μεν αόριστη, καθ’ όσον δεν εξειδικεύει ποια συγκεκριμένη πλημμέλεια αποδίδει στο πρόγραμμα δοκιμών που έχει εκτελέσει η εταιρεία. Αφετέρου δε και πλημμελής διότι δεν αιτιολογεί τον λόγο για τον οποίο απορρίπτει ως μη αξιόπιστα τα παραχθέντα πορίσματα των δοκιμών, από τα οποία προκύπτει η εφαρμοσιμότητα της μεταλλουργικής μεθόδου.»
Το ΣτΕ συμπληρώνει ακόμη ότι η αιτιολογία του ΥΠΑΠΕΝ είναι μη νόμιμη διότι το εργοστάσιο εμπλουτισμού Ολυμπιάδας μέχρι σήμερα παράγει συμπυκνώματα από παλιά τέλματα αφού δεν έχει αρχίσει η εξόρυξη του μεταλλείου, το δε εργοστάσιο εμπλουτισμού Σκουριών δεν έχει καν λειτουργήσει.
Δεν αρκεί, λοιπόν, σύμφωνα με το ΣτΕ «μόνο το γεγονός ότι οι δοκιμές δεν διενεργήθηκαν επιτόπου, ανεξαρτήτως του εάν αυτό είναι εφικτό, για να στηρίξει την απόρριψη των διενεργηθεισών σε εξειδικευμένο εργαστήριο δοκιμών σε ημιοβιομηχανική κλίμακα με μεταλλεύματα που είτε έχουν παραχθεί επιτόπου είτε έχουν αποδεδειγμένως παρόμοια ορυκτολογική και χημική σύσταση με τα τοπικά.»
Υποχρεώνει το υπουργείο να βγάλει νέα απόφαση
Στο πλαίσιο αυτό, το ΣτΕ σημειώνει ότι η υπόθεση (της έγκρισης των προσαρτημάτων) θα πρέπει να αναπεμφθεί στη Δίοικηση, δηλαδή στο ΥΠΑΠΕΝ, προς νέα νόμιμη κρίση, κατά την εκφορά της οποίας θα πρέπει, μεταξύ άλλων να ληφθούν υπόψη οι απαντήσεις της Ελληνικός Χρυσός. Πρόκειται για απαντήσεις που αφορούν τους λόγους για τους οποίους δεν είναι δυνατή η αλλαγή των μεγεθών τροφοδοσίας της μεταλλουργικής μονάδας και αξιοποίησης του δυναμικού των Σκουριών.
Και καταλήγει το ΣτΕ ότι: «η επιστροφή φακέλου τεχνικής μελέτης προβλέπεται κατά το άρθρο 102 ΚΜΛΕ μόνο για λόγους ανεπάρκειας ή ανακρίβειας των υποβληθέντων στοιχείων», αποκλείοντας κάθε άλλου είδους αιτία, όπως η αλλαγή πολιτικής θεώρησης από την κυβέρνηση.
: http://www.capital.gr/, 28/08/2015, του Δημήτρη Δελεβέγκου
