9. Και πως διασφαλίζεται το ότι θα τηρούνται οι περιβαλλοντικοί όροι;

Προβλέπεται ειδικό πρόγραμμα παρακολούθησης του έργου και της ποιότητας του περιβάλλοντος (ατμόσφαιρα, νερά, έδαφος, ακουστικό περιβάλλον, δονήσεις, ακτινοβολίες, χλωρίδα, πανίδα). Τα στοιχεία θα υποβάλλονται στις αρμόδιες υπηρεσίες και  θα δημοσιοποιούνται και άμεσα στο διαδίκτυο. Ο δήμος θα ενημερώνεται για την πορεία του έργου με ειδική ετήσια έκθεση περιβαλλοντικής παρακολούθησης. Επίσης προβλέπεται η σύσταση, με κοινή υπουργική απόφαση, Επιστημονικής Επιτροπής Ελέγχου Τήρησης των Περιβαλλοντικών Όρων με συμμετοχή και εκπροσώπου του δήμου. Ακόμη, η εταιρεία εξόρυξης είναι υποχρεωμένη να συστήσει εσωτερική Επιστημονική Ομάδα Ελέγχου Τήρησης των Περιβαλλοντικών Όρων.

Στο άρθρο 6 της απόφασης του ΣτΕ περιγράφεται διεξοδικά ο μηχανισμός εξασφάλισης της τήρησης των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων: «[…]Περαιτέρω, οργανώνεται ειδικό πρόγραμμα παρακολούθησης του έργου και της ποιότητας του περιβάλλοντος με αναλυτική καταγραφή των μεταβλητών που θα καταγράφονται για κάθε υποέργο και για κάθε περιβαλλοντικό μέσο (ατμόσφαιρα, ύδατα επιφανειακά/υπόγεια/θαλάσσια, έδαφος, ακουστικό περιβάλλον, δονήσεις/ακτινοβολίες, χλωρίδα/πανίδα) και καθορισμό της συχνότητας των μετρήσεων, τα σχετικά δε στοιχεία, πέραν της υποβολής τους στις αρμόδιες υπηρεσίες, δημοσιοποιούνται άμεσα στο διαδίκτυο, ώστε να είναι προσιτά στο ευρύ κοινό, ενώ ετησίως ο οικείος Δήμος ενημερώνεται για την πορεία του έργου με ειδική έκθεση περιβαλλοντικής παρακολούθησης (βλ. όρους δ4.6 και δ4.11.ii-iii). Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στο μηχανισμό ελέγχου της τήρησης των περιβαλλοντικών όρων, προς τούτο δε προβλέπεται η σύσταση, με κοινή υπουργική απόφαση, Επιστημονικής Επιτροπής Ελέγχου Τήρησης των Περιβαλλοντικών Όρων με συμμετοχή και εκπροσώπου του δήμου όπου υπάγεται το έργο, η οποία θα ελέγχει, μέσω των ετήσιων εκθέσεων που θα εκπονεί ο φορέας του έργου και των τεχνικών μελετών και των αποτελεσμάτων των αναλύσεων που κατατίθενται στις αρμόδιες υπηρεσίες, τον τρόπο υλοποίησης της προσβαλλόμενης απόφασης, αλλά και εσωτερικής Επιστημονικής Ομάδας Ελέγχου Τήρησης των Περιβαλλοντικών Όρων που υποχρεούται να συστήσει προς το σκοπό αυτό ο φορέας του έργου (βλ. περιβαλλοντικούς όρους δ1.39 και δ1.40). Εξ άλλου, σε συμφωνία με την αρχή της περιβαλλοντικής ευθύνης, η προσβαλλόμενη απόφαση επιβάλλει την κατάθεση εγγυητικής επιστολής ύψους 50.000.000 ευρώ, την υποχρεωτική ασφαλιστική κάλυψη στο πλαίσιο του π.δ. 148/2009, καθώς και πρόσθετη ασφαλιστική κάλυψη τουλάχιστον 1.500.000 ευρώ ετησίως για την εγκατάσταση απόθεσης αποβλήτων στον Κοκκινόλακκα, ενώ προβλέπει την υποχρέωση τροποποίησης των περιβαλλοντικών όρων ή προσθήκης νέων σε περίπτωση που δημιουργηθούν σοβαρά προβλήματα υποβάθμισης του περιβάλλοντος. Ειδικοί περιβαλλοντικοί όροι έχουν τεθεί προς διασφάλιση της κοινωνικής διάστασης της επίμαχης δραστηριότητας και της διοχέτευσης των κοινωνικοοικονομικών ωφελειών, κατά βάση, προς την τοπική κοινωνία».

Ο γνωστός νομικός Φαήλος Κρανιδιώτης στο σημερινό «Άρθρο της Κυριακής» με τίτλο «Οι Σκουριές δεν προσθαφαιρούνται στη Μανωλάδα», δίνει μια ορθή διάσταση του θέματος με το δικό του, χαρακτηριστικό ύφος.

«[…] Από την άλλη ο Νόμος οφείλουμε να εφαρμόζεται αδιάκριτα, στη Μανωλάδα, στις Σκουριές, σης καταλήψεις, στην ασυδοσία των καναλαρχών, στους κου κουλοφόρους, στους μεγαλόσχημους λεηλάτες του δημοσίου χρήματος. Παντού. Νόμος δεν είναι το δίκιο του εργάτη, ούτε του αφεντικού του, ούτε του σαλεπιτζή. Ο Νόμος είναι Νόμος. Κακουργήματα γίνανε και στις Σκουριές, κακουργήματα και στη Μανωλάδα. Το τι πρόσημο ή δικαιολογία δίνει ο καθένας, είναι αδιάφορο. Όπως δεν επιτρέπεται να εκπέμψουμε την εικόνα σύγχρονων δουλοκτητών, το ίδιο δεν επιτρέπεται να εκπέμψουμε εικόνα ανοχής σε οργανωμένη τρομοκρατική δράση, με εμπρησμούς κι απόπειρες ανθρωποκτονιών, ακόμη κι αν κάποιοι επικαλούνται …οικολογικά κίνητρα. Η Πολιτεία μας έχει άλλα νόμιμα μέσα για να διεκδικήσει το δίκιο του, όποιος πιστεύει ότι αδικείται και βλάπτεται, όμως, το ξαναλέω: το μονοπώλιο της βίας στην δημοκρατία ανήκει μόνο στο Κράτος. Οποιανού δεν του αρέσει και το παραβιάζει, θα πληρώνει το τίμημα, είτε είναι τοπικιστής οικολόγος, μελισσοκόμος που γουστάρει ΣΥΡΙΖΑ, είτε λεβέντης φραουλοπαραγωγός που θέλει σκλαβάκια. Ή θα φτιάξουμε σοβαρό κράτος ή θα χαθούμε. Αρκετά με τους ένθεν κακείθεν ψυχάκηδες…».

1. Ποιά Υπουργεία έχουν συναποφασίσει να γίνει η επένδυση;

Η έγκριση Περιβαλλοντικών όρων της επένδυσης ήταν μια απόφαση πολλών υπουργείων: Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Ανάπτυξης Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Πολιτισμού και Τουρισμού τα οποία θεωρούνται συναρμόδια.

Τα ανωτέρω αναφέρονται στο άρθρο 2 της απορριπτικής απόφασης του ΣτΕ της 17ης Απριλίου 20013 κατά της αίτησης ακύρωσης της υπ’ αριθμ. 201745/26.7.2011 κοινής απόφασης έγκρισης Περιβαλλοντικών όρων της επένδυσης.

2. Ποιοί έκαναν αίτηση στο Συμβούλιο Επικρατείας να ακυρωθεί η επένδυση ;

Ήταν κάτοικοι της περιοχής, ιδιοκτήτες ακινήτων και απασχολούμενοι σε αγροτικές και τουριστικές επιχειρήσεις, ένας μελλισοκόμος κ.ά. Να σημειωθεί ότι 19 από αυτούς παραιτήθηκαν πριν την εκδίκαση της υπόθεσης από το Συμβούλιο της Επικρατείας, όπως αναφέρεται στο άρθρο 4 της απορριπτικής για τους πολέμιους της επένδυσης απόφασης του ΣτΕ.

3. Ποιοι υποστήριξαν επένδυση και έκαναν παρέμβαση κατά της ακύρωσής της;

Δεν ήταν μόνον η άμεσα ενδιαφερόμενη εταιρεία «Ελληνικός Χρυσός», αλλά και το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Ν. Χαλκιδικής (που έχει ως καταστατικό σκοπό την προάσπιση των επαγγελματικών συμφερόντων των μελών του) και ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (με καταστατικό σκοπό την ενίσχυση των μεταλλευτικών επιχειρήσεων και την αξιοποίηση του ορυκτού δυναμικού της χώρας). Ο κάθε φορέας παρενέβη με ξεχωριστά δικόγραφα.

Για περισσότερες πληροφορίες δείτε το άρθρο 3 της απορριπτικής απόφασης του ΣτΕ της 17ης Απριλίου 20013 κατά της αίτησης ακύρωσης της υπ’ αριθμ. 201745/26.7.2011 κοινής υπουργικής απόφασης έγκρισης Περιβαλλοντικών όρων της επένδυσης.