«Σήμα κινδύνου» εκπέμπουν αναλυτές, καθώς η Ευρώπη αντιμετωπίζει προβλήματα στον ανεφοδιασμό όχι μόνο σπάνιων γαιών, αλλά και πολλών άλλων κρίσιμων πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας για την ευρωπαϊκή βιομηχανία. Κλειδί η βιώσιμη ανάπτυξη – παράδειγμα η Ελληνικός Χρυσός.
Σημειώνεται ότι πολλές από αυτές τις κρίσιμες πρώτες ύλες χρησιμοποιούνται σε εφαρμογές προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, σε «πράσινες» τεχνολογίες και στη βιομηχανία ηλεκτροκίνησης. Χωρίς. λοιπόν, όπως τονίζεται, επάρκεια στις κρίσιμες πρώτες ύλες, η Ε.Ε. δεν θα μπορέσει να πρωτοστατήσει στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, ούτε θα μπορέσει να καλύψει πλήρως τις αμυντικές της ανάγκες.
Αναγνωρίζοντας, πλέον, τη σημασία των κρίσιμων πρώτων υλών, η Ε.Ε. έχει προβεί στην Ευρωπαϊκή Πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες (Critical Raw Materials Act -CRMA). προτείνοντας ένα ολοκληρωμένο σύνολο ενεργειών για τον ασφαλή και βιώσιμο εφοδιασμό της ευρωπαϊκής βιομηχανίας με κρίσιμες πρώτες ύλες και τη μείωση της εξάρτησής της από προμηθευτές μιας χώρας ή λίγων χωρών.
Ο εφοδιασμός, η επεξεργασία και η ανακύκλωση κρίσιμων πρώτων υλών είναι μεγάλη πρόκληση για την Ευρώπη και ταυτόχρονα καταλύτης για υλοποίηση δράσεων που ενισχύουν τη δυναμική της σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Βιώσιμη ανάπτυξη και κυκλικότητα για τη σύγχρονη μεταλλευτική βιομηχανία
Στο μεταξύ, αξίζει να σημειωθεί ότι σε πρόσφατο συνέδριο που διοργάνωσαν στις Βρυξέλλες τα μέλη της Ενωσης Ευρωπαϊκών Μεταλλευτικών Βιομηχανιών, Μεταλλευμάτων &. Βιομηχανικών Ορυκτών (Euromines) δόθηκε έμφαση στην κρισιμότητα των ορυκτών πρώτων υλών για τον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας, όπως το λίθιο, το κοβάλτιο, ο χαλκός και το νικέλιο, που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή μπαταριών αλλά και σε πλήθος άλλων τομέων, όπως ανάπτυξη δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, πράσινες τεχνολογίες με έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μεταλλευτικά. αμυντικές εφαρμογές κ.ά.. αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την αξία των υπεύθυνων πρακτικών.
Στο πλαίσιο αυτό, η αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Nicola Beer, κατά την τοποθέτησή της υπογράμμισε την αμοιβαία σχέση υπευθυνότητας και ανταγωνιστικότητας για την Ευρώπη, λέγοντας ότι «η Ευρώπη πρέπει να πραγματοποιεί εξορυκτικές δραστηριότητες με υπεύθυνο τρόπο και προσανατολισμό στη βιώσιμη ανάπτυξη προκειμέ-νου να είναι ανταγωνιστική απέναντι σε άλλες χώρες».
Κοινός τόπος των ομιλητών του συνεδρίου, μεταξύ των οποίων στελέχη της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας (π.χ. ο Jean-Andre Barbosa, εκπρόσωπος της Renault) αλλά καιτης ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής, ήταν η επίτευξη μιας βιώσιμης αλυσίδας εφοδιασμού πρώτων υλών η οποία ενσωματώνει κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνες πρακτικές.
Βιώσιμη εξόρυξη ορυκτών και μετάλλων στη μεταλλευτική βιομηχανία
Σύμφωνα, δε, με όσα αναφέρονται από αναλυτές αλλά και τους οικείους συνδέσμους των μεταλλευτικών επιχειρήσεων, πολλές μεταλλευτικές επιχειρήσεις στην Ευρώπη αλλά και στη χωρά μας υιοθετούν και εφαρμόζουν σήμερα καλές πρακτικές, όπως η αξιοποίηση πηγών ενέργειας και πρώτων υλών χωρίς ορυκτά καύσιμα σε όλα τα στάδια της αλυσίδας εφοδιασμού, αλλά και η διασφάλιση της ανακύκλωσης των αποβλήτων που είναι πλούσια σε κρίσιμες πρώτες ύλες προκειμένου αυτά να επαναχρησιμοποιούνται.
Όπως τονίζεται, με τη βοήθεια της τεχνολογικής καινοτομίας, είναι βασικό ζητούμενο σήμερα οι επιχειρήσεις να μειώνουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και να βελτιώνουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.
Για παράδειγμα, όπως αναφέρουν στελέχη του μεταλλευτικού κλάδου, απαντώντας και στη σχετική έντονη κριτική που δέχονται, η πολυεθνική εταιρεία εξόρυξης Boliden επικεντρώνει τη δραστηριότητά της στην ανάκτηση μετάλλων από ηλεκτρονικά απόβλητα, δίνοντας έμφαση στην αξία της εξοικονόμησης και της αειφορίας. Επίσης αναφέρουν ότι και στην Ελλάδα, η Ελληνικός Χρυσός, η οποία με τη σφραγίδα της ΕΤΕπ αναπτύσσει τα Μεταλλεία Κασσάνδρας στη Χαλκιδική (μεταλλευτικά έργα Σκουριών, Ολυμπιάδας. Στρατωνίου-Μαύρων Πετρών), με μητρική την EldoradoGold, εφαρμόζει τα τελευταία χρόνια τις πλέον πρόσφατες βέλτιστες διαθέσιμες τεχνολογίες για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του έργου, με κυριότερη την εφαρμογή της μεθόδου ξηρής απόθεσης μεταλλευτικών καταλοίπων μέσω πρότερης αφύγρανσής τους, που, πέρα από εξοικονόμηση νερού και τη μείωση της απαιτούμενης επιφάνειας ασφαλούς απόθεσής τους, διασφαλίζει μεταξύ άλλων και τα υψηλότερα δυνατά γεωτεχνικά επίπεδα ασφάλειας κατά την αποθήκευσή τους, αλλά και της μεθόδου της λιθογόμωσης, μέσω της οποίας ανακυκλώνονται τα μεταλλευτικά κατάλοιπα και επαναξιοποιούνται για την ασφαλή πλήρωση των στοών του υπόγειου μεταλλείου μετά το πέρας της αξιοποίησής τους.
Προώθηση βιωσιμότητας – πράσινη μετάβαση
Όπως αναφέρει ο μεταλλευτικός κλάδος, η προώθηση της βιωσιμότητας και της κυκλικό-τητας κρίσιμων πρώτων υλών θα ενδυναμώσει την Ευρώπη, προκειμένου να αντεπεξέρχεται σε πιθανές διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού, οι οποίες μπορούν να ανακύψουν από απρόβλεπτες, εξωγενείς αιτίες, όπως η πανδημική κρίση της Covid-i9, ώστε να ανταποκρίνεται με αυτονομία και επάρκεια στην αυξανόμενη ζήτηση για ορυκτές πρώτες ύλες στον δρόμο προς μια ψηφιακή και πράσινη οικονομία.
[ΠΗΓΗ: Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ-ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ, 14/10/2023]