Ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς, έχει τις ρίζες του στον παγανισμό, με πολλά από τα αρχαία έθιμα να έχουν επιβιώσει μέχρι και σήμερα. Οι αρχαίοι λαοί του βορείου ημισφαιρίου εόρταζαν το γεγονός πως ημερολογιακά η πρώτη ημέρα του Μαΐου βρίσκεται ανάμεσα στην Εαρινή Ισημερία και το Θερινό Ηλιοστάσιο, στην αρχή δηλαδή της άνοιξης.
Στην προ-χριστιανική οι Κέλτες γιόρταζαν το Μπελτέιν, στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη γιόρταζαν την εωσφορική Βαλπουργία Νύχτα (ή νύχτα των μαγισσών), και άλλες γιορτές. Η μνήμη κάποιων από αυτές φτάνει μέχρι το σήμερα, αφού το γαϊτανάκι που εορτάζεται την Πρωτομαγιά σε κάποιες χώρες είναι παγανιστικό κατάλοιπο.
Ο χριστιανισμός όμως απαγόρευσε πολλές από αυτές τις γιορτές, ή τους έδωσε χριστιανικό χαρακτήρα. Έτσι, ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς έχασε το παγανιστικό-θρησκευτικό του νόημα.
Υπάρχει όμως και η εργατική Πρωτομαγιά. Τα αιματηρά γεγονότα του Σικάγου την 1η Μάη 1886, μεταξύ εργατών που διεκδικούσαν το 8ωρο και αστυνομικών, είχαν ως αποτέλεσμα την αφύπνιση της εργατικής συνείδησης κι εξάπλωση του εργατικού κινήματος σε όλες τις βιομηχανικές αλλά και τις αναπτυσσόμενες χώρες. Το 1889 κατά τις εργασίες της Δεύτερης Διεθνούς στο Παρίσι, με πρόταση του Ρέϋμοντ Λαβίν, ορίστηκε η 1η Μάη ως ημέρα απεργίας και κινητοποιήσεων των εργατών στη μνήμη του ματωμένου Μαΐου του 1886 στο Σικάγο.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ τα τελευταία πενήντα χρόνια η απότιση φόρου τιμής στα πρώτα θύματα της Πρωτομαγιάς του Σικάγου, είναι ανάγκη που την επιβάλλουν τα μεγάλα προβλήματα της επιβίωσης της λαϊκής και εργατικής τάξης. Είναι ανάγκη υπεράσπισης θεμελιωδών κοινωνικών κατακτήσεων και αστικών ελευθεριών που απειλούνται. Τις τελευταίες δεκαετίες παρακολουθούμε το εργατικό κίνημα να χειραγωγείται από τον «επίσημο» συνδικαλισμό και να χάνει μεγάλο μέρος της δυναμικής του. Ο συνδικαλιστικός πατερναλισμός των κομμάτων πρέπει να αφήνει αδιάφορο ένα υγιές εργατικό κίνημα.
Να θυμηθούμε λοιπόν πως η Πρωτομαγιά δεν είναι μόνο ο ερχομός της άνοιξης… Είναι και μια μέρα μνήμης για τους αγώνες και τις κατακτήσεις του εργατικού κινήματος, κατακτήσεις που σε πολλές περιπτώσεις πληρώθηκαν πολύ ακριβά.