Η Αρναία είναι μια από τις γραφικότερες κωμοπόλεις της ορεινής Χαλκιδικής με πανέμορφα κτίρια και καταπράσινα τοπία.

Ο Μητροπολιτικός της ναός κρύβει μια μεγάλη εντυπωσιακή ιστορία που ακόμα και σήμερα φέρνει στο φως ευρήματα και πληροφορίες για την περιοχή.

Ο Μητροπολιτικός ναός του Αγίου Στεφάνου χτίστηκε… ως τρίκλιτη βασιλική το 1812, ενώ το καμπαναριό του χρονολογείται από το 1889. Ναός με μεγάλη ιστορική σημασία, από όπου και πέρασε το 1775 για να διδάξει ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός.

Κάηκε το 1821 κατά την επανάσταση, αλλά και πρόσφατα στις 5 Σεπτεμβρίου του 2005 από άγνωστη αιτία. Η τελευταία καταστροφική πυρκαγιά ωστόσο, έδωσε την αφορμή για αρχαιολογικές ανασκαφές με σημαντικά ευρήματα, τα οποία αναδείχθηκαν και παρουσιάζονται στο κοινό.  Μετά την πρώτη πυρκαγιά ο ναός ξεκίνησε να χτίζεται ξανά για να ολοκληρωθεί το 1830, ενώ αργότερα προστίθεται και το καμπαναριό, που αποτελεί σήμα κατατεθέν της Αρναίας και αποτυπώνεται στις καρποστάλ της πόλης.

Η πυρκαγιά του 2005 προκαλεί τεράστιες ζημιές στον ναό. Μετά από συντονισμένη προσπάθεια των κατοίκων, της μητρόπολης και της Εκκλησίας της Ελλάδος, συγκεντρώνεται το ποσό για την αποκατάσταση του ναού. Σε μόλις ενάμιση χρόνο η εκκλησία είχε ανεγερθεί. Η φωτιά, παρά την καταστροφή της, έδωσε την ευκαιρία για ανασκαφές, οι οποίες ανέδειξαν ένα σπουδαίο κρυμμένο κομμάτι της ιστορίας του ναού, αλλά και της Αρναίας.

Η αρχαιολογική υπηρεσία έφερε στο φως τμήμα τρίκλιτης παλαιοχριστιανικής βασιλικής, που χρονολογείται στον 5ο αιώνα, έναν μικρό, βυζαντινό ναό του 10ου αιώνα στο ανατολικό τμήμα του κεντρικού κλήτους, τοιχογραφικό διάκοσμο και επέκταση του ναού του 16ου-17ου αιώνα. Άγνωστό πότε, ίσως τα τέλη του 17ου αιώνα, ο ναός καταστράφηκε για να χτιστεί σε μεγαλύτερες διαστάσεις (το ανατολικό του τμήμα). Το 1812 προστέθηκε το δυτικό τμήμα. Βρέθηκαν, επίσης, 15 τάφοι, που χρονικά ανάγονται από την παλαιοχριστιανική εποχή έως και τον 16ο αιώνα, και αντικείμενα όπως νομίσματα, πήλινα και γυάλινα δοχεία, τοιχογραφίες, αντικείμενα λατρείας. Αποφασίστηκε, προκειμένου να αναδειχθεί η ιστορία του ναού, να μείνουν τα κομμάτια των παλαιών ευρημάτων άθικτα και να κατασκευαστεί σε διάφορα σημεία του ναού δάπεδο από γυαλί, έτσι ώστε ο επισκέπτης να μπορεί εκτός από τόπο λατρείας και προσευχής να περιηγηθεί στο ναό κα να θαυμάσει τα ευρήματα, ανακαλύπτοντας έτσι την πλούσια ιστορία του ναού.

Ο Μητροπολιτικός ναός του Αγίου Στεφάνου είναι η μοναδική εκκλησία στην Ελλάδα με γυάλινο δάπεδο από το οποίο διαφαίνονται τμήματα του παλαιού ναού και σίγουρα αξίζει μια επίσκεψη ειδικά τώρα το καλοκαίρι που οι δρόμοι πολλών από εμάς οδηγούν στην Χαλκιδική για διακοπές. Η αρχιτεκτονική μελέτη αποκατάστασης έγινε από τον αρχιτέκτονα Δημήτρη Αλεξάνδρου.

Δείτε εδώ το σχετικό βίντεο:

[ΠΗΓΗ: https://aetoshal.blogspot.com/, βίντεο Στέλιος Ρήγας, 20/11/2022]

Θα είναι ένα μουσείο, κυριολεκτικά, όλο …γλύκα.

Το πρώτο Δημοτικό Μουσείου Μελιού στην Ελλάδα ετοιμάζεται να πάρει «σάρκα και οστά» στην Αρναία του δήμου Αριστοτέλη, στο τρίτο πόδι της Χαλκιδικής σε μία προσπάθεια της δημοτικής αρχής να προβάλει την περιοχή που είναι γνωστή για τα μελισσοκομικά της προϊόντα.

Ο δήμαρχος Αριστοτέλη, Στέλιος Βαλιάνος, δήλωσε στο ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ – ΜΠΕ «Πρακτορείο 104,9Fm» πως αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο ιδιωτικές προσπάθειες για μουσείο μελιού σε Αττική και Ρόδο, ωστόσο αυτό που σχεδιάζεται στην Αρναία θα είναι το πρώτο Μουσείο Μελιού που φτιάχνει η Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Ο χώρος όπου θα στεγαστεί το Μουσείο έχει ήδη βρεθεί και θα είναι ένα κτίριο σπουδαίας αρχιτεκτονικής σημασίας, ιδιοκτησία του δήμου, που βρίσκεται στην πλατεία της Αρναίας. Στο εσωτερικό του, οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να δουν όλη την πορεία της μελισσοκομίας, μέσα από παραδοσιακά εργαλεία των μελισσοκόμων, από ψηφιακές αναπαραστάσεις και ηλεκτρονικές εφαρμογές.

Οι παλιοί «μελισσάδες» της Αρναίας κατασκεύαζαν μόνοι τους τις κυψέλες, οι οποίες ήταν σαν καλάθια αλλά και τα περισσότερα μελισσοκομικά εργαλεία. Φρόντιζαν να μετακομίζουν διαρκώς τις κυψέλες σε διάφορα μέρη ανάλογα με το χρόνο διάρκειας της νομής και για την αφαίρεση του μελιού από τις κηρήθρες χρησιμοποιούσαν την παλιά μέθοδο του στραγγίσματος, κατά την οποία η σύνθλιψη των κηρηθρών μέσα στα καλάθια γινόταν με τα χέρια. Από τα υπολείμματα παρήγαγαν το κερί, ενώ προϊόν των υπολειμμάτων της κηροποιίας ήταν η μουντουβίνα (ποτό από μέλι). Οι σημερινοί μελισσοκόμοι έχουν εκσυγχρονίσει τη διαδικασία παραγωγής του μελιού και των άλλων προϊόντων, όμως συνεχίζουν να έχουν τη μελισσοκομία ως βασική απασχόληση.

«Στόχος μας είναι να βρούμε και εργαλεία από την αρχαία μελισσοκομία. Η Αρναία έχει σπουδαία παράδοση γύρω από τη μελισσοκομία, που αποτελεί κομμάτι της ιστορίας της. Θεωρούμε ότι μέσα από αυτή την πρωτοβουλία θα δημιουργήσουμε ένα σημείο μνήμης, προβολής και ενημέρωσης αυτής της παραδοσιακής ενασχόλησης των κατοίκων της Αρναίας με το μέλι», είπε χαρακτηριστικά ο κ.Βαλιάνος.

Από την πλευρά του δήμου, έχουν ολοκληρωθεί όλες οι μελέτες (αρχιτεκτονικές, στατικές, μηχανολογικές), έχει δοθεί το «πράσινο φως» και από την αρχαιολογική υπηρεσία που εμπλέκεται στο έργο και πλέον αναμένεται η έγκριση της χρηματοδότησης από το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» του υπουργείου Εσωτερικών για να ξεκινήσουν οι εργασίες στο κτίριο με προϋπολογισμό περίπου 272.000 ευρώ.

Στόχος της δημοτικής αρχής Αριστοτέλη είναι το μουσείο να ολοκληρωθεί μέσα στους επόμενους μήνες και να είναι επισκέψιμο για τους τουρίστες από το καλοκαίρι του 2022.

[ΠΗΓΗ: https://www.in.gr/, 2/7/2021]

Τη δημιουργία Μουσείου Μελιού στην Αρναία προωθεί ο Δήμος Αριστοτέλη, με τη σχετική πρόταση έργου προϋπολογισμού 272.733 ευρώ που υπέβαλε προς χρηματοδότηση από το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης».

Το έργο περιλαμβάνει τον εκσυγχρονισμό κτιρίου ιδιαιτέρου αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος, ιδιοκτησίας του Δήμου, που βρίσκεται δίπλα στην κεντρική πλατεία της Αρναίας . Η μελέτη προβλέπει τη χρήση νέων υλικών και τεχνολογιών συντήρησης και αποκατάστασης. τόσο στην εξωτερική όψη όσο και στο εσωτερικό του. Μεταξύ άλλων θα αντικατασταθούν ο εξοπλισμός θέρμανσης, όσο και ο εξοπλισμός φωτισμού του κτιρίου.

«Θέσαμε σε τροχιά υλοποίησης άλλη μια δέσμευσή μας, ώστε όχι μόνο να αξιοποιήσουμε ένα ακόμα περιουσιακό στοιχείο του Δήμου, αλλά ταυτόχρονα να αναδείξουμε το αντικείμενο της μελισσοκομίας, ως διαχρονικό και αναπόσπαστο τμήμα της ιστορίας της Αρναίας», επισημαίνει σχετικά ο Δήμαρχος Αριστοτέλη κ. Στέλιος Βαλιάνος. «Άλλωστε, το συγκεκριμένο κτίριο είναι τμήμα της πολιτιστικής κληρονομιάς της Αρναίας ως ιστορικού τόπου, καθώς αποτελεί χαρακτηριστικό τοπικό δείγμα της παραδοσιακής μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής και περικλείεται από άλλα ανάλογης αρχιτεκτονικής και αισθητικής κτίσματα. Πρωταρχικός στόχος είναι η αποκατάστασή του στην αρχική του – κατά το δυνατόν –  μορφή και η ένταξη της νέας χρήσης με σεβασμό στο υπάρχον κτίριο και στον γύρω χώρο, κατά τρόπο που θα συνδυάζει σύγχρονες αρχές σχεδιασμού, νέα υλικά και νέες τεχνολογίες. Πρόκειται για έναν ακόμα “σταθμό” στην καθημερινή προσπάθεια για τον νέο Δήμο Αριστοτέλη που οραματιστήκαμε όλοι μαζί…».

[ΠΗΓΗ: https://aetoshal.blogspot.com/, 17/6/2021]

Για ακόμη μία χρονιά η Αρναία δίνει ραντεβού με την παράδοση και πραγματοποιεί και φέτος την αναβίωση των εθίμων ”Κούτσμανους” και την ”Σουσαρίτσα”

Το ΕργοΧαλκιδικής μεταδίδει από νωρίς με live βίντεο στην σελίδα του στο https://www.facebook.com/ergoliptesxalkidikis/ την αναβίωση του εθίμου, επίσης εδώ, εδώ και εδώ μπορείτε να δείτε παλαιότερα ρεπορτάζ από την πλήρη αναβίωση του εθίμου

Όπως θέλει και το έθιμο απο νωρίς το πρωί από την κεντρική πλατεία, ξεκινούν δεκάδες ιππείς ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές και φουστανέλες για το ύψωμα του Προφήτη Ηλία, όπου τελείται η Θεία Λειτουργία, η περιφορά της εικόνας και στη συνέχεια χορεύεται ο ¨Κούτσμανους¨. Μετά το καθιερωμένο κέρασμα, οι ιππείς με τους κατοίκους μεταβαίνουν στο πεδίο βολής του ¨Κούτσμανου¨ για τον διαγωνισμό σκοποβολής. Στη συνέχεια όλοι οι συμμετέχοντες κατευθύνονται στο άλσος της Αγίας Παρασκευής, για την πραγματοποίηση της ¨Σουσσαρίτσας¨ (διαγωνισμός πετάγματος κόκκινων αυγών).

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΤΟ ΕΘΙΜΟ «ΚΟΥΤΣΜΑΝΟΥΣ»

Ο Τούρκος επικεφαλής της περιοχής μας, ονόματι Κούτσμανους, σεβόταν τις Ελληνικές Χριστιανικές παραδόσεις. Οι Αρναιώτες λοιπόν, εκμεταλευόμενοι αυτό το γεγονός, έπλασαν ένα δήθεν έθιμο. Είπαν στον Τούρκο Αγά, ότι τη δεύτερη μέρα του Πάσχα, όλοι παίρνουν τα όπλα τους και κάνουν αγώνες σκοποβολής με στόχους κόκκινα αυγά. Με την άδεια των Τουρκικών αρχών, οι Αρναιώτες μπορούσαν τη μέρα αυτή να κυκλοφορούν με τα όπλα τους, πράγμα που τους απαγορευόταν οποιαδήποτε άλλη στιγμή, να κάνουν εξάσκηση στην σκοποβολή και να τα συντηρούν, ώστε να είναι έτοιμοι για την Επανάσταση.

[ΠΗΓΗ: http://ergoliptesxalkidikis.blogspot.com, 30/4/2019]