Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ, νυν ΕΑΓΜΕ). υψηλή περιεκτικότητα σπάνιων γαιών ανιχνεύεται σε προσχωσιγενείς αποθέσεις στο παράκτιο και υποθαλάσσιο περιβάλλον μεταξύ Χαλκιδικής και Αλεξανδρούπολης
Η Ελλάδα είναι μία από τις πέντε χώρες της Ευρώπης όπου έχουν εντοπισθεί μεγάλες συγκεντρώσεις σπάνιων γαιών. Πρόκειται γιο μια ομάδα 17 μετάλλων με παρόμοιες φυσικές και χημικές ιδιότητες που βρίσκονται σε αφθονία στον φλοιό της Γης και χρησιμοποιούνται στην παραγωγή υψηλής προστιθέμενης αξίας τεχνολογικών προϊόντων (τηλέφωνα, Ι.Χ. κ.λπ.).
Αποκαλούνται σπάνιες διότι δύσκολα βρίσκονται σε συγκεντρώσει που είναι επαρκείς για την εξόρυξή τους με οικονομικό όφελος και μειωμένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Ο μεγαλύτερος προμηθευτής σπάνιων γαιών στο κόσμο σήμερα είναι η Κίνα που έχει το 62% αυτών που διακινούνται. Η τεράστια αύξηση της ζήτησης για σπάνιες γαίες τα επόμενα χρόνια, αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για τη χώρα μας, καθώς μαζί με τις Γροιλανδία, Σουηδία, Φινλανδία και Νορβηγία συγκαταλέγεται στις μόλις 5 χώρες όπου έχουν εντοπιστεί κοιτάσματα σπάνιων γαιών και στις οποίες η Ε.Ε. έχει στηρίξει τις ελπίδες για την εξαπόλυση της ενεργειακής της αντεπίθεσης.
Όπως αναφέρθηκε σε παλαιότερη διαδικτυακή ημερίδα που διοργάνωσε η Σχολή Γεωλογίας του ΑΠΘ, «Οι ορυκτές πρώτες ύλες της Ευρώπης και της Ελλάδας στη νέα ενεργειακή και ψηφιακή εποχή», το 2021 υπήρχαν 7 προχωρημένα έργα παραγωγής σπάνιων γαιών στην Ευρώπη, τα περισσότερα στις βόρειες χώρες και κυρίως στη Γροιλανδία.
Όσον αφορά τη χώρα μας. αυτή είναι προικισμένη με ορυκτό πλούτο, και το γεωλογικό και γεωτεκτονικό περιβάλλον της είναι ιδιαίτερα πρόσφορο για την παρουσία σπανίων γαιών. Όμως οι επενδύσεις για έρευνες που θα δείξουν ποια ακριβώς μέταλλα υπάρχουν στο υπέδαφος της Ελλάδας και αν βρίσκονται σε εκμεταλλεύσιμες ποσότητες (άρα και αν μπορεί να υπάρξει οικονομικό όφελος), δεν είναι επαρκείς.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ, νυν ΕΑΓΜΕ). υψηλή περιεκτικότητα σπάνιων γαιών ανιχνεύεται σε προσχωσιγενείς αποθέσεις στο παράκτιο και υποθαλάσσιο περιβάλλον μεταξύ Χαλκιδικής και Αλεξανδρούπολης, κυρίως στις εκβολές των ποταμών Στρυμόνα, Νέστου και Έβρου.
Κοιτασματολογικές έρευνες αλλά και αναλύσεις δειγμάτων που πραγματοποίησε το ΙΓΜΕ στο παρελθόν στις περιοχές αυτές ήταν αρκετά ενθαρρυντικές, εκτιμώντας αποθέματα 485 εκατ. tn με μέση περιεκτικότητα σπανίων γαιών 1.17%. κυρίως δημήτριο, λανθάνιο και νεοδύμιο. Το δημήτριο μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις οθόνες των IX, το λανθάνιο στις μπαταρίες των ηλεκτρικών οχημάτων και το νεοδύμιο στους ηλεκτροκινητήρες τους. Παρ’ όλα αυτά, τα συγκεκριμένα κοιτάσματα είχαν μεγάλη περιεκτικότητα σε θόριο, ένα ραδιενεργό χημικό στοιχείο.
Ιδιαιτέρως σημαντική περιοχή επίσης καταδεικνύεται αυτή μεταξύ Νέας Περάμου (ακρωτήριο Βρασίδας) και Στρυμονικού Κόλπου, ενώ εμπλουτισμοί σπάνιων γαιών έχουν επίσης εντοπιστεί -μεταξύ άλλων- στη Νοτιοδυτική Σαμοθράκη, στην Ανω Βυρσίνη, στη Ροδόπη και στους Βωξίτες της Ζώνης Παρνασσού -Γκιώνας.
Ως εκ τούτου, προτού γίνει η εξόρυξη σπάνιων γαιών και η χώρα μας αποτελέσει την αιχμή του δόρατος στην αντεπίθεση της Ε.Ε. για την έστω μερική απεξάρτησή της από την Κίνα, πρέπει να γίνουν περαιτέρω έρευνες ώστε να διαπιστωθεί αν οι ποσότητες είναι αξιοποιήσιμες και να προσδιοριστούν με μεγαλύτερη ακρίβεια οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι.
[ΠΗΓΗ: ΜΑΚΕΛΕΙΟ, 29/3/2023]