ΣΚΟΥΝΤΗΜΑΤΑ

Επιμελής πλην όχι ιδιαίτερα επιεικής φίλη της στήλης, έχοντας διαβάσει διεξοδικότερα τα σημειώματα με τα οποία επιχειρήσαμε να δούμε πώς έκλεισε η χρονιά που ήδη αποτελεί μνήμη και πώς προοιωνίζεται εκείνη που ήδη προχωράει, μας κάλεσε «να ξεκαθαρίσουμε τι εννοούμε, κυρίως τι βλέπουμε». Δηλαδή, αφενός να τοποθετηθούμε στο πού θεωρούμε ότι θα γείρουν, τελικά, τα πράγματα το 2018 στο δίπολο «καθαρή έξοδος» ή «νέο /συνεχιζόμενο Πρόγραμμα Στήριξης», και αφετέρου να εξηγήσουμε σαν πώς θα γίνει η διαδρομή την οποία θεωρούμε πιθανότερη.

Αρνηθήκαμε εμφατικά να πέσουμε στην πρώτη παγίδα: χρειάστηκε προσπάθεια και αληθινός πόνος όχι των πολιτικών ή των σχολιαστών, αλλά των ανθρώπων/πολιτών/φορολογουμένων αυτής της χώρας μέχρις ότου έγινε κατανοητό ότι το δίπολο Μνημόνιο-Αντιμνημόνιο δεν οδηγεί πουθενά. Όπως άλλωστε και το πολύ πιο ουσιαστικό δίπολο Δεξιά-Αριστερά δεν βοηθάει πλέον αρκετά στο να προβλέψει κανείς με τρόπο αξιόπιστο τα επόμενα τεχνικά βήματα, έτσι και το Μνημόνιο-Αντιμνημόνιο κατέληξε ανεπαρκές ως εργαλείο πρόβλεψης της πολιτικής. Οπότε… προς τι να κλειδωθεί κανείς στο «καθαρή έξοδος» – «συνεχιζόμενο Πρόγραμμα»; Τη στιγμή μάλιστα που η ίδια η κυβέρνηση, η οποία προς στιγμήν πήγε να συμβολοποιήσει την «καθαρή έξοδο»/clean exit, ήδη αναδιπλώνεται -σωφρόνως ποιούσα- στην «αυτοδύναμη έξοδο» κατά Τζαννακόπουλο. Όπου το «αυτοδύναμο» ισούται με τη μη-διεκδίκηση πρόσθετων κεφαλαίων, άρα και μη-επιτροπεία επί μεταρρυθμίσεων/παραδοτέων. Ενώ και η αντιπολίτευση (πάντως η αξιωματική τοιαύτη) δεν το παίρνει πάνω της να ταχθεί υπέρ οιασδήποτε «επιτροπείας», οποιοσδήποτε είδους…

[Εδώ θέλει μια μικρή προσγείωση. Όλοι γνωρίζουν, πάντως θα ‘πρεπε να γνώριζαν/να θυμούνται ότι μέχρις ότου τα κεφάλαια τα δανεισμένα από τον ESM εξοφληθούν κατά 75% –πολλά, πολλά λεφτά!, πολύς καιρός!–, μέχρι τότε ενισχυμένη εποπτεία, πείτε την επιτροπεία ή Μαγδαληνή!, θα διατηρείται. Ενώ τη γενική εποπτεία ως προς την τήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας της Ε.Ε., ούτως ή άλλως την έχουμε παντρευτεί ως χώρα/οικονομία/πολιτικό σύστημα μέχρι τέλους…].

Με αυτά τα δεδομένα, όμως, θα προσπαθήσουμε να περιγράφουμε πώς θαρρούμε ότι θα πάει η πορεία από δω και πέρα. Αντιθέτως προς τα νομιζόμενα, υποστηρίζουμε, δεν θα υπάρξει κάποια ευθεία και ξεκάθαρη απόφαση/επιλογή, είτε «καθαρής/αυτοδύναμης εξόδου», είτε διαπραγμάτευσης ενός νέου Προγράμματος. Αντιθέτως, θα προχωρήσουμε με σκουντήματα, με πιέσεις και κίνητρα κι άλλες πιέσεις, με nudges, όπως τα εγκατέστησε στη δημόσια συ ζήτηση (για άλλες χρήσεις, βέβαια) ο περσινός νομπελίστας Ρίτσαρντ Θέιλερ των συμπεριφορικών Οικονομικών, που στηρίζεται στην ενσωμάτωση διδαγμάτων ψυχολογίας.

Δηλαδή; Δηλαδή θα δίνονται –δίνονται ήδη!…– προς την Ελλάδα σημάδια από το «έξω» σύστημα, τις αγορές, τους Ευρωπαίους «εταίρους», τους θεσμούς κοκ, για το ποια θα είναι εφεξής η βέλτιστη πορεία. Δείτε ως δείγμα τα αμέσως επόμενα βήματα: κατατίθεται το Πολυνομοσχέδιο για τα προαπαιτούμενα της διαβόητης τρίτης αξιολόγησης, προωθούνται οι διαδικασίες εν όψει Euro Working Group (με επικεφαλής Χανς Φάιλμπριφ αντί του Τόμας Βίζερ) και Eurogroup 22ας Ιανουάριου . Όμως, ήδη η χρονιά άνοιξε με το 1 θετές ελληνικό ομόλογο να δίνει απόδοση 3,8%, το 5ετές 3,2%, το 2ετές… 1,48% (χωρίς νόημα η σύγκριση αλλά χαριτωμένη: για το αμερικανικό τρέχει απόδοση 1,96%). Σκούντημα για την επικείμενη νέα πρώτη ουσιαστική, μετά το rollover του περασμένου Ιουλίου και το πολύ μεγαλύτερο swap του Νοεμβρίου- έξοδο στις αγορές.

Πόσο θα έχουν προχωρήσει οι άτυπες διαπραγματεύσεις για το «μετά»; Τι θα ελευθερωθεί ως δόση από το Eurogroup; 6 δις. ή κάτι σαν 8; Ή μήπως νέα σαλαμοποίηση, ώστε να συνεχίσει να ασκείται πίεση; Σκούντημα! Εκεί, στην κόψη του Eurogroup θα δούμε αν θα γίνει και πόση- η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας από Standard & Poor’s και βλέπουμε. Δεν αρκεί για να γίνει το ελληνικό ομόλογο investment grade, ή για να «ξεκλειδώσουν» το πολυπόθητο (αν και ήδη σνομπαρισμένο…) Q.E. του Μάριο Ντράγκι, αλλά κουβαλάει πολύτιμη δυναμική. Σκούντημα κι εδώ.

Θα ακούγονται εν τω μεταξύ και διάφορα περί επενδύσεων. Περί Ελληνικού, όπου προωθείται το σχετικό Π.Δ. /Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης, αλλά και περί Αστέρα, όπου πορεύεται τον δρόμο της η Κοινή Υπουργική Απόφαση για την αξιοποίηση. Ακόμη και ο Χρυσός θα ξεκολλήσει, κάπως. Όμως, ειλικρινά, στα μικρότερα μεγέθη θα αναγνωρίζαμε τα πλέον υποσχόμενα σκουντήματα: την εξαγορά της Aprata ή της Κορρές (όχι με λογική χαρτοφυλακίου, αλλά ανάπτυξης), την προσέλευση στη Lamda του Ομίλου Λάτση των Κάτσου, της Pharmathen και του Πάνου Γερμανού, την τελική ευθεία «στα ψάρια»/ιχθυοκαλλιέργειες, την αναβάθμιση ή δημιουργία σημαντικών τουριστικών μονάδων..

Και έτσι θα πορευόμαστε.

[ΠΗΓΗ: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, του Α.Δ. Παπαγιαννίδη, 8/1/2018]