ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Οι ιστορικές πηγές απ’ όπου αντλούνται πληροφορίες για την πορεία της αρχαιοελληνικής μεταλλείας και μεταλλοτεχνίας είναι τα γραπτά κείμενα (συγγράμματα και επιγραφές), τα λείψανα της μεταλλευτικής δραστηριότητας (σκωρίες, στοές κ.λ.π.) και τα αρχαιολογικά ευρήματα (όπλα, εργαλεία, κοσμήματα, έπιπλα κ.λ.π.).

Τις πρώτες πληροφορίες για τη μεταλλεία μας τις δίδουν οι δύο μεγάλοι ποιητές, Όμηρος και Ησίοδος. Και οι δύο έζησαν στην ανατολή της αρχαιοελληνικής περιόδου (τον 9ο αιώνα π.Χ. ο Όμηρος, τον 8ο αιώνα π.Χ. ο Ησίοδος) και τα έργα τους περιέχουν πολλά στοιχεία που φωτίζουν τη δραστηριότητα γύρω από τα μέταλλα και των προηγούμενων, αλλά και των σύγχρονων με αυτούς γενεών. Παρόμοιες διάσπαρτες πληροφορίες υπάρχουν και σε πλήθος έργων μεταγενέστερων συγγραφέων, όπως π.χ. του Παυσανία, του Διόδωρου του Σικελιώτη, του Ζήσιμου, αλλά και του Ηρόδοτου, του Θουκυδίδη, του Ξενοφώντα, του Αριστοτέλη, του Στράβωνα κ.λ.π.

Ο ρόλος της μεταλλευτικής δραστηριότητας στην αρχαία Ελλάδα γενικά, ήταν σημαντικός. Η παραγωγή του Λαυρεωτικού Αργύρου στήριξε την πολιτιστική ακμή της Αθήνας των κλασικών χρόνων αλλά και θωράκισε την άμυνα της Αθήνας στην περίοδο των Περσικών πολέμων.

Αντίστοιχα, τα μεταλλεία Χρυσού του Παγγαίου οδήγησαν στην ακμή της την Μακεδονική Δυναστεία με τον Φίλιππο Β’ και χρηματοδότησαν τις εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Ηρόδοτος μνημονεύει τα μεταλλεία των μακεδονικών χρόνων και αναφέρει ότι επί Φιλίππου Β’ σκλάβοι εργάζονταν για την εξόρυξη θειούχων μεταλλευμάτων.

Στα νεότερα χρόνια, τα μεταλλεία του Λαυρίου αποτέλεσαν τον πρώτο βιομηχανικό χώρο της Ελλάδας. Η σμύριδα στην Νάξο, τα σιδηρομεταλλεύματα στην Σέριφο και στην Θάσο, τα αργυρομεταλλεύματα και η βαρυτίνη στην Μύκονο, ο λευκόλιθος στο Μαντούδι, και ο χρωμίτης και ο αμίαντος στην Κοζάνη αποτέλεσαν σημαντική πηγή εισοδημάτων για την χώρα για πολλές δεκαετίες, αλλά και αφορμή σημαντικών κοινωνικών αλλαγών

Όσον αφορά την ΒΑ Χαλκιδική, μετά από μια περίοδο παρακμής στη ρωμαϊκή και στη βυζαντινή περίοδο, η μεταλλευτική δραστηριότητα ανθίζει στο τέλος της βυζαντινής εποχής και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Η παραγωγή αργύρου εξασφαλίζει στην περιοχή των Μαδεμοχωρίων ένα ευνοϊκό καθεστώς αυτοδιαχείρισης που διαρκεί μέχρι τη συμμετοχή τους στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821.

Η μεταλλευτική δραστηριότητα εντατικοποιείται στις αρχές του αιώνα από την ΑΕΧΠ&Λ, συνεχίζει με την TVX Hellas και καταλήγει στην Ελληνικός Χρυσός.

LINKS ΓΙΑ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ