Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε μια ολοκληρωμένη στρατηγική που αποσκοπεί στην επίτευξη βιομηχανικής υπεροχής της ΕΕ στα προηγμένα υλικά, μια καίρια τεχνολογία εξαιρετικά μεγάλης σημασίας για τη διττή πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Η ανακοίνωση σχετικά με τα προηγμένα υλικά για τη βιομηχανική υπεροχή προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για την ευθυγράμμιση των προτεραιοτήτων έρευνας και καινοτομίας και των επενδύσεων στην ΕΕ, διασφαλίζοντας την ευρωπαϊκή υπεροχή σε αυτή τη σημαντική τεχνολογία. Η πρωτοβουλία, την οποία αναμένουν τα κράτη μέλη και η βιομηχανία, αποτελεί το πρώτο βήμα προς μια κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση για τα προηγμένα υλικά, θέτοντας τις βάσεις για περαιτέρω δράση.

Όπως αναφέρει η Κομισιόν, τα προηγμένα υλικά σχεδιάζονται και κατασκευάζονται σκοπίμως για να εμφανίζουν ανώτερες επιδόσεις ή ειδικές λειτουργίες, οι οποίες μπορούν να αναπτυχθούν με πρωτοφανή ταχύτητα χάρη στη σημερινή επιστημονική κατανόηση και υπολογιστική ισχύ. Είναι θεμελιώδους σημασίας, για παράδειγμα, για την καινοτομία στην ενέργεια, την ηλεκτρονική, τις κατασκευές και την κινητικότητα και, ως εκ τούτου, είναι ζωτικής σημασίας για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Ο πρώτος κατάλογος ερευνητικών τομέων αναμένεται να διευρυνθεί με την πάροδο του χρόνου σε διάλογο με το Συμβούλιο Τεχνολογίας που πρόκειται να συσταθεί.

Η ζήτηση προηγμένων υλικών αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα έτη, για παράδειγμα για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας, μπαταριών, κτιρίων μηδενικών εκπομπών, ημιαγωγών, φαρμάκων και ιατροτεχνολογικών προϊόντων, δορυφόρων, διαστημικών εκτοξευτών, αεροσκαφών ή για άλλες εφαρμογές διπλής χρήσης, καθώς και αμυντικού εξοπλισμού.

Η στρατηγική αποσκοπεί στην ενίσχυση της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, διασφαλίζοντας ότι η Ένωση παραμένει στην πρώτη γραμμή των νέων τεχνολογιών υλικών, στηρίζοντας τις ικανότητες ανάπτυξης, δοκιμών και εφαρμογής. Οι δράσεις θα ενισχύσουν επίσης την ανοικτή στρατηγική αυτονομία και την οικονομική ασφάλεια της ΕΕ μειώνοντας τις εξαρτήσεις από κρίσιμα υλικά αντικαθιστώντας τα ή στηρίζοντας την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίησή τους.

Η ανακοίνωση προτείνει δράσεις με βάση πέντε βασικούς πυλώνες που πρέπει να υλοποιηθούν από κοινού με τα κράτη μέλη της ΕΕ, τους παράγοντες της βιομηχανίας και άλλους βασικούς ενδιαφερόμενους φορείς:

1. Ενίσχυση του ευρωπαϊκού οικοσυστήματος έρευνας και καινοτομίας για τα προηγμένα υλικά.
2. Επίσπευση καινοτόμων υλικών στην αγορά. Αυτό περιλαμβάνει την ανάπτυξη ενός «κοινού υλικού», μιας ευρωπαϊκής ψηφιακής υποδομής για την έρευνα και την καινοτομία στον τομέα των προηγμένων υλικών. Θα επιταχύνει σημαντικά τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και τη δοκιμή νέων προηγμένων υλικών σε ελεγχόμενο περιβάλλον, χρησιμοποιώντας επίσης την ΤΝ.
3. Αύξηση των επενδύσεων κεφαλαίου και της πρόσβασης σε χρηματοδότηση. Στο πλαίσιο αυτής της δέσμης δράσεων, η ΕΕ θα δημιουργήσει μια νέα σύμπραξη με τη βιομηχανία στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», με στόχο επενδύσεις ύψους 500 εκατ. EUR για την περίοδο 2025-2027, με τουλάχιστον 250 εκατ. EUR να προέρχονται από ιδιωτικές πηγές.
4. Προώθηση της παραγωγής και της χρήσης προηγμένων υλικών. Αυτό περιλαμβάνει τις δημόσιες συμβάσεις για την καινοτομία, τον καθορισμό προτύπων και τη δρομολόγηση μιας Ακαδημίας Προηγμένων Υλικών με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας, ώστε να διασφαλιστεί ότι το ευρωπαϊκό εργατικό δυναμικό διαθέτει τις απαραίτητες δεξιότητες.
5. Δημιουργία Συμβουλίου Τεχνολογίας για προηγμένο υλικό με σκοπό την παροχή συμβουλών σχετικά με την καθοδήγηση αυτής της πρωτοβουλίας με τα κράτη μέλη, τις χώρες που είναι συνδεδεμένες με το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και τη βιομηχανία.

Ιστορικό

Παράδειγμα προηγμένων υλικών είναι το γραφένιο. Είναι το λεπτότερο, ισχυρότερο υλικό που έχει εξαντλήσει τον χαλκό ως αγωγό θερμότητας. Χρησιμοποιείται σε τηλεοπτικές οθόνες, υπολογιστές και έξυπνα τηλέφωνα. Η ενεργειακή απόδοση και τα νέα χαρακτηριστικά επιδόσεων είναι εφικτά μόνο λόγω νέων ιδιοτήτων σχεδιασμού.

Όπως τονίζεται, η Ευρώπη κατέχει ισχυρή θέση στην ανάπτυξη προηγμένων υλικών, αλλά η συνεχής καινοτομία είναι καίριας σημασίας για τη διασφάλιση της τεχνολογικής κυριαρχίας και της στρατηγικής αυτονομίας καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής των προηγμένων υλικών. Με την πάροδο των ετών, τα προγράμματα-πλαίσια της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία έχουν στηρίξει ενεργά την έρευνα και την καινοτομία σε προηγμένα υλικά, συμπεριλαμβανομένων, για παράδειγμα, της εμβληματικής πρωτοβουλίας για το γραφένιο, καθώς και διαφόρων ευρωπαϊκών τεχνολογικών πλατφορμών και ERA-NET.

Τον Φεβρουάριο του 2022, οι βασικοί βιομηχανικοί ενδιαφερόμενοι φορείς κάλεσαν την Επιτροπή στο μανιφέστο για το υλικό 2030 να καταρτίσει στρατηγικό χάρτη πορείας και αποτελεσματική διακυβέρνηση για την έρευνα και την καινοτομία σχετικά με τα προηγμένα υλικά και ένα νέο ευρωπαϊκό στρατηγικό θεματολόγιο έρευνας και καινοτομίας για την επόμενη γενιά προηγμένων υλικών.

Μετά από ευρύτερες διαβουλεύσεις με τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη, η παρούσα ανακοίνωση εξετάζει όχι μόνο τις ανάγκες έρευνας και καινοτομίας, αλλά και τις προσπάθειες για την ενίσχυση της παραγωγής, της χρήσης και της χρήσης προηγμένων υλικών.

Η εγχώρια εξορυκτική βιομηχανία

Στο μεταξύ, σημαντικό αναπτυξιακό αποτύπωμα στην ελληνική οικονομία έχει ο κλάδος των ορυκτών πρώτων υλών, που καλείται ένεκα της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης να παίξει ένα ρόλο «κλειδί» στις εξελίξεις.

Σύμφωνα με στοιχεία της ετήσιας έκθεσης του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ) για το 2022, ο κύκλος εργασιών του μεταλλευτικού κλάδου αυξήθηκε κατά 12,5%, σε σύγκριση με το 2021. Επίσης, η παραγωγή εμπορεύσιμων προϊόντων αυξήθηκε κατά 3%, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 20% έναντι του 2021.

Με γνώμονα τον συνολικό εξαγωγικό προσανατολισμό της χώρας μας (50,9 δισ. ευρώ αξία εξαγωγών για το 2023 σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδας, ΣΕΒΕ), οι εξαγωγές των μεταλλευτικών προϊόντων από τη χώρα μας προς τρίτες χώρες συμβάλλουν στη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου, αυξάνοντας τα σχετικά έσοδα. Για παράδειγμα, έως σήμερα, στην περιοχή της Β.Α Χαλκιδικής και συγκεκριμένα στα Μεταλλεία Κασσάνδρας έχουν επενδυθεί 1,3 δισ. δολ. και πρόκειται να επενδυθούν επιπλέον 1,9 δισ. δολάρια, ενώ η αξία των εξαγωγών, που αποτιμάται σε 1 δισ. δολάρια σήμερα, αναμένεται να ξεπεράσει τα 11 δισ. δολάρια τα επόμενα χρόνια.

Με «σημαιοφόρο» τον Σύνδεσμο Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ), συμπληρώνει  των πρώτων 100 χρόνων λειτουργίας του ο κλάδος  ξεκινά μια διαδικασία ανάδειξης του κλάδου και του ρόλου του στη διαδικασία βιώσιμης ανάπτυξης. Μάλιστα στο πλαίσιο της εκδήλωσης, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου, κ. Κωνσταντίνος Γιαζιτζόγλου, αναφέρθηκε σε αυτήν ακριβώς τη συμβολή της δραστηριότητας των ελληνικών εξορυκτικών επιχειρήσεων για την κοινωνικό- οικονομική ανάπτυξη της χώρας, την τόνωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) και της απασχόλησης, μέσα από τη δημιουργία δεκάδων χιλιάδων καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας και την εισροή συναλλάγματος λόγω του εξαγωγικού προσανατολισμού του μεταλλευτικού κλάδου– σε περιόδους που ήταν ζωτικής σημασίας για τη σταθερότητα της χώρας καθώς επίσης και στην ανάπτυξη τεχνογνωσίας και καινοτομίας.

Μεταξύ άλλων, ο κ. Γιαζιντζόγλου επισήμανε ότι καθίσταται σημαντική η συνδρομή των ελληνικών εξορυκτικών επιχειρήσεων για την κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο παρά το γεγονός ότι η ευρωπαϊκή πολιτική δεν είναι καθόλου ευνοϊκή για τον κλάδο. Επίσης, αναφέρθηκε στις αρνητικές επιπτώσεις του υψηλού κόστους ενέργειας και στην πολυπλοκότητα στις αδειοδοτικές διαδικασίες στον εξορυκτικό τομέα στην Ελλάδα.

Η υπεραξία του μεταλλευτικού κλάδου στην επίτευξη των στόχων «πράσινης» μετάβασης

Απαντώντας στις ανησυχίες, που ακούγονται για την αρνητική επίπτωση της εξορυκτικής δραστηριότητας στο περιβάλλον, οι επιχειρήσεις του κλάδο, όπως αναφέρθηκε στην εκδήλωση, υιοθετούν την εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων και τεχνολογιών για τη μείωση του αποτυπώματος από τις δραστηριότητές τους, λαμβάνοντας μέτρα για την αποτελεσματική διαχείριση των αποβλήτων, την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών εξόρυξης και την εφαρμογή περιβαλλοντικών προτύπων και κανονισμών.

Επιπλέον, με σημαντικό όπλο στη φαρέτρα τους την έρευνα και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, οι μεταλλευτικές επιχειρήσεις συμβάλλουν στη βελτίωση των πρακτικών εξόρυξης, επιτυγχάνοντας από τη μια μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και από την άλλη βέλτιστη αξιοποίηση στην παραγωγή ενέργειας, συνεισφέροντας κυρίως στον ενεργειακό εφοδιασμό  σε εθνικό επίπεδο αλλά και στο έργο της απεξάρτησης της Ευρώπης από τρίτες χώρες σε σχέση με τις ορυκτές πρώτες ύλες και τις σπάνιες γαίες.

Όπως επισήμανε και ο κ. Αθανάσιος Κεφάλας, Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής των 100 Χρόνων του ΣΜΕ, στο πλαίσιο της εκδήλωσης, «η ενεργειακή μετάβαση, η μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, οι πράσινες και νέες τεχνολογίες, είναι όλες δραστηριότητες εντάσεως ζήτησης ορυκτών».

Ο δρόμος φαίνεται ωστόσο να είναι μακρύς και οι δραστηριότητες αυτές είναι μέρος μιας μακροπρόθεσμης προσπάθειας για υιοθέτηση βιώσιμων εναλλακτικών.

[ΠΗΓΗ: https://www.reporter.gr/, του Γιώργου Αλεξάκη, 28/2/2024]

Στα 6,2 δισ. ευρώ, που αντιστοιχεί στο 3,4% του ΑΕΠ ανέρχεται η συνολική συμβολή της εξορυκτικής βιομηχανίας στην εθνική οικονομία. Σε όρους απασχόλησης, η συμβολή της ανέρχεται στο 3,4% της εγχώριας απασχόλησης εάν ληφθεί υπ’ όψιν και η ηλεκτροπαραγωγή με λιγνίτη, καθιστώντας τη συγκεκριμένη βιομηχανία έναν από τους μεγαλύτερους εργοδότες της χώρας, ειδικά στην ελληνική περιφέρεια, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων Αθανάσιο Κεφάλα κατά την ενημέρωση εκπροσώπων του Τύπου. Όπως τονίστηκε χαρακτηριστικά, παρά την οικονομική κρίση, συμφώνα με τις εκτιμήσεις 19 επιχειρήσεων μελών του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ), προκύπτει μια συνολική προγραμματισμένη επενδυτική δαπάνη άνω του 1,7 δισ. ευρώ τα επόμενα έτη, με το μεγαλύτερο τμήμα αυτών να προγραμματίζεται για την περίοδο 2016 2017.

Η συνολική αξία των πωλήσεων της εξορυκτικής βιομηχανίας το 2014 έφθασε τα 2,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 50% είναι από εξαγωγές. Η βιομηχανία εξάγει περισσότερα από 30 ορυκτά και σε 10 από αυτά πραγματοποιείται ετήσια παραγωγή που υπερβαίνει τους 300.000 τόνους το καθένα. Η Ιταλία είναι ο πρώτος προορισμός με 17%, με δεύτερα τη Γερμανία με 9%, ενώ ακολουθούν με 6% n Γαλλία, n Βρετανία και η Κίνα. Το τσιμέντο είναι πρώτο σε αξία εξαγωγών, συμμετέχοντας με 20%, ενώ ακολουθούν το αλουμίνιο με 19%, το νικέλιο επίσης με 19% και τα μάρμαρα με 11%. Σε σχέση με το 2009, οπότε ξεκίνησε η οικονομική κρίση, οι πωλήσεις εμφανίζονται μειωμένες κατά περίπου 7%, μείωση που οφείλεται κυρίως στη δραστική κάμψη στα αδρανή υλικά και το τσιμέντο.

Στις υπόλοιπες κατηγορίες καταγράφονται μικτές τάσεις, ακόμα και ισχυρή άνοδος σε ορισμένες περιπτώσεις. Σε όρους όγκου παραγωγής παρατηρήθηκε κάμψη την ίδια περίοδο (2009 2014) κατά 37,8% στα αδρανή υλικά, 24,4% στο τσιμέντο και 21,9% στα ενεργειακά ορυκτά, ωστόσο τα μάρμαρα ( 44,4%) και τα βασικά μέταλλα ( 32,9%) σημείωσαν σημαντική αύξηση.

Συμβολή στην περιφέρεια: Αναφορικά με τη συμβολή της εξορυκτικής βιομηχανίας στην περιφέρεια, όπως τόνισε ο κ. Κεφάλας, έχει ισχυρό οικονομικό αντίκτυπο στις περιφέρειες της Στερεάς Ελλάδας, της Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης και της Θεσσαλίας και συμβάλλει στις τοπικές οικονομίες της Δυτικής Μακεδονίας και του Νοτίου Αιγαίου. Στις δραστηριότητες του εξορυκτικού τομέα και στον αντίκτυπο τους οφείλεται συνολικά περισσότερο από το 14% της ακαθάριστης αξίας που παράγεται στη Στερεά Ελλάδα, το 4% της ακαθάριστης αξίας που παράγεται στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, στη Θεσσαλία και τη Δυτική Μακεδονία, και περίπου το 3% της ακαθάριστης αξίας που παράγεται στο Νότιο Αιγαίο. Σε απόλυτους όρους, οι δραστηριότητες του εξορυκτικού τομέα έχουν ισχυρό οικονομικό αντίκτυπο και στην Αττική, συνεισφέρονταςσυνολικά στην ακαθάριστη αξία παραγωγής της περιφέρειας με περίπου 2,1 δια. ευρώ, όπως επίσης και στην Κεντρική Μακεδονία, ως αποτέλεσμα μεταξύ άλλων και της εκμετάλλευσης πολυμεταλλικών κοιτασμάτων στην περιοχή της Χαλκιδικής, συνεισφέροντας συνολικά με περίπου 1 δισ. ευρώ στην ακαθάριστη αξία παραγωγής της περιφέρειας. Επίσης στην εξορυκτική βιομηχανία οφείλεται συνολικά περίπου το 11% της απασχόλησης στη Στερεά Ελλάδα (περίπου 18,7 χιλ. θέσεις πλήρους απασχόλησης) και περισσότερο από το 3% της απασχόλησης στις περιφέρειες της Δυτικής Μακεδονίας (2,9 χιλ. θέσεις), της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (6,5 χιλ. θέσεις) και της Θεσσαλίας (7,3 χιλ. θέσεις).

[ΠΗΓΗ: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ,της Λέττας Καλαμαρά, 06/07/2016]

Στο 3,4% του ΑΕΠ ή σε 6,2 δισ. ευρώ διαμορφώνεται η συμβολή της εξορυκτικής βιομηχανίας στην ελληνική οικονομία, σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ που έγινε με συνδρομή τύπου Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων και παρουσιάστηκε σήμερα σε κεντρικό ξενοδοχείο.

Ειδικότερα, η συμβολή της εξορυκτικής βιομηχανίας έχει ως εξής:

• Ανέρχεται στο 3,4% του ΑΕΠ ή σε 6,2 δισ. ευρώ.
• Απασχολούνται 118 χιλιάδες εργαζόμενοι.
• Η αξία των εξαγωγών ξεπερνά το 50% των συνολικών πωλήσεων του κλάδου.
• Επενδύσεις 2,1 δισ. ευρώ την περίοδο 2007-2014.
• Προγραμματισμένες επενδύσεις 1,7 δισ. ευρώ για τα επόμενα χρόνια.

Σύμφωνα με την μελέτη, η συνολική συμβολή της εξορυκτικής βιομηχανίας (συνυπολογίζοντας τις έμμεσες επιδράσεις) ανέρχεται στο 4,1 δισ. ευρώ (2,7 δισ. από εξορυκτικές δραστηριότητες και το υπόλοιπο 1,4 δισ. από την μεταποίηση βασικών μετάλλων και τσιμέντου με εγχώριες πρώτες ύλες) που αντιστοιχεί στο 2,2% του ΑΕΠ.

Εάν ληφθεί υπόψη και η ηλεκτροπαραγωγή με καύση λιγνίτη, η συμβολή στο ΑΕΠ ανέρχεται σε 6,2 δισ. ή 3,4%. Οι εταιρείες σχεδιάζουν να επενδύσουν τα επόμενα χρόνια 1,7 δισ. με το 1/3 του ποσού αυτού να αφορά έργα περιβαλλοντικής αποκατάστασης, καθώς έως σήμερα έχουν αποκατασταθεί περίπου 65.620 στρέμματα. Ακόμη από το 2007 έχουν φυτευτεί πάνω από 2,6 εκατ. δέντρα από τα μέλη του ΣΜΕ.

 

 

Εις πείσμα της διεθνούς οικονομικής αστάθειας αλλά και των πολλαπλών εσωτερικών προβλημάτων που έχουν φέρει την οικονομία μας σε δεινή θέση, ο Ελληνικός Ορυκτός Πλούτος συνεχίζει να συμβάλλει στην πραγματική οικονομία, στην απασχόληση, στο εμπορικό ισοζύγιο και το ΑΕΠ της Χώρας.

Σύμφωνα με την πλέον πρόσφατη έκθεση της Γενικής Διεύθυνσης Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΑΠΕΝ, η αξία των πωλήσεων πρωτογενών κι επεξεργασμένων ορυκτών πρώτων υλών (μεταλλευμάτων, ορυκτών, προϊόντων μηχανικής κατεργασίας, εμπλουτισμού, μεταλλουργικών προϊόντων, μαρμάρων και αδρανών υλικών), υπολογίζεται για τα έτη 2013-2014 περίπου στο ποσό των 1,3-1,5 δισ. € ετησίως, από το οποίο 68-70% ήταν το αποτέλεσμα εξαγωγών. Στο ποσό αυτό συμπεριλαμβάνονται ο τομέας βωξίτη-αλουμινίου, λατερίτη-νικελίου, λευκόλιθου-μαγνησιακών προϊόντων, τα βιομηχανικά ορυκτά και ο κλάδος αδρανών-μαρμάρων-φυσικών λίθων καθώς και ο τομέας της πρωτογενούς παραγωγής υδρογονανθράκων (upstream).

Δεν συμπεριλαμβάνονται α) η παραγωγή λιγνίτη, του κύριου ενεργειακού πόρου της Ελλάδας με εσωτερική κατανάλωση στο σύνολό της από τη ΔΕΗ ΑΕ β) οι κλάδοι τσιμεντοβιομηχανίας και του σκυροδέματος που είναι άμεσα συνδεδεμένοι με τις ορυκτές πρώτες ύλες. Αν προστεθεί και η εκτίμηση για την τσιμεντοβιομηχανία και το σκυρόδεμα (περίπου 1 δισ. €.) καθώς και μια μέση εκτίμηση για την αξία του εξορυσσόμενου λιγνίτη (1 δισ. € ετησίως περίπου), η εκτίμηση για τη συνολική ετήσια συμβολή του κλάδου στο ΑΕΠ είναι περίπου 3,5 δισ. € (συμμετοχή 2% στο ΑΕΠ).

Ανατρέχοντας και στις προηγούμενες αντίστοιχες ετήσιες εκθέσεις του ΥΠΑΠΕΝ (πρώην ΥΠΕΚΑ), τα τελευταία 6 χρόνια της κρίσης (2009-2014), η εξορυκτική βιομηχανία ήταν -παρά την ύφεση- ίσως ο μόνος κλάδος στην Ελλάδα που διατήρησε τις θέσεις εργασίας και τις παραγωγικές του δομές σταθερές, επιτυγχάνοντας αθροιστικά για την εξαετία κύκλο εργασιών περί τα 18-20 δισ. € και εξαγωγές που υπερβαίνουν τα 10 δισ. €. Στο ίδιο διάστημα έχει πραγματοποιήσει συνολικές επενδύσεις σε νέα έργα, εξοπλισμό, εκσυγχρονισμό μεθόδων παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων ή αξιοποίησης παραπροϊόντων που υπερβαίνουν τα 2 δισ. €, ενώ για έργα αποκατάστασης περιβάλλοντος δαπανήθηκαν 100 εκατ. €. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ελλάδα έχει όλα τα χαρακτηριστικά Χώρας με μεταλλευτικό παρελθόν (όπου σημειωτέον η συμμετοχή στο ΑΕΠ ξεπερνούσε το 7-8%!), παρόν αλλά και μέλλον.

Όλα τα παραπάνω δεν έγιναν από μόνα τους, χωρίς προσπάθεια και πολλές φορές επώδυνους συμβιβασμούς. Οι επενδυτές θέλουν να βλέπουν σταθερότητα, προβλεψιμότητα και ανάπτυξη. Αυτή τη στιγμή, η Ελλάδα δεν παρουσιάζει τίποτα από αυτά, εντούτοις ο τομέας αγωνίζεται. Με στροφή στον εξαγωγικό προσανατολισμό, με βελτίωση στην ανταγωνιστικότητα, με (πολλές φορές επώδυνη) αναδιάρθρωση των επιχειρησιακών δομών, με εξαγορές και συγχωνεύσεις, με στρατηγικές συνεργασίες με εταίρους του εξωτερικού.

Εντούτοις, ας μην ξεχνάμε ότι δεδομένης της φύσης του αντικειμένου -τα κοιτάσματα δεν μετακινούνται και όλη η αλυσίδα εξόρυξης και πρωτογενούς επεξεργασίας παραμένει στην Ελλάδα– άρα στο χέρι μας είναι το μεγαλύτερο μέρος από την παραγόμενη αξία της δραστηριότητας να παραμένει στη Χώρα μας είτε με τη μορφή της αμοιβής των εργαζομένων, είτε ως υπηρεσίες, είτε ως φόροι και ως royalties, είτε ως κοινωνική εταιρική ευθύνη.  Σίγουρα ο τομέας του τουρισμού, που κι αυτός λόγω της φύσεώς του έχει επίσης το προνόμιο να μην μετακινείται από τον τόπο μας, αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά το βαρύ πυροβολικό κομίζοντας έσοδα που υπερβαίνουν τα 15 δισ. ευρώ (για το 2015) και άμεση συμμετοχή στο ΑΕΠ περίπου 10%. Εντούτοις, σιγά-σιγά όλοι αντιλαμβάνονται ότι η ανάπτυξη θέλει πλουραλισμό και αντίβαρα, όχι μονοκαλλιέργειες κι αποκλεισμούς.

Και κανείς σήμερα που ψάχνουμε επειγόντως για δισ. ευρώ, ως ισοδύναμα στον προϋπολογισμό για να κλείσουμε τρύπες πχ. στον ασφαλιστικό/συνταξιοδοτικό κλπ., δεν μπορεί να αγνοήσει τον Ελληνικό Ορυκτό Πλούτο, που επιπλέον χαρακτηρίζεται από μεγάλη διάχυση ωφελειών στην οικονομία καθώς και τεράστια συνεισφορά στην Περιφερειακή Ανάπτυξη, ειδικά σε υποβαθμισμένες ή ορεινές περιοχές όπου δεν «ευδοκιμεί» ο τουρισμός.

Μια συνεισφορά που πρέπει να μεγαλώσει τόσο οριζόντια (με νέους τομείς πχ. τα πετρέλαια) όσο και κάθετα (με την καθετοποίηση της παραγωγής προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, πχ. μεταλλουργία χαλκού και χρυσού) προσφέροντας και στις δύο περιπτώσεις περισσότερα στον τομέα των δημοσίων εσόδων που τόσο έχουμε ανάγκη.

Και μια παρατήρηση που την κάνω πάντα όχι για να υπάρχει ως… πασπαρτού καραμέλα αλλά επειδή την πιστεύω και αφορά το περιβαλλοντικό διακύβευμα: η εκμετάλλευση ορυκτών δεν αποτελεί αυτοσκοπό και γι’ αυτό -όταν γίνεται- πρέπει να γίνεται όχι απλώς με «κάποιες» περιβαλλοντικές αναστολές αλλά με ασφαλή διαχείριση των κινδύνων και του περιβάλλοντος καθώς και των αποβλήτων που τυχόν παράγονται. Διαφορετικά η ανάπτυξη δεν είναι βιώσιμη, αξιοβίωτη αλλά ..αβίωτη. Διαφορετικά, από τη μια ράβουμε και από την άλλη ξηλώνουμε…

ΠΗΓΗ: http://www.huffingtonpost.gr/, 7/09/2015, του Πέτρου Τζαφέρη, Διδάκτωρ ΕΜΠ, Προϊστάμενος Δ/νσης Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΑΠΕN