Σύνοψη
- Η απεργία, κατέληξε σε μια αιματηρή εξέγερση, ύστερα από το πυρ που άνοιξαν οι αστυνομικοί, με αποτέλεσμα τον θάνατο τεσσάρων εργατών
- Δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ ένα επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Η Μηχανή του Χρόνου», το οποίο φωτίζει τη σκοτεινή εκείνη σελίδα των αιματοβαμμένων εργατικών εξεγέρσεων τον 19ο και 20ο αιώνα στην χώρα μας, με αναφορά στις εργατικές εξεγέρσεις στο Λαύριο, τη Σέριφο και το Κιλελέρ
- Στο βίντεο περιγράφονται οι συνθήκες εκμετάλλευσης των μεταλλείων από το Γερμανό επιχειρηματία Γρώμαν και η δράση του συνδικαλιστή Κωνσταντίνου Σπέρα
Σαν σήμερα, στις 21 Αυγούστου 1916 λαμβάνει χώρα στη Σέριφο μια από τις μεγαλύτερες εργατικές εξεγέρσεις στην Ελλάδα. Οι εργάτες που δούλευαν στα μεταλλεία στο Μεγάλο Λιβάδι, οργανώνονται σε απεργία, αρνούμενοι να φορτώσουν το ανδριώτικο πλοίο που ήρθε να παραλάβει σιδηρομετάλλευμα, ζητώντας από τον Γερμανό ιδιοκτήτη των μεταλλείων Γεώργιο Γρώμαν, οκτάωρη εργασία, αύξηση των ημερομισθίων και λήψη μέτρων ασφαλείας. Η απεργία, κατέληξε σε μια αιματηρή εξέγερση, ύστερα από το πυρ που άνοιξαν οι αστυνομικοί, με αποτέλεσμα τον θάνατο τεσσάρων εργατών.
Δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ ένα επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Η Μηχανή του Χρόνου», το οποίο φωτίζει τη σκοτεινή εκείνη σελίδα των αιματοβαμμένων εργατικών εξεγέρσεων τον 19ο και 20ο αιώνα στην χώρα μας, με αναφορά στις εργατικές εξεγέρσεις στο Λαύριο, τη Σέριφο και το Κιλελέρ.
Η μηχανή του χρόνου – οι αιματηρές εργατικές εξεγέρσεις
Tο συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ αποτελεί αφιέρωμα στις μεγάλες εργατικές εξεγέρσεις στην Ελλάδα το 19ο και τον 20ο αιώνα. Το επεισόδιο ξεκινά με αναφορά στη μεγάλη απεργία στα μεταλλεία Λαυρίου το 1896. Ο Χρίστος Βασιλόπουλος επισκέπτεται την περιοχή και τις στοές των μεταλλείων. Παρουσιάζονται οι συνθήκες εργασίες των μεταλλωρύχων στα μεταλλεία του Λαυρίου, ιδιοκτησίας του Ιταλού επιχειρηματία Σερπιέρι, αλλά και στη συνέχεια, στην σύγχρονη εποχή. Μιλούν στην εκπομπή οι πρώην μεταλλωρύχοι Νικόλαος Λούκας και Κων/νος Τζάνης και ο Θεόδωρος Πιερράκος, πρώην εργοδηγός. Ακόμη, ο Θανάσης Καλαφάτης, Καθηγητής Οικονομικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Πειραιά μιλά για την κατάσταση που αντιμετώπιζαν στο χώρο εργασίας τους οι εργαζόμενοι στα μεταλλεία Λαυρίου και η Γεωργία Πετράκη, Επίκουρη Καθηγήτρια κοινωνικής πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο αναφέρεται στους πολύ χαμηλούς μισθούς που λάμβαναν οι εργαζόμενοι. Ο Νίκος Βασιλάτος, δικηγόρος και συγγραφέας, η Γεωργία Πετράκη, ο Κυριάκος Χαραμής, πρώην ηλεκτροτεχνίτης και ο Γιώργος Μιχαηλίδης, σκηνοθέτης και συγγραφέας περιγράφουν την ζωή των εργατών στα παραπήγματα. Ειδική μνεία γίνεται στην αιματηρή απεργία που έλαβε χώρα στο Λαύριο το 1896, με αναφορά στα αιτήματα των εργατών, τη δημιουργία εργατικής συνείδησης και την αντίδραση της εταιρείας. Προβάλλεται απόσπασμα από τα «Λαυρεωτικά» του Γιώργου Μιχαηλίδη (1981).
Το δεύτερο μέρος της εκπομπής είναι αφιερωμένο στην απεργία στα μεταλλεία της Σερίφου το 1916. Περιγράφονται οι συνθήκες εκμετάλλευσης των μεταλλείων από το Γερμανό επιχειρηματία Γρώμαν και η δράση του συνδικαλιστή Κωνσταντίνου Σπέρα. Μιλούν για τις συνθήκες εργασίας στα μεταλλεία του νησιού η τέως Δήμαρχος Σερίφου Αγγελική Συνοδινού, ο Δήμαρχος Σερίφου Αντώνης Αντωνάκης, και ο Νίκος Σκόνης, συγγραφέας-πρώην εργαζόμενος ΙΓΜΕ, ενώ λόγος γίνεται και για την καθημερινή ζωή των εργατών, τις συνθήκες εκπαίδευσης και ιατρικής περίθαλψης. Σκιαγραφείται ακόμη η δράση και προσωπικότητα του Γερμανού επιχειρηματία, και υπογραμμίζεται η χαμηλή αμοιβή, εκμετάλλευση και τρομοκράτηση των εργατών. Περιγράφεται ακόμη η συλλογική οργάνωση των εργατών στης Σερίφου και η ίδρυση σωματείου, ενώ ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στον Κωνσταντίνο Σπέρα, συνδικαλιστή, ιδρυτικό μέλος της ΓΣΕΕ. Για τον Κωνσταντίνο Σπέρα και τη δράση του μιλά η κόρη του Νεφέλη Σπέρα. Παρουσιάζεται από τους ομιλητές το χρονικό των συγκρούσεων των εργατών με τους χωροφύλακες κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του 1916.
Στο τελευταίο μέρος της εκπομπής παρουσιάζεται η σφαγή στο Κιλελέρ το 1910. Οι εκπαιδευτικοί Χρήστος Νταλαπάσχας και Απόστολος Γερόπουλος μιλούν για τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης των κολίγων. Προβάλλεται υλικό από το αρχείο της ΕΡΤ με συνεντεύξεις αυτοπτών μαρτύρων για το συλλαλητήριο του 1910, και ο Ρίζος Κομήτσας, Δήμαρχος Κιλελέρ, περιγράφει τον ξεσηκωμό των κολίγων.
- Έτος παραγωγής: 2011
- Σκηνοθεσία: ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΤΑΟΥΛΗΣ
- Παρουσίαση- Διεύθυνση σύνταξης: ΧΡΙΣΤΟΣ ΒΑΣΙΛΟΠOYΛΟΣ
- Έρευνα: ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΒΙΝΤΙΑΔΗ
- Αρχισυντάκης: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ
- Σύνταξη: Διδώ Γεωργούλα
[ΠΗΓΗ: https://www.ertnews.gr/, 21/8/2024]