Απολιγνιτοποίηση και κάμψη παραγωγής της ΛΑΡΚΟ, σε συνδυασμό με την πανδημία, μείωσαν κατά 25% τις πωλήσεις του κλάδου. Ελπίδες για το μέλλον από τις νέες τεχνολογίες και την αξιοποίηση των ελληνικών κοιτασμάτων.
Μια μεγάλη βιομηχανία για τη χώρα μας, με πολλές πρωτιές παγκοσμίως ή πανευρωπαϊκά, που όμως δεν έλκει τα «φώτα» που θα αντανακλούσε το εκτόπισμά της, είναι η ελληνική μεταλλευτική βιομηχανία. Στον Σύνδεσμο Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος, ανήκουν 29 ελληνικές επιχειρήσεις, ενώ το 2020 απασχολούνταν 12.117 άμεσα και έμμεσα εργαζόμενοι, έναντι 12.267 το 2019.
Η παραγωγή σε τόνους τελικών εμπορεύσιμων προϊόντων το 2020 ήταν 47,15 εκατ. έναντι 58,5 εκατ. τόνων το 2019 μια μείωση –λόγω του Covid-19– σε ποσοστό 19%.
Οι πωλήσεις των 29 αυτών μεγαλύτερων επιχειρήσεων μεταλλεύματος της χώρας διαμορφώθηκαν στα 1,192 δισ. ευρώ το 2020 έναντι πωλήσεων 1,598 δισ. ευρώ το 2019, μια μείωση 25%. Παράλληλα, μειώθηκαν και οι εξαγωγές που κατήλθαν στα 0,65 δισ. ευρώ έναντι 0,81 δισ. ευρώ το 2019, πτώση 20%.
Συνολικά, σε όλη την ελληνική εξορυκτική βιομηχανία, πέρα από τις 29 εταιρείες που ανήκουν στο Σύνδεσμο, ο αριθμός απασχολούμενων (άμεσες, έμμεσες και προκαλούμενες θέσεις εργασίας) το 2020 ήταν 76.000 έναντι 85.000 το 2019, μια μείωση κατά 10%.
Η παραγωγή σε τόνους τελικών εμπορευμάτων προϊόντων διαμορφώθηκε στα 63 εκατ. τόνους έναντι 79 εκατ. τόνους το 2019. Οι πωλήσεις για το σύνολο των εξορυκτικών ελληνικών βιομηχανιών κατήλθαν το 2020 στα 1,38 δισ. ευρώ έναντι 1,98 δισ. ευρώ στη χρήση του 2019. Τέλος, οι εξαγωγές (σε ευρώ) κατήλθαν στα 0,69 δισ. ευρώ έναντι 0,99 δισ. ευρώ το 2019, μια μείωση 30%.
Σύμφωνα με το Σύνδεσμο, οι εμφανιζόμενες μειώσεις σε όγκους αλλά και αξία, οφείλονται αποκλειστικά στην έντονη μείωση παραγωγής λιγνίτη (πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης), στη μειωμένη παραγωγή της ΛΑΡΚΟ ΓΜΜΑΕ (διαχείριση εν λειτουργία) και στις συνέπειες της πανδημίας λόγω Covid-19.
Οι κυριότερες εταιρείες της Ένωσης είναι:
Παυλίδης Μάρμαρα, Βιομηχανικά Ορυκτά Ελλάδος (ING), ΟΜΥΑ, Imerys Βιομηχανικά Ορυκτά Ελλάδος (πρώην S&B Ορυκτά), Δελφοί Δίστομον, ΓΕΩΕΛΛΑΣ Α.Μ.Μ.Α.Ε, Ελληνικός Χρυσός, Ελληνικοί Λευκόλιθοι, Όμιλος Μυτιληναίος / Αλουμίνιο της Ελλάδος, Τέρνα Λευκόλιθοι, ΔΕΗ, Imerys Bauxites Greece Single Member S.A., Ιντερμπετόν Δομικά Υλικά, ΛΑΒΑ Μεταλλευτική και Λατομική, Sibelco Ελλάς, LafargeHolcim, Τιτάν, ΛΑΡΣΙΝΟΣ, Ελληνικά Λατομεία, Τσιμέντα Χάλυψ Δομικά Υλικά, ΛΑΡΚΟ ΓΜΜΑΕ, Μάρμαρα Διονύσου Πεντέλης, Μεταλλευτική –Εμπορική Τεχνική (ΜΕΤΕ ΑΕ), Μεταλλευτική Κοζάνης κ.α.
Προκλήσεις της νέας εποχής
Κύρια στρατηγική στόχευση των μεταλλευτικών βιομηχανιών της χώρας μας είναι η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης (Industry 4.0), η πλήρης αξιοποίηση του δυναμικού κοιτασμάτων της χώρας, αλλά και η ένταξη της εξορυκτικής βιομηχανίας στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα σταθερότητας και ανάπτυξης «Ελλάδα 2.0».
Επίσης οι εταιρείες στοχεύουν στην υλοποίηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής των βιώσιμων επενδύσεων και για τον εξορυκτικό κλάδο, ένταξη στις λίστες της Ευρωπαϊκής Ταξινομίας (ΕU Taxonomy) και αξιοποίηση, κατά προτεραιότητα, των ευρωπαϊκών ΟΠΥ για την υλοποίηση της «Πράσινης Συμφωνίας» (Green Deal) και των εξειδικευτικών της πολιτικών.
Η μεγάλη εξάρτηση της Ε.Ε. από εισαγόμενες πρώτες ύλες δημιουργεί ανασφάλεια στην εφοδιαστική αλυσίδα και υπονομεύει την εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας. Έτσι, η πλήρης αξιοποίηση του ευρωπαϊκού κοιτασματολογικού δυναμικού είναι μονόδρομος. Το πλούσιο κοιτασματολογικό δυναμικό της χώρας μας μπορεί να συμβάλει προς την κατεύθυνση αυτή. Το 10% της νέας λίστας κρίσιμων πρώτων υλών, υπάρχουν στην Ελλάδα. Ο κλάδος ζητά τη στήριξη της Ε.Ε. μέσω του προγράμματος σταθερότητας και ανάπτυξης ώστε να γίνουν μεγάλες επενδύσεις σε καινοτομία που θα αφορά έρευνα και αξιοποίηση πρώτων υλών.
Δύσκολο έτος το 2020, αισιοδοξία για το 2021
Το 2020 ήταν έτος με έντονες διακυμάνσεις λόγω επηρεασμού της εσωτερικής αλλά ιδιαίτερα της διεθνούς αγοράς από την πανδημία Covid-19. Παρά την ύφεση στη διεθνή οικονομία, οι εταιρείες μέλη του ΣΜΕ αντιμετώπισαν με επιτυχία τις συνέπειες της πανδημίας, διατηρώντας άθικτες τις παραγωγικές τους δομές, ανταποκρινόμενες στις απαιτήσεις της αγοράς.
Η διεθνής αγορά επηρεάστηκε από τις συνεχείς αυξήσεις των θαλάσσιων ναύλων σε συνδυασμό με τις ελλείψεις σε containers, σε λιμενεργάτες και οδηγούς χερσαίων μεταφορών λόγω πανδημίας. Το πρόβλημα οξύνθηκε και από την αυξημένη ζήτηση από Κίνα σε εμπορεύματα όπως και τις αυξημένες εξαγωγές της, ιδιαίτερα το τελευταίο τετράμηνο του έτους. Για τον κλάδο Μεταλλευμάτων-Μετάλλων-Συμπυκνωμάτων για το σύνολο του 2021, υπάρχει συγκρατημένη αισιοδοξία, καθώς ξεκίνησαν και κάποια μεγάλα προγραμματισμένα κατασκευαστικά έργα.
Οι προκλήσεις του κλάδου στην Ελλάδα
Ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων ιδρύθηκε το 1924 µε την πρώτη επωνυμία «Ένωσις των εν Έλλάδι Μεταλλευτικών και Μεταλλουργικών Επιχειρήσεων». Σκοπός του είναι η συμβολή στην ανάδειξη της σημασίας και την αξιοποίηση των ορυκτών πόρων της χώρας, που αποτελούν ανταγωνιστικό της πλεονέκτηµα, προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας, της εθνικής οικονομίας και της περιφερειακής ανάπτυξης. Εκπροσωπεί την ελληνική εξορυκτική – µεταλλουργική βιοµηχανία στην ελληνική πολιτεία και τα ευρωπαϊκά όργανα.
Πολλές από τις εταιρείες-µέλη του Συνδέσµου, κατατάσσονται στις υψηλότερες θέσεις παραγωγής και πωλήσεων Ορυκτών Πρώτων Υλών σε παγκόσμιο ή ευρωπαϊκό επίπεδο. Μια νέα πρόκληση για τον κλάδο αποτελεί, επίσης, η κυκλική οικονοµία. Η µετάβαση από τη γραµµική στην κυκλική οικονοµία, µπορεί να οδηγήσει την εξορυκτική – µεταλλουργική βιοµηχανία στην πρώτη γραµµή της Βιώσιµης Ανάπτυξης, γι’ αυτό και οι εταιρείες του κλάδου τη στηρίζουν ανεπιφύλακτα.
Η πρωτογενής παραγωγή, µε βάση τις αυξανόµενες ανάγκες της παγκόσµιας αγοράς, προβλέπεται να συνεχίσει να είναι ουσιώδους σηµασίας, αλλά απαραίτητο προαπαιτούµενο γι’ αυτό, είναι η εφαρµογή των αρχών προστασίας περιβάλλοντος και βιώσιµης ανάπτυξης.
[ΠΗΓΗ: https://www.businessdaily.gr/, του Απόστολου Σκουμπούρη, 14/11/2021]