Μετά από δραματικές διαβουλεύσεις, που ξεπέρασαν τις εννέα ώρες, ικανοποίηση προκαλεί σε Ελλάδα και Κύπρου η έμμεσης πλην σαφής αναφορά σε κυρώσεις εναντίον της Άγκυρας, σε περίπτωση που αυτή συνεχίσει τη ρότα των προκλήσεων και της παραβατικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το προσχέδιο των συμπερασμάτων, που ενέκριναν οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εμπεριέχει σε μεγάλο βαθμό τις εκπεφρασμένες, σε όλους τους τόνους, ελληνικές θέσεις όσον αφορά στα μηνύματα προς την Τουρκία. Οι Βρυξέλλες καλούν τη γείτονα “να ξεκινήσει διάλογο με στόχο την επίλυση όλων των θαλάσσιων διαφορών μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου”. Παράλληλα, στο προσχέδιο:
- -Επισημαίνεται ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παραμένει πλήρως δεσμευμένο για μία συνολική διευθέτηση του Κυπριακού.
- -Τονίζεται πως “σε περίπτωση ανανεωμένων μονομερών ενεργειών ή προκλήσεων κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, συμπεριλαμβανομένων σύμφωνα με το άρθρο 29 της ΣΕΕ και το άρθρο 215 ΣΛΕΕ, προκειμένου για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της”.
Χαρακτηριστική είναι η αναφορά του κυβερνητικού εκπροσώπου, Στέλιου Πέτσα, στο Twitter. “Το #EUCO έστειλε απόψε μήνυμα ενότητας, αλληλεγγύης και αποφασιστικότητας. Κανείς δεν μπορεί να διχάσει την Ευρώπη. Ο δρόμος της ενίσχυσης των ευρωτουρκικών σχέσεων είναι ανοιχτός, αλλά απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο τερματισμός παράνομων μονομερών ενεργειών εκ μέρους της Τουρκίας”, σημείωσε.
Τι προηγήθηκε
Σε διπλωματικό θρίλερ, που κρατούσε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, εξελίσσονταν οι εργασίες της Συνόδου Κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η “μάχη” για τις λέξεις και τις διατυπώσεις όσον αφορά στο μείγμα…μαστίγιου και καρότου για την Τουρκία ήταν συνεχής, μετά και την άρνηση της χώρας μας, αλλά και της Κύπρου να αποδεχθούν τα αρχικά προσχέδια των συμπερασμάτων. Προσχέδια, τα οποία απείχαν από τις εκπεφρασμένες σε όλους τους τόνους θέσεις της Αθήνας και τα οποία δεν ήταν δυνατό να γίνουν αποδεκτά από την ελληνική αντιπροσωπεία.
Ο “μαραθώνιος” των συζητήσεων και της παρουσίασης κειμένων κράτησε πριν, αλλά και μετά το δείπνο των ηγετών. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, αμέσως μετά τη λήξη του δείπνου και ενώ είχε προηγηθεί το ελληνικό “βέτο” κατέθεσε τρίτο προσχέδιο, το οποίο ετέθη επί τάπητος λίγο μετά τις δώδεκα τα μεσάνυχτα ώρα Ελλάδας. “Οι διαβουλεύσεις είναι συνεχείς”, ανέφεραν πηγές, όσο η προσπάθεια να βρεθεί λύση στο αδιέξοδο, το οποίο ανοιγόταν στον…ουρανό των Βρυξελλών, ήταν συνεχής.
Γιατί η Αθήνα απέρριψε τα αρχικά κείμενα για τις ευρωτουρκικές σχέσεις
Όπως σχολιάζουν κυβερνητικά στελέχη, το κείμενο που προτάθηκε ως πρώτη βάση της συζήτησης δεν έγινε αποδεκτό από την Ελλάδα γιατί δεν ήταν ισορροπημένο. Πριν το δείπνο των ηγετών, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, συμμετείχε σε διάσκεψη μαζί με την καγκελάριο της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, τον πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας, Εμανουέλ Μακρόν, τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ. Σε αυτό το…ραντεβού συμφωνήθηκε οι διαβουλεύσεις να συνεχιστούν αμέσως μετά το δείπνο, με κυβερνητικές πηγές να σχολιάζουν ότι η Αθήνα ζήτησε να οικοδομηθεί ένα σχέδιο συμπερασμάτων, το οποίο θα έχει τουλάχιστον τέσσερις πυλώνες:
- -Ο πρώτος πυλώνας είναι η έμπρακτη αλληλεγγύη απέναντι στην Ελλάδα και στην Κύπρο έναντι της τουρκικής προκλητικότητας.
- -Ο δεύτερος πυλώνας είναι η πρόσκληση από την Ευρωπαϊκή Ένωση προς την Τουρκία να σταματήσει αμέσως κάθε παράνομη εξορυκτική δραστηριότητα στην κυπριακή ΑΟΖ και να τερματίσει τις υπόλοιπες προκλητικές ενέργειές της στην Ανατολική Μεσόγειο.
- -Ο τρίτος πυλώνας έχει να κάνει με το περιλάλητο “καρότο”, όταν η Τουρκία επιδείξει με συνέπεια και συνέχεια ότι εννοεί την αποκλιμάκωση. Δηλαδή, οποιαδήποτε βοήθεια μπορεί να παρουσιαστεί στην Τουρκία στο πλαίσιο αυτό.
- -Ο τέταρτος πυλώνας είναι το περιλάλητο “μαστίγιο”, σε περίπτωση που η Άγκυρα δεν επιδείξει τη διάθεση έμπρακτης αποκλιμάκωσης, με συνέπεια και συνέχεια.
“Θέλουμε ένα αποτέλεσμα το οποίο θα εκφράζει την ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι σε έναν εταίρο όπως είναι η Τουρκία ο οποίος είναι σημαντικός φυσικά, έχει πολλά στοιχεία θετικά να συνεισφέρει, αλλά πρέπει να σταματήσει να προκαλεί, είτε με τις ενέργειες, είτε με τη ρητορική της. Και αυτή η αποφασιστικότητα πρέπει να βγει από τις Βρυξέλλες και θα βγει…Νομίζω ότι θα σταλεί το μήνυμα που όλοι περιμένουμε από την Ευρώπη. Και αυτό είναι το μήνυμα της αποφασιστικότητας για την προάσπιση των συμφερόντων της. Δεν είναι μόνο τα συμφέροντα της Ελλάδας ή της Κύπρου. Είναι τα συμφέροντα της Ευρώπης, γεωπολιτικά, ενεργειακά, οικονομικά, στο πεδίο της μετανάστευσης, τα οποία διακυβεύονται, απέναντι σε έναν εταίρο, ο οποίος δείχνει ότι απομακρύνεται από την Ευρώπη και τη Δύση συνολικά. Για αυτό είμαι αισιόδοξος τελικά, ότι παρά τις δυσκολίες και τα προβλήματα, παρά τις διαφορετικές θέσεις με τις οποίες μπορεί να προσέρχονται τα κράτη-μέλη στη συζήτηση, τελικά θα βρεθεί αυτός ο κοινός τόπος, που θα εκφράζει αυτό το οποίο θέλουμε”, σημείωσε (ΕΡΤ) ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας.
Το διαυγές στίγμα των ελληνικών θέσεων, πάντως, έφερε και πάλι στην πρώτη γραμμή ο πρωθυπουργός, προσερχόμενος στη Σύνοδο. “Η τουρκική προκλητικότητα είτε αυτή εκδηλώνεται μέσα από μονομερείς ενέργειες, είτε εκδηλώνεται μέσα από μια ακραία ρητορική, δεν μπορεί να γίνει άλλο ανεκτή. Κι αυτό, όχι μόνο γιατί η τουρκική συμπεριφορά παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα δύο κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης -της Ελλάδας και της Κύπρου- αλλά και γιατί αυτή η τουρκική συμπεριφορά θίγει σημαντικά γεωπολιτικά συμφέροντα ολόκληρης της Ευρώπης στη Μεσόγειο”, τόνισε ο πρωθυπουργός. “Δύο δρόμοι ανοίγονται μπροστά μας: ο ένας είναι ο δρόμος του διαλόγου, της διπλωματίας, ένας διάλογος, ο οποίος πρέπει να στηρίζεται στον σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, στην αποφυγή μονομερών ενεργειών και στους κανόνες της καλής γειτονίας. Ο άλλος δρόμος είναι η κλιμακούμενη ένταση η οποία αναπόφευκτα -αργά ή γρήγορα- θα οδηγήσει στη λήψη μέτρων από την Ευρώπη εις βάρος της Τουρκίας. Η Ελλάδα έχει αποδείξει έμπρακτα ότι θέλει να ακολουθήσει τον πρώτο δρόμο. Εναπόκειται στην Τουρκία να πράξει και αυτή το ίδιο. Αλλά θα πρέπει να το κάνει με συνέπεια και με σταθερότητα”, επεσήμανε.
Στις συναντήσεις που είχε στις Βρυξέλλες, με την κ. Φον Ντερ Λάιεν και τους κυρίους Μισέλ και Μπορέλ, ο κ. Μητσοτάκης ανέπτυξε τις θέσεις της χώρας μας σε ό,τι αφορά στις προκλήσεις της Άγκυρας, την ένταση στην περιοχή και τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Κατά τη συνάντησή του, ωστόσο, με την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκτός των θεμάτων της ατζέντας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, συζητήθηκε η πρόταση της Κομισιόν για το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο. Συμφωνήθηκε ότι αποτελεί καλή βάση για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού-προσφυγικού προβλήματος, αλλά χρειάζονται ουσιαστικές βελτιώσεις στη βάση της αλληλεγγύης, καθώς σήμερα τα κράτη πρώτης υποδοχής σηκώνουν δυσανάλογο βάρος. Εξετάστηκε, επίσης, η συνδρομή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη νέα δομή αιτούντων άσυλο στη Λέσβο, όπου -όπως πολλές φορές έχει τονίσει ο πρωθυπουργός- θα πρέπει να κυματίζουν τόσο η ελληνική, όσο και η ευρωπαϊκή σημαία.
[ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr/, του Δημήτρη Γκάτσιου, 2/10/2020]