«Τώρα πρέπει να φορέσουμε μάσκα, ρε συ;» Η 17χρονη κοπέλα που μόλις βγήκε από το σπίτι της στην πυκνοδομημένη Καλλικράτεια της Χαλκιδικής σούφρωσε στενοχωρημένα τα χείλη της, έβαλε την μπλε μάσκα της, έδεσε καλά το μοβ παρεό της και, πιάνοντας αγκαζέ τη φίλη της, ξεκίνησε για την παραλία. Είναι μεσημέρι Παρασκευής, είναι Αύγουστος, είναι η πρώτη μέρα επιβολής του δεύτερου κύματος μέτρων στη Χαλκιδική. 

Οι εικόνες ανθρώπων που φορούν μάσκες στους δρόμους και στις παραλίες ρίχνουν λάδι στη φωτιά των συζητήσεων που γίνονται μεταξύ ντόπιων στα μισοάδεια καφέ της άλλοτε ασφυκτικά γεμάτης από τουρίστες περιοχής. Η απορία στα χείλη όλων: πώς έφτασε η Χαλκιδική σε καθεστώς περιοριστικών μέτρων;

Ήταν 26 Μαΐου όταν ο πρωθυπουργός ανακοίνωνε από τη Θεσσαλονίκη ότι το αεροδρόμιο της πόλης θα υποδεχόταν τις πρώτες απευθείας διεθνείς πτήσεις στις 15 Ιουνίου, την ίδια ημέρα που θα άνοιγαν σταδιακά και τα χερσαία σύνορα της χώρας. Τα πρώτα συγκρατημένα χαμόγελα άρχισαν να διαφαίνονται. Η Χαλκιδική είχε δεχθεί ένα μεγάλο πλήγμα, αλλά μπορεί να μην έχανε το παιχνίδι. Οι οιωνοί εξάλλου ήταν καλοί: η Θεσσαλονίκη φαίνεται να είχε ελάχιστα κρούσματα, τα Βαλκάνια, που αποτελούν βασική πηγή τουριστών, είχαν ξεπεράσει επιτυχώς το πρώτο κύμα της πανδημίας και όλα έδειχναν πως πολλοί θα επέλεγαν έναν τουριστικό προορισμό τον οποίο θα προσέγγιζαν οδικώς.

Το άνοιγμα των συνόρων

Το άνοιγμα των συνόρων έφερε τις πρώτες ουρές χιλιομέτρων στους συνοριακούς σταθμούς. Ο Ιωάννης Κουφίδης, πρόεδρος του Επιμελητηρίου Χαλκιδικής, ο οποίος έζησε από κοντά όλες τις περιπέτειες του δύσκολου αυτού καλοκαιριού, λέει πως εκεί έγινε και το πρώτο λάθος. «Δεν μπορέσαμε να συνειδητοποιήσουμε έγκαιρα το δεύτερο κύμα πανδημίας στα Βαλκάνια, με αποτέλεσμα τα δειγματοληπτικά τεστ που γίνονταν στα σύνορα να δίνουν το περιθώριο να περνούν θετικά κρούσματα στην περιοχή μας. Στα σύνορα με την Αλβανία δεν γίνονταν καν έλεγχοι για ένα διάστημα και περνούσαν από εκεί άνθρωποι θετικοί στον ιό». Παρότι το Βελιγράδι βίωνε αναζωπύρωση της πανδημίας και η πρωτεύουσα κηρυσσόταν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η Χαλκιδική συνέχιζε να δέχεται Σέρβους επισκέπτες, ενώ έπρεπε να περάσει το πρώτο μισό του Ιουλίου για να επιβληθεί στον Προμαχώνα η επίδειξη αρνητικών τεστ για όλους τους τουρίστες. Τα στοιχεία είναι αμείλικτα: το πρώτο 20ήμερο του Ιουλίου, τα τρία στα τέσσερα εισαγόμενα κρούσματα προήλθαν από τα Βαλκάνια και κυρίως από τη Σερβία, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την Αλβανία. 

Τα λάθη, όμως, δεν σταματούν εκεί. Ο κ. Κουφίδης παραδέχεται πως ο ιός μπορεί να ήρθε ξανά από τα σύνορα, αλλά άρχισε να μεταδίδεται από τη δική μας χαλαρότητα. Ο κόσμος άφηνε πίσω του τον φόβο της πανδημίας και ερχόταν διψασμένος να απολαύσει τον ήλιο και τη θάλασσα για μία εβδομάδα, ένα Σαββατοκύριακο ή έστω και μία ημέρα στη Χαλκιδική. Επαγγελματίες του χώρου αναφέρουν ότι όσο περνούσε ο καιρός η αίσθηση της ατομικής ευθύνης χανόταν, με μεγάλες παρέες να ζητούν να στριμωχθούν κάτω από την ίδια ομπρέλα ή να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι. Στο πρώτο πόδι της Χαλκιδικής, όπου χτυπάει ο παλμός της διασκέδασης όλης της περιοχής, το τελευταίο 15ήμερο του Ιουλίου κορυφώθηκαν τα πάρτι και γνωστά ονόματα ανέβηκαν στις πίστες των μεγάλων beach bar για να τραγουδήσουν. Οι φωτογραφίες στα social media με γεμάτα μαγαζιά και selfies με φόντο εκατοντάδες σηκωμένα χέρια αποδεικνύουν πως η Χαλκιδική έζησε για ένα διάστημα σαν να μην είχε συμβεί ποτέ τίποτα.

Τα πάρτι και η επίμαχη συναυλία

Οι μαρτυρίες πολλές. Μια παρέα έξι κοριτσιών 17 και 18 ετών, που πέρασε τις διακοπές της στο πρώτο πόδι την περίοδο αυτή, αναφέρει πως μπορεί τα μέτρα να τηρούνταν –έστω και με κάποια δυσκολία– το πρωί, αλλά το βράδυ οι αποστάσεις χάνονταν και οι μάσκες γίνονταν είδος υπό εξαφάνιση. Επιστρέφοντας στη Θεσσαλονίκη, είχαν φέρει και οι έξι μαζί τους τον ιό. Τα έξι κρούσματα προσμετρήθηκαν σε αυτά της Θεσσαλονίκης, τα οποία αυξάνονταν ημέρα με την ημέρα. 

Την ίδια στιγμή, στα τοπικά ΜΜΕ άρχιζαν οι πρώτες καταγγελίες για εργοδότες μπαρ και καφέ που απαγορεύουν στους εργαζομένους τους να μιλήσουν σε περίπτωση που βγουν θετικοί στον κορωνοϊό, για να μη δυσφημιστεί η επιχείρηση. 

Ήταν θέμα χρόνου να συμβεί αυτό που όλοι απεύχονταν 

«Όταν μπήκα και είδα πόσο κόσμο είχε, έπαθα σοκ. Ήταν παρτάρα, μια παρτάρα από τα παλιά. Ούτε η υποδοχή δεν είχε μάσκα. Κάθονταν όλοι μαζί στους καναπέδες και αγκαλιάζονταν σαν να μη συνέβαινε τίποτα. Μετά από λίγο έφυγα». Έτσι μου περιγράφει μια 23χρονη κοπέλα την εμπειρία της από τη συναυλία που έμελλε να σημαδέψει το φετινό καλοκαίρι στη Χαλκιδική.

Τις πρώτες ημέρες του Αυγούστου, σε ένα beach bar στη Χανιώτη μαζεύονται εκατοντάδες άτομα για να ακούσουν τον αγαπημένο τους τραγουδιστή. Το πάρτι θα εξελιχθεί σε εστία υπερ-μετάδοσης που, σύμφωνα με πληροφορίες του «Κ», μετράει ήδη περίπου 175 επιβεβαιωμένα κρούσματα, τα οποία έφτασαν μέχρι και σε ένα γηροκομείο στη Θεσσαλονίκη, στοιχίζοντας τη ζωή σε ηλικιωμένους φιλοξενουμένους. Τα γέλια είχαν κοπεί.

Το πρώτο Σαββατοκύριακο των μέτρων, η κίνηση στη Χαλκιδική δείχνει «σπασμένη». «Για 15 ημέρες χάσαμε το παιχνίδι στη Χαλκιδική» 

«Ο ιός μεταδιδόταν κάτω από τη μύτη μας. Για 15 ημέρες χάσαμε το παιχνίδι στη Χαλκιδική», μου λέει θλιμμένος ο κ. Κουφίδης, σημειώνοντας ωστόσο πως εκδηλώσεις σαν και αυτήν ήταν μετρημένες στα δάχτυλα. Ο ίδιος, όμως, θέτει εύστοχα το ερώτημα που όλοι σκεφτόμαστε: Πού ήταν οι έλεγχοι; «Δεν έκρυψε κανείς πού γίνονταν οι συναυλίες. Αν από την πρώτη στιγμή γινόταν ο έλεγχος που έπρεπε, δεν θα φτάναμε μέχρι εδώ». Το ίδιο θα αναρωτηθούν πολλοί άνθρωποι της Χαλκιδικής, από τα εστιατόρια μέχρι τα ξενοδοχεία, που ένιωσαν ότι πλήρωσαν τη νύφη χωρίς να φταίνε. Τα λουκέτα στη Χαλκιδική μπήκαν και τα πρόστιμα έπεσαν, όμως οι περισσότεροι θα πουν ότι άργησαν πολύ. 

Ο Γιάννης Kέδες, που διατηρεί τα τελευταία 17 χρόνια γνωστό cocktail bar-restaurant στην Κασσάνδρα, υποστηρίζει ότι, παρότι το 80% των επιχειρηματιών στην εστίαση ήταν τυπικό με τα μέτρα και παρακολουθούσε τα ΦΕΚ που άλλαζαν συνεχώς, ο κλάδος στοχοποιήθηκε πολύ εύκολα εξαιτίας μερικών εξαιρέσεων. Ο ίδιος παραδέχεται ότι τα μαγαζιά εστίασης έκαναν ό,τι ακριβώς θα έκανε και ένας επιχειρηματίας που θα είχε ένα οποιοδήποτε άλλο μαγαζί σε περίπτωση που κάποιος εργαζόμενός του ήταν θετικός στον κορωνοϊό: θα τον απομόνωνε σε καραντίνα, θα έκανε ιχνηλάτηση και έπειτα απολύμανση. Σε καμιά όμως περίπτωση δεν θα άφηνε να διαρρεύσει το κρούσμα, γιατί αυτό θα σήμαινε κλείσιμο της επιχείρησης. Λίγες ημέρες μετά την επίμαχη συναυλία, η κυβέρνηση απαγόρευσε τη λειτουργία των καταστημάτων στη Χαλκιδική μετά τα μεσάνυχτα. «Αυτό μας γονάτισε. Και δεν είδαμε να λαμβάνονται μέτρα για να μένει ο κόσμος σπίτι. Έφευγε από εμάς, αγόραζε μια μπίρα από το περίπτερο και συνωστιζόταν στα πάρκα και στις παραλίες». Με 21 χρόνια εμπειρίας στον συγκεκριμένο χώρο, ο κ. Κέδες είναι πλέον απαισιόδοξος, λέγοντας πως μετά τα μέτρα η εικόνα στα μαγαζιά της Χαλκιδικής το Σαββατοκύριακο θύμιζε μάλλον φθινόπωρο.

Τα πρώτα συγκρατημένα, αλλά αισιόδοξα χαμόγελα της Χαλκιδικής έχουν πια σβήσει. Η 23χρονη που διηγείται τις ιστορίες για τη νυχτερινή Καλλιθέα μού λέει πως μετά από αυτά που έγιναν, προτιμά να περνάει τα βράδια με λίγους φίλους στην αυλή του εξοχικού της. Κάποιοι επιχειρηματίες νιώθουν αδικημένοι, κάποιοι θυμωμένοι, κάποιοι πιστεύουν ότι ο κορωνοϊός είναι παραμύθι, οι περισσότεροι όμως αισθάνονται χαμένοι το περίεργο αυτό καλοκαίρι στη Χαλκιδική, που τα είχε όλα: μεγάλα πάρτι, άδειες ξαπλώστρες μπροστά σε καταγάλανες παραλίες, αντισηπτικά σε τραπέζια και μάσκες πάνω στην άμμο.

[ΠΗΓΗ: https://ergoxalkidikis.gr/, από kathimerini.gr, 2/9/2020]