4. Πως κατέληξαν τα μεταλλεία στα χέρια της El Dorado και της «Ελληνικός Χρυσός»;
Η σύμβαση της TVX –λόγω ακύρωσης της περιβαλλοντικής μελέτης– προσβλήθηκε από το δημόσιο και την ίδια στιγμή υπεγράφη νέα σύμβαση του Δημοσίου με την σημερινή δικαιούχο εταιρεία. Τα μεταλλεία Κασσάνδρας μεταβιβάστηκαν σε αυτή έναντι 11.000.000 ευρώ ενώ υπήρχαν και συγκεκριμένοι όροι: Η εταιρεία είχε την υποχρέωση να εκπονήσει και να υποβάλει σχέδιο εκμετάλλευσης των μεταλλείων, το οποίο θα φροντίζει για την περιβαλλοντική αποκατάσταση των προγενέστερων εκμεταλλεύσεων, και θα απασχολούσε όλους τους εργαζόμενους της TVX στις εκμεταλλεύσεις που θα ξαναλειτουργούσαν, ώστε να μην χάσει κανείς τη δουλειά του.
Στο ιδιαίτερα εκτενές άρθρο 6 της απόφασης του ΣτΕ αναλύονται όλα τα ανωτέρω και περιγράφεται και με χρονολογική σειρά όλη η ιστορία της ιδιοκτησίας των μεταλλείων.
5. Τι συμβαίνει με το τίμημα των 11.000.000 ευρώ που παραχωρήθηκαν τα μεταλλεία; Είναι λίγα τα χρήματα;
Δεν είναι λίγα, διότι το κόστος δεν είναι μόνο το τίμημα της μεταβίβασης των μεταλλείων, αλλά και πολύ μεγαλύτερα ποσά που έχουν σχέση με την αποκατάσταση περιβαλλοντικών προβλημάτων που άφησαν οι άλλες εταιρείες, με την παροχή κοινωνικού έργου στην περιοχή και με την υποστήριξη ανάδειξης των αρχαιολογικών χώρων. Εξ άλλου υπάρχει και κόστος μεταλλευτικών δικαιωμάτων, χωρίς να υπολογίσουμε τις εγγυητικές επιστολές των 50 και πλέον εκατομμυρίων που προβλέπονται. Σύμφωνα δε με τον δήμαρχο Αριστοτέλη Κο Χρήστο Πάχτα, μιλάμε για μια συμφωνία μεταξύ ιδιωτικών εταιρειών η οποία έγινε με την σύμφωνη γνώμη του Ελληνικού κράτους, αφού σκοπός πρώτιστα ήταν να μην χαθούν οι θέσεις εργασίας και να αποκατασταθούν σταδιακά τα προβλήματα που άφησαν οι άλλες εταιρείες
Η απόφαση του ΣτΕ της 17-04-2013 αναφέρει αναλυτικά και με σαφήνεια τα ανωτέρω στο άρθρο 31: «Εξ άλλου, ο προβαλλόμενος ισχυρισμός ότι το τίμημα των 11.000.000 ευρώ που συμφωνήθηκε για τη μεταβίβαση των μεταλλείων, χωρίς να έχει διενεργηθεί διαγωνισμός και με απαλλαγή της παρεμβαίνουσας από τους φόρους μεταβιβάσεως είναι ανεπαρκές οικονομικό αντιστάθμισμα και συνιστά παράνομη κρατική ενίσχυση, ως έχει κριθεί με την 48/2008 απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ανεξαρτήτως εάν ο συγκεκριμένος ισχυρισμός προβάλλεται παραδεκτώς στο πλαίσο της παρούσης δίκης, είναι, πάντως, απορριπτέος και κατ’ ουσίαν. Και τούτο διότι η δημόσια ωφέλεια που προκύπτει από το επίμαχο έργο δεν εξαντλείται στο χρηματικό τίμημα που κατεβλήθη για την κατά το άρθρο 144 παρ. 3 του Μεταλλευτικού Κώδικα (ν.δ. 210/1973, Α΄ 295) απευθείας μεταβίβαση των μεταλλείων, διότι όπως προκύπτει από τα στοιχεία που προεκτέθησαν, η παρεμβαίνουσα ανέλαβε άμεσα τη διαχείριση των έντονων περιβαλλοντικών προβλημάτων που ανέκυψαν από την προγενέστερη εκμετάλλευση της περιοχής από τις προηγούμενες δικαιούχους εταιρείες, προκειμένου να αποτρέπεται ρύπανση των περιβαλλοντικών μέσων (αντλήσεις υδάτων, συντήρηση υπογείων έργων, λιμνών και τελμάτων, αντιμετώπιση καθιζήσεων και φαινομένου όξινης απορροής) με δικό της κόστος για όλο το χρονικό διάστημα από την υπογραφή της συμβάσεως έως και σήμερα. Περαιτέρω, στον περιβαλλοντικό σχεδιασμό που προτάθηκε με τη Μ.Π.Ε. έχει ενσωματώσει όλους τους παλαιούς χώρους απόθεσης και όλες τις περιοχές που έχουν θιγεί από τις προγενέστερες εκμεταλλεύσεις, προτείνοντας ένα ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό σχέδιο συστηματικής αντιμετώπισης και αποκατάστασης των περιβαλλοντικών προβλημάτων, που περιλαμβάνει τη λιθογόμωση των παλαιών εξοφληθέντων κενών ώστε να αντιμετωπισθεί το φαινόμενο της όξινης απορροής, την ολοκληρωμένη διαχείριση των αποβλήτων των παλαιών αποθέσεων μέσω της δημιουργίας εγκατάστασης κατάλληλων προδιαγραφών επικινδύνων αποβλήτων, την εξυγίανση των εδαφών των χώρων παλαιών αποθέσεως κατόπιν ειδικού σχεδίου, καθώς και μέτρα για την ποσοτική και ποιοτική αναβάθμιση υδάτων, επιφανειακών και υπόγειων, που έχουν υποβαθμισθεί. Και ναι μεν, όπως και οι αιτούντες ισχυρίζονται, η αποκατάσταση της λίμνης τελμάτων Ολυμπιάδας αναμένεται να επιφέρει σημαντικό οικονομικό όφελος στην παρεμβαίνουσα από την αξιοποίηση των αποτιθέμενων μεταλλευμάτων, πέραν όμως του κόστους αποκατάστασης των θιγεισών περιοχών, της υλοποίησης, παρακολούθησης και συντήρησης του προτεινόμενου σχεδιασμού, της περιβαλλοντικής διαχείρισης του έργου, της σταδιακής αποκατάστασης των μη λειτουργικών χώρων και της καταβολής των χρηματοοικονομικών εγγυήσεων και ασφαλειών, η παρεμβαίνουσα θα πρέπει να χρηματοδοτήσει και τις κοινωνικές παρεμβάσεις που είναι υποχρεωμένη ή προτίθεται να αναλάβει προς όφελος της τοπικής κοινωνίας, της οποίας το φυσικό και κοινωνικό κεφάλαιο χρησιμοποιεί και οι οποίες συνίστανται αφ’ ενός στις οικονομικές επιβαρύνσεις που έχει αναλάβει στο πλαίσιο του αρχαιολογικού νόμου (ανασκαφικές έρευνες, ανάδειξη και αξιοποίηση αρχαιολογικών χώρων, λοιπά μέτρα προστασίας) και αφ’ ετέρου στη συνεισφορά στην τοπική κοινωνία με διάφορα έργα και δράσεις, όπως αναφέρθηκε αναλυτικά ανωτέρω, συνεκτιμωμένης και της προβλεπόμενης στο άρθρο 84 του Μεταλλευτικού Κώδικα δυνατότητας επιβολής μεταλλευτικών δικαιωμάτων σε βάρος του φορέα εκμετάλλευσης».