Πριν από λίγες μέρες, συγκεκριμένα στις 20 Μάρτη, εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ο κανονισμός που αφορά τη θέσπιση του πλαισίου για την εξασφάλιση ασφαλούς και βιώσιμου εφοδιασμού της Ε.Ε. με κρίσιμες πρώτες ύλες. Είναι ευρύτερα γνωστός ως «Κανονισμός ή Πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες (Critical Raw Material Act – CRMA)». Με την ευρωπαϊκή πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, η ΕΕ έχει ως στόχο να διασφαλίσει τον ασφαλή και βιώσιμο εφοδιασμό της ευρωπαϊκής βιομηχανίας με κρίσιμες πρώτες ύλες και να μειώσει σημαντικά την εξάρτηση της ΕΕ από εισαγωγές από προμηθευτές μίας μόνο χώρας.

Αυτό ήταν και το τελευταίο βήμα στη διαδικασία εγκρίσεων σχετικά με την Πράξη για τις Κρίσιμες και στρατηγικές πρώτες ύλες, αφού είχε προηγηθεί τον περασμένο Δεκέμβριο ή έγκρισή της από το Ευρωκοινοβούλιο. Έτσι, οριστικοποιήθηκε και το τελικό κείμενο που προσδιορίζει δύο λίστες πρώτων υλών (34 κρίσιμης σημασίας και 17 στρατηγικής), οι οποίες θεωρούνται ζωτικής σημασίας τόσο για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, όσο και για την αμυντική και τη διαστημική βιομηχανία της Ευρώπης. Η CRMA καθορίζει τρεις δείκτες αναφοράς για την ετήσια κατανάλωση πρώτων υλών στην ΕΕ: το 10 % από τοπικές εξορύξεις· το 40 % πρέπει να υποβάλλεται σε επεξεργασία εντός της ΕΕ και το 25 % να προέρχεται από ανακυκλωμένα υλικά. Επίσης, καμία πρώτη ύλη στρατηγικής σημασίας, σε οποιοδήποτε στάδιο επεξεργασίας, δεν πρέπει να προέρχεται από την ίδια τρίτη χώρα σε ποσοστό άνω του 65 %.

Να θυμίσουμε πως σήμερα, Η ΕΕ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές κρίσιμων πρώτων υλών από τρίτες χώρες. Για παράδειγμα, 97 % του μαγνησίου που προμηθεύεται η ΕΕ προέρχεται από την Κίνα, 100 % του καθαρισμού των σπάνιων γαιών που χρησιμοποιούνται σε μόνιμους μαγνήτες πραγματοποιείται στην Κίνα, 98 % των βορικών ενώσεων που προμηθεύεται η ΕΕ προέρχεται από την Τουρκία.

Μεταξύ των άλλων η CRMA προβλέπει:

• Τα έργα εξόρυξης να αδειοδοτούνται εντός περιόδου 27 μηνών κατ’ ανώτατο όριο 
• Τα έργα ανακύκλωσης και επεξεργασίας να αδειοδοτούνται εντός 15 μηνών, (με περιορισμένες εξαιρέσεις που αποσκοπούν στη διασφάλιση ουσιαστικής συνεργασίας με τις τοπικές κοινότητες)
• Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη μπορούν να αναγνωρίζουν ένα έργο ως στρατηγικό 
• Την απαίτηση εκτιμήσεων κινδύνου στην αλυσίδα εφοδιασμού 
• Εθνικά σχέδια εξερεύνησης από τα κράτη μέλη 
• Τη διασφάλιση της πρόσβασης της ΕΕ σε κρίσιμες και στρατηγικές πρώτες ύλες μέσω φιλόδοξων δεικτών αναφοράς για την εξόρυξη, την επεξεργασία, την ανακύκλωση και τη διαφοροποίηση των πηγών εισαγωγής

Πιθανότατα η αφορμή για την κίνηση αυτή της ΕΕ ήταν η κατάσταση των εφοδιαστικών αλυσίδων όπως διαμορφώθηκαν μετά την διαμάχη Ρωσίας-Ουκρανίας, οπότε και αναδείχθηκε η ανασφάλειά τους όταν οι προμηθευτές περιορίζονται σε αριθμό ή έχουν το μονοπώλιο. Ούτως ή άλλως, όμως η ανάγκη αυτή θα εξανάγκαζε την ΕΕ σε κάποια ανάλογη κίνηση.

Γεγονός είναι πως αυτή η νομοθετική πράξη θα τονώσει τον εξορυκτικό τομέα, θα ενισχύσει τις διεργασίες ανακύκλωσης και επεξεργασίας, θα δημιουργήσει τοπικές και ποιοτικές θέσεις εργασίας και θα διασφαλίσει ότι η βιομηχανία της ΕΕ θα είναι έτοιμη για την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση.

Και στην Ελλάδα;

Και ερχόμαστε στο ερώτημα τι αντίκτυπο θα έχει η CRMA για την Ελλάδα. 

Κατ’ αρχάς να θυμηθούμε πως ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, ο ΣΜΕ, δια στόματος του Προέδροευ του ΔΣ, Κωνσταντίνου Γιαζιτζόγλου, έχει επισημάνει πως την ώρα που η πράσινη μετάβαση τίθεται επιτακτικά στο τραπέζι, αναδύονται ευοίωνες προοπτικές για την χώρα, από την αποτελεσματική αξιοποίηση του ορυκτού της πλούτου. Ζητείται φυσικά και μια ολοκληρωμένη εθνική πολιτική πάνω σε αυτόν τον τομέα.

Σε γενικές γραμμές η CRMA είναι ένα θετικό βήμα προς τα εμπρός, αφού επιτέλους η ΕΕ σταμάτησε να στρουθοκαμηλίζει θέτοντας όλο και περισσότερους περιορισμούς στην εξόρυξη, εισάγοντας τα πάντα από τρίτες χώρες και υποκύπτοντας στο σύνδρομο NIMBY (Not In My Back Yard). Οι αδυναμίες αυτής της πολιτικής αναδείχθηκαν με την γεωπολιτική κρίση της Ουκρανίας. Και έρχεται η έγκριση της CRMA να ξεκινήσει τη λύση των προβλημάτων.

Διότι προβλήματα υπάρχουν. Όπως η καθυστέρηση της διασφάλισης της ανταγωνιστικότητας από τις στρατηγικές της ΕΕ, το έλλειμα εξειδικευμένου τεχνικού προσωπικού, η έλλειψη τεχνικής εκπαίδευσης για τις νέες τεχνολογίες της βιώσιμης εξόρυξης κ.λπ.

Η Χαλκιδική πρωτοπορεί

Κι όμως, πόσοι γνωρίζουν πως η Ελληνικός Χρυσός, η εταιρεία που διαχειρίζεται τα Μεταλλεία Κασσάνδρας στην Χαλκιδική έχει ήδη προνοήσει και βρίσκεται στο δρόμο της επίλυσης των προβλημάτων;

Πολύ πριν ψηφιστεί η CRMA και διαπιστωθούν τα προβλήματα, η Ελληνικός Χρυσός κυνήγαγε το στόχο της βιώσιμης εξόρυξης υιοθετώντας νέες και καινοτόμες τεχνολογίες εξόρυξης και ασφάλειας.

Ήδη από το 2021, με τον εκσυγχρονισμό και την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών στο Μεταλλείο Ολυμπιάδας, οι ρυθμοί παραγωγής και η ασφάλεια βελτιώθηκαν σημαντικά. Υπόγειο δίκτυο 4G/LTE, ηλεκτρονικό σύστημα ασφαλούς λειτουργίας υπόγειου μεταλλείου, σύστημα καταγραφής και ανάλυσης μετρήσεων φυσικοχημικών παραγόντων σε πραγματικό χρόνο, κ.ά.. Η Ελληνικός Χρυσός δεν σταμάτησε όμως εδώ. Πρωτοπορώντας στον μεταλλευτικό τομέα εκπαιδεύει και βοηθάει στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων του προσωπικού της μέσα από τη χρήση ειδικών προσομοιωτών, οι οποίοι ήδη έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν. Οι προσομοιωτές κατασκευάστηκαν από την εταιρεία Immersive Technologies στο Περθ της Αυστραλίας και συνοδεύονται και από υποστηρικτικό εξοπλισμό. Η προμηθεύτρια εταιρεία έχει αναλάβει και τη διεξαγωγή σεμιναρίων κατάρτισης και την εκπαίδευσης των εκπαιδευτών (Training of Trainers -ToT) της Ελληνικός Χρυσός. 

Ο στόχος της εκπαίδευσης στους προσομοιωτές περιλαμβάνει τη μείωση των βλαβών του εξοπλισμού, την αύξηση της παραγωγικότητας, την προώθηση της ασφάλειας, τη μέτρηση των ικανοτήτων ανατίναξης και διάτρησης, την εξάσκηση των διαδικασιών έκτακτης ανάγκης, τη μείωση των παρατυπιών λειτουργίας, την ενίσχυση των προτύπων εξόρυξης, τον προσδιορισμό των επιπέδων δεξιοτήτων και την παροχή πολλών ευκαιριών στους χειριστές φορτηγών, φορτωτών και διατρητικών φορείων να βελτιώσουν τις δεξιότητες και τις γνώσεις τους προσομοιώνοντας το πραγματικό περιβάλλον εργασίας τους. Οι προσωμοιωτές προσομοιάζουν τόσο τον τύπο μηχανήματος, όσο και την τρισδιάστατη απεικόνιση των ίδιων των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων, και οι χειριστές εκπαιδεύονται σε πληθώρα σεναρίων από καταστάσεις που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν κατά την εργασίας τους στο υπόγειο μεταλλείο, όπως πυρκαγιά, κατάπτωση βράχου, σκάσιμο ελαστικού κ.α., καταστάσεις οι οποίες θα ήταν ανέφικτο να αναπαραχθούν για εκπαιδευτικούς λόγους σε πραγματικές συνθήκες, χωρίς ρίσκο για την ασφάλεια του εκπαιδευόμενου και χωρίς να επηρεαστεί η διαδικασία παραγωγής.

Η απόλυτη προσομοίωση μηχανημάτων και μεταλλευτικού πεδίου με τη χρήσης τεχνολογίας επαυξημένης πραγματικότητας, προσφέρει στους εκπαιδευόμενους μια ρεαλιστική και βιωματική εκπαιδευτική εμπειρία, σε ένα απόλυτα ασφαλές και ελεγχόμενο περιβάλλον, χωρίς ταυτόχρονα να επηρεάζεται ο κύκλος παραγωγής του μεταλλείου. Με αυτό τον τρόπο οι εργαζόμενοι όταν ξεκινήσουν την εργασία τους στο πραγματικό υπόγειο πεδίο, θα είναι κατάλληλα προετοιμασμένοι, μειώνοντας στο ελάχιστο δυνατό την περίοδο προσαρμογής τους.

Να λοιπόν μια ελληνική μεταλλευτική εταιρία, η οποία όταν κοιτά τα προβλήματα σχεδιάζει παράλληλα και τη λύση τους. Με ένα τέτοιο σχεδιασμό, είναι έτοιμη για την πράσινη, αλλά και για τη ψηφιακή μετάβαση.

Θα θέλαμε να δούμε κι άλλες ελληνικές εταιρείες στο δό΄μο της Ελληνικός Χρυσός όσον αφορ΄ατον επιχειρησιακό σχεδιασμό.

(Με στοιχεία από https://commission.europa.eu )

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε μια ολοκληρωμένη στρατηγική που αποσκοπεί στην επίτευξη βιομηχανικής υπεροχής της ΕΕ στα προηγμένα υλικά, μια καίρια τεχνολογία εξαιρετικά μεγάλης σημασίας για τη διττή πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Η ανακοίνωση σχετικά με τα προηγμένα υλικά για τη βιομηχανική υπεροχή προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για την ευθυγράμμιση των προτεραιοτήτων έρευνας και καινοτομίας και των επενδύσεων στην ΕΕ, διασφαλίζοντας την ευρωπαϊκή υπεροχή σε αυτή τη σημαντική τεχνολογία. Η πρωτοβουλία, την οποία αναμένουν τα κράτη μέλη και η βιομηχανία, αποτελεί το πρώτο βήμα προς μια κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση για τα προηγμένα υλικά, θέτοντας τις βάσεις για περαιτέρω δράση.

Όπως αναφέρει η Κομισιόν, τα προηγμένα υλικά σχεδιάζονται και κατασκευάζονται σκοπίμως για να εμφανίζουν ανώτερες επιδόσεις ή ειδικές λειτουργίες, οι οποίες μπορούν να αναπτυχθούν με πρωτοφανή ταχύτητα χάρη στη σημερινή επιστημονική κατανόηση και υπολογιστική ισχύ. Είναι θεμελιώδους σημασίας, για παράδειγμα, για την καινοτομία στην ενέργεια, την ηλεκτρονική, τις κατασκευές και την κινητικότητα και, ως εκ τούτου, είναι ζωτικής σημασίας για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Ο πρώτος κατάλογος ερευνητικών τομέων αναμένεται να διευρυνθεί με την πάροδο του χρόνου σε διάλογο με το Συμβούλιο Τεχνολογίας που πρόκειται να συσταθεί.

Η ζήτηση προηγμένων υλικών αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα έτη, για παράδειγμα για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας, μπαταριών, κτιρίων μηδενικών εκπομπών, ημιαγωγών, φαρμάκων και ιατροτεχνολογικών προϊόντων, δορυφόρων, διαστημικών εκτοξευτών, αεροσκαφών ή για άλλες εφαρμογές διπλής χρήσης, καθώς και αμυντικού εξοπλισμού.

Η στρατηγική αποσκοπεί στην ενίσχυση της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, διασφαλίζοντας ότι η Ένωση παραμένει στην πρώτη γραμμή των νέων τεχνολογιών υλικών, στηρίζοντας τις ικανότητες ανάπτυξης, δοκιμών και εφαρμογής. Οι δράσεις θα ενισχύσουν επίσης την ανοικτή στρατηγική αυτονομία και την οικονομική ασφάλεια της ΕΕ μειώνοντας τις εξαρτήσεις από κρίσιμα υλικά αντικαθιστώντας τα ή στηρίζοντας την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίησή τους.

Η ανακοίνωση προτείνει δράσεις με βάση πέντε βασικούς πυλώνες που πρέπει να υλοποιηθούν από κοινού με τα κράτη μέλη της ΕΕ, τους παράγοντες της βιομηχανίας και άλλους βασικούς ενδιαφερόμενους φορείς:

1. Ενίσχυση του ευρωπαϊκού οικοσυστήματος έρευνας και καινοτομίας για τα προηγμένα υλικά.
2. Επίσπευση καινοτόμων υλικών στην αγορά. Αυτό περιλαμβάνει την ανάπτυξη ενός «κοινού υλικού», μιας ευρωπαϊκής ψηφιακής υποδομής για την έρευνα και την καινοτομία στον τομέα των προηγμένων υλικών. Θα επιταχύνει σημαντικά τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και τη δοκιμή νέων προηγμένων υλικών σε ελεγχόμενο περιβάλλον, χρησιμοποιώντας επίσης την ΤΝ.
3. Αύξηση των επενδύσεων κεφαλαίου και της πρόσβασης σε χρηματοδότηση. Στο πλαίσιο αυτής της δέσμης δράσεων, η ΕΕ θα δημιουργήσει μια νέα σύμπραξη με τη βιομηχανία στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», με στόχο επενδύσεις ύψους 500 εκατ. EUR για την περίοδο 2025-2027, με τουλάχιστον 250 εκατ. EUR να προέρχονται από ιδιωτικές πηγές.
4. Προώθηση της παραγωγής και της χρήσης προηγμένων υλικών. Αυτό περιλαμβάνει τις δημόσιες συμβάσεις για την καινοτομία, τον καθορισμό προτύπων και τη δρομολόγηση μιας Ακαδημίας Προηγμένων Υλικών με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας, ώστε να διασφαλιστεί ότι το ευρωπαϊκό εργατικό δυναμικό διαθέτει τις απαραίτητες δεξιότητες.
5. Δημιουργία Συμβουλίου Τεχνολογίας για προηγμένο υλικό με σκοπό την παροχή συμβουλών σχετικά με την καθοδήγηση αυτής της πρωτοβουλίας με τα κράτη μέλη, τις χώρες που είναι συνδεδεμένες με το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και τη βιομηχανία.

Ιστορικό

Παράδειγμα προηγμένων υλικών είναι το γραφένιο. Είναι το λεπτότερο, ισχυρότερο υλικό που έχει εξαντλήσει τον χαλκό ως αγωγό θερμότητας. Χρησιμοποιείται σε τηλεοπτικές οθόνες, υπολογιστές και έξυπνα τηλέφωνα. Η ενεργειακή απόδοση και τα νέα χαρακτηριστικά επιδόσεων είναι εφικτά μόνο λόγω νέων ιδιοτήτων σχεδιασμού.

Όπως τονίζεται, η Ευρώπη κατέχει ισχυρή θέση στην ανάπτυξη προηγμένων υλικών, αλλά η συνεχής καινοτομία είναι καίριας σημασίας για τη διασφάλιση της τεχνολογικής κυριαρχίας και της στρατηγικής αυτονομίας καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής των προηγμένων υλικών. Με την πάροδο των ετών, τα προγράμματα-πλαίσια της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία έχουν στηρίξει ενεργά την έρευνα και την καινοτομία σε προηγμένα υλικά, συμπεριλαμβανομένων, για παράδειγμα, της εμβληματικής πρωτοβουλίας για το γραφένιο, καθώς και διαφόρων ευρωπαϊκών τεχνολογικών πλατφορμών και ERA-NET.

Τον Φεβρουάριο του 2022, οι βασικοί βιομηχανικοί ενδιαφερόμενοι φορείς κάλεσαν την Επιτροπή στο μανιφέστο για το υλικό 2030 να καταρτίσει στρατηγικό χάρτη πορείας και αποτελεσματική διακυβέρνηση για την έρευνα και την καινοτομία σχετικά με τα προηγμένα υλικά και ένα νέο ευρωπαϊκό στρατηγικό θεματολόγιο έρευνας και καινοτομίας για την επόμενη γενιά προηγμένων υλικών.

Μετά από ευρύτερες διαβουλεύσεις με τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη, η παρούσα ανακοίνωση εξετάζει όχι μόνο τις ανάγκες έρευνας και καινοτομίας, αλλά και τις προσπάθειες για την ενίσχυση της παραγωγής, της χρήσης και της χρήσης προηγμένων υλικών.

Η εγχώρια εξορυκτική βιομηχανία

Στο μεταξύ, σημαντικό αναπτυξιακό αποτύπωμα στην ελληνική οικονομία έχει ο κλάδος των ορυκτών πρώτων υλών, που καλείται ένεκα της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης να παίξει ένα ρόλο «κλειδί» στις εξελίξεις.

Σύμφωνα με στοιχεία της ετήσιας έκθεσης του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ) για το 2022, ο κύκλος εργασιών του μεταλλευτικού κλάδου αυξήθηκε κατά 12,5%, σε σύγκριση με το 2021. Επίσης, η παραγωγή εμπορεύσιμων προϊόντων αυξήθηκε κατά 3%, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 20% έναντι του 2021.

Με γνώμονα τον συνολικό εξαγωγικό προσανατολισμό της χώρας μας (50,9 δισ. ευρώ αξία εξαγωγών για το 2023 σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδας, ΣΕΒΕ), οι εξαγωγές των μεταλλευτικών προϊόντων από τη χώρα μας προς τρίτες χώρες συμβάλλουν στη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου, αυξάνοντας τα σχετικά έσοδα. Για παράδειγμα, έως σήμερα, στην περιοχή της Β.Α Χαλκιδικής και συγκεκριμένα στα Μεταλλεία Κασσάνδρας έχουν επενδυθεί 1,3 δισ. δολ. και πρόκειται να επενδυθούν επιπλέον 1,9 δισ. δολάρια, ενώ η αξία των εξαγωγών, που αποτιμάται σε 1 δισ. δολάρια σήμερα, αναμένεται να ξεπεράσει τα 11 δισ. δολάρια τα επόμενα χρόνια.

Με «σημαιοφόρο» τον Σύνδεσμο Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ), συμπληρώνει  των πρώτων 100 χρόνων λειτουργίας του ο κλάδος  ξεκινά μια διαδικασία ανάδειξης του κλάδου και του ρόλου του στη διαδικασία βιώσιμης ανάπτυξης. Μάλιστα στο πλαίσιο της εκδήλωσης, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου, κ. Κωνσταντίνος Γιαζιτζόγλου, αναφέρθηκε σε αυτήν ακριβώς τη συμβολή της δραστηριότητας των ελληνικών εξορυκτικών επιχειρήσεων για την κοινωνικό- οικονομική ανάπτυξη της χώρας, την τόνωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) και της απασχόλησης, μέσα από τη δημιουργία δεκάδων χιλιάδων καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας και την εισροή συναλλάγματος λόγω του εξαγωγικού προσανατολισμού του μεταλλευτικού κλάδου– σε περιόδους που ήταν ζωτικής σημασίας για τη σταθερότητα της χώρας καθώς επίσης και στην ανάπτυξη τεχνογνωσίας και καινοτομίας.

Μεταξύ άλλων, ο κ. Γιαζιντζόγλου επισήμανε ότι καθίσταται σημαντική η συνδρομή των ελληνικών εξορυκτικών επιχειρήσεων για την κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο παρά το γεγονός ότι η ευρωπαϊκή πολιτική δεν είναι καθόλου ευνοϊκή για τον κλάδο. Επίσης, αναφέρθηκε στις αρνητικές επιπτώσεις του υψηλού κόστους ενέργειας και στην πολυπλοκότητα στις αδειοδοτικές διαδικασίες στον εξορυκτικό τομέα στην Ελλάδα.

Η υπεραξία του μεταλλευτικού κλάδου στην επίτευξη των στόχων «πράσινης» μετάβασης

Απαντώντας στις ανησυχίες, που ακούγονται για την αρνητική επίπτωση της εξορυκτικής δραστηριότητας στο περιβάλλον, οι επιχειρήσεις του κλάδο, όπως αναφέρθηκε στην εκδήλωση, υιοθετούν την εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων και τεχνολογιών για τη μείωση του αποτυπώματος από τις δραστηριότητές τους, λαμβάνοντας μέτρα για την αποτελεσματική διαχείριση των αποβλήτων, την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών εξόρυξης και την εφαρμογή περιβαλλοντικών προτύπων και κανονισμών.

Επιπλέον, με σημαντικό όπλο στη φαρέτρα τους την έρευνα και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, οι μεταλλευτικές επιχειρήσεις συμβάλλουν στη βελτίωση των πρακτικών εξόρυξης, επιτυγχάνοντας από τη μια μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και από την άλλη βέλτιστη αξιοποίηση στην παραγωγή ενέργειας, συνεισφέροντας κυρίως στον ενεργειακό εφοδιασμό  σε εθνικό επίπεδο αλλά και στο έργο της απεξάρτησης της Ευρώπης από τρίτες χώρες σε σχέση με τις ορυκτές πρώτες ύλες και τις σπάνιες γαίες.

Όπως επισήμανε και ο κ. Αθανάσιος Κεφάλας, Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής των 100 Χρόνων του ΣΜΕ, στο πλαίσιο της εκδήλωσης, «η ενεργειακή μετάβαση, η μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, οι πράσινες και νέες τεχνολογίες, είναι όλες δραστηριότητες εντάσεως ζήτησης ορυκτών».

Ο δρόμος φαίνεται ωστόσο να είναι μακρύς και οι δραστηριότητες αυτές είναι μέρος μιας μακροπρόθεσμης προσπάθειας για υιοθέτηση βιώσιμων εναλλακτικών.

[ΠΗΓΗ: https://www.reporter.gr/, του Γιώργου Αλεξάκη, 28/2/2024]

Οι ελληνικές εξορυκτικές επιχειρήσεις έχουν ουσιαστική συνδρομή στην κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη ολόκληρων περιοχών – με τη δημιουργία δεκάδων χιλιάδων καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας και την εισροή πολύτιμου συναλλάγματος

Με τη συμπλήρωση των πρώτων 100 χρόνων λειτουργίας του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, τα μέλη μας έχουν κάθε λόγο να αισθάνονται υπερηφάνεια για την ουσιαστική συνεισφορά του κλάδου στην εθνική οικονομία και μάλιστα σε ιδιαίτερα δύσκολες περιόδους», τόνισε  στην εναρκτήρια ομιλία που έκανε στην εκδήλωση για το γεγονός αυτό ο πρόεδρος του Συνδέσμου, Κωνσταντίνος Γιαζιτζόγλου.

Οι Ελληνικές εξορυκτικές επιχειρήσεις έχουν ουσιαστική συνδρομή στην κοινωνικό οικονομική ανάπτυξη ολόκληρων περιοχών – με τη δημιουργία δεκάδων χιλιάδων καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας, στην εισροή πολύτιμου συναλλάγματος – σε περιόδους που ήταν ζωτικής σημασίας για τη σταθερότητα της χώρας καθώς επίσης και στην ανάπτυξη τεχνογνωσίας και καινοτομίας.

«Στην ανατολή του δεύτερου αιώνα δραστηριοποίησης μας, οραματιζόμαστε το μέλλον, λαμβάνοντας υπ’ όψη τις σημαντικές αλλαγές που βιώνουμε τις τελευταίες δεκαετίες, σε ότι αφορά την τεχνολογία, το περιβάλλον αλλά και την γεωπολιτική σταθερότητα. 

Παραγωγή με το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα

Οι Ελληνικές εξορυκτικές επιχειρήσεις, αξιοποιώντας τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές, εγγυώνται την παραγωγή ορυκτών πρώτων υλών με το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και είναι έτοιμες να ανταποκριθούν στις προκλήσεις του μέλλοντος για πράσινη και βιώσιμη ανάπτυξη και να προσφέρουν στην Ευρώπη τις κρίσιμες αλλά και τις χρήσιμες πρώτες ύλες που απαιτούνται» κατέληξε ο πρόεδρος του ΣΜΕ.

Η εξορυκτική δραστηριότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργεί με το πιο αυστηρό νομικό πλαίσιο σε ότι αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, είπε ο κ. Γιαζιτζόγλου. «Δυστυχώς αυτό έχει οδηγήσει τα τελευταία 30 χρόνια σε μείωση της παραγωγής εντός Ευρώπης πάνω από 35%. Ταυτόχρονα, έχουν εκτοξευθεί οι εισαγωγές μας από κάποιες τρίτες χώρες, οι οποίες δεν κρύβουν ότι έχουν πολύ χαλαρότερο πλαίσιο», πρόσθεσε.

Τα ορυκτά είναι παντού γύρω μας

Τα ορυκτά  είναι παντού γύρω μας και βρίσκονται στην αρχή της αλυσίδας αξίας για τα περισσότερα από τα προϊόντα που χρησιμοποιούμε στη καθημερινότητά μας, ενώ  η ενεργειακή μετάβαση, η μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, οι πράσινες και νέες τεχνολογίες είναι όλες δραστηριότητες εντάσεως ζήτησης ορυκτών, είπε στη συνέχεια ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής των 100 Χρόνων κ. Αθανάσιος Κεφάλας.

«Οι μεταλλευτές της χώρας αντιλαμβάνονται νωρίς την ανάγκη συλλογικής δράσης και έτσι στις 28 Μαΐου 1924 πραγματοποιήθηκε η ιδρυτική Γενική Συνέλευση της «Ενώσεως των εν Ελλάδι Μεταλλουργικών και Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων», η οποία στις 17 Οκτωβρίου 1952 μετονομάστηκε σε Σύνδεσμο Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων», σημείωσε.

Γιορτάζουμε, είπε,  τα 100 χρόνια από την ίδρυση του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, αφιερώνουμε το 2024 στους Ορυκτούς Πόρους και με επτά εκδηλώσεις, σε περιοχές με ισχυρή σημειολογία για τον κλάδο, θα παρουσιάσουμε την ιστορία μας και θα συζητήσουμε για το αύριο τις ενότητες:

• Οι Ορυκτοί Πόροι Οδηγός στη Νέα Εποχή της Ευρώπης, 100 Χρόνια ΣΜΕ: Φεβρουάριος 2024, Αθήνα
• Η εξόρυξη είναι (και) γένους θηλυκού: Μάρτιος  2024,  Αθήνα – ΕΑΓΜΕ
• Γεωπολιτικές προκλήσεις και Πρώτες Ύλες: Απρίλιος 2024, Δελφοί – στο πλαίσιο του Delphi Economic Forum
• Καινοτομία-Ψηφιακή μετάβαση: Ιούνιος 2024, Δράμα
• Ορυκτά, πράσινη μετάβαση και κλιματική αλλαγή: Σεπτέμβριος 2024, Θεσσαλονίκη
• Το Σήμερα και το Αύριο των Ορυκτών Πόρων  (κεντρική εκδήλωση): Νοέμβριος 2024, Αθήνα
• Γεω-Αρχαιολογία: Δεκέμβριος 2024, Λαύριο.

[ΠΗΓΗ: https://www.imerisia.gr/, 21/2/2024]

Εν όψει των παγκόσμιων προκλήσεων και της διαρκώς αυξανόμενης πίεσης για υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών, η μεταλλευτική βιομηχανία έχει –έστω και καθυστερημένα– καταστεί κρίσιμος παράγοντας για την προώθηση της πράσινης μετάβασης. Κι αυτό, καθώς για την επίτευξη της μετάβασης σε μια «πράσινη» οικονομία μηδενικών ρύπων, είναι απαραίτητη η στροφή σε καθαρές πηγές ενέργειας, κάτι που απαιτεί σημαντικές επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και υποδομές, οι οποίες βασίζονται εν πολλοίς στις ορυκτές πρώτες ύλες.

Ο ελληνικός εξορυκτικός κλάδος στηρίζει ενεργά αυτή την προσπάθεια, ενώ παράλληλα αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους και ανθεκτικότερους τομείς της ελληνικής βιομηχανίας. Αυτό διαφαίνεται και στις θετικές επιδόσεις που κατέγραψε το 2022, οι οποίες επιβεβαιώνουν τη δυναμικότητα της χώρας να αξιοποιήσει τον ορυκτό της πλούτο και να ενισχύσει περεταίρω την οικονομία της.

Η αυξημένη ζήτηση για ορυκτά και μέταλλα, η οποία τροφοδοτήθηκε από την οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία, την αυξανόμενη ζήτηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και την ανάγκη περεταίρω ανάπτυξης των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, έχει οδηγήσει σε σημαντική ανάπτυξη του κλάδου. Σύμφωνα με στοιχεία της ετήσιας έκθεσης του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ) για το 2022 που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, ο κύκλος εργασιών του κλάδου αυξήθηκε κατά 12,5%, σε σύγκριση με το 2021. Επίσης, η παραγωγή εμπορεύσιμων προϊόντων αυξήθηκε κατά 3%, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 20% έναντι του 2021.

Όπως αναδεικνύει η έκθεση, το 2022 ήταν ιδιαίτερα σημαντικό και το κοινωνικό προϊόν του κλάδου. Ειδικότερα, οι μεταλλευτικές εταιρείεςμέλη του συνδέσμου αύξησαν το συνολικό ποσό που δαπανήθηκε για κοινωνικές δράσεις σε 4,6 εκατ. ευρώ, από 4,1 εκατ. ευρώ το προηγούμενο έτος (+12,06%).

Υπεύθυνη μεταλλευτική δραστηριότητα στην πράξη

Ανάμεσα στις εταιρείες του κλάδου που υλοποίησαν σημαντικές κοινωνικές δράσεις το 2022, ξεχωρίζει η Ελληνικός Χρυσός, καθώς από το συνολικό ποσό που δαπανήθηκε από τα 30 μέλη του ΣΜΕ, το 31,3% αφορά τις κοινωνικές δράσεις της Ελληνικός Χρυσός. Συγκεκριμένα, η εταιρεία το 2022 προχώρησε σε επενδύσεις κοινωνικού χαρακτήρα ύψους 1,45 εκατ. ευρώ, ποσό αυξημένο κατά 11,5% σε σχέση με το 2021, για την υλοποίηση 137 συνολικά έργων και δράσεων Εταιρικής Υπευθυνότητας. Από αυτές τις δαπάνες, 1,1 εκατ. ευρώ (75%) επενδύθηκαν αποκλειστικά σε δράσεις και έργα κοινωνικού χαρακτήρα εντός των ορίων του Δήμου Αριστοτέλη.

Οι κοινωνικές επενδύσεις της εταιρείας καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα τομέων, όπως την εκπαίδευση, την υγεία, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό και την προστασία του περιβάλλοντος. Παράλληλα, εξασφαλίζουν μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα που δίνει τη δυνατότητα στις τοπικές κοινότητες να αναπτυχθούν και στους ανθρώπους να ευημερήσουν.

Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι, η Ελληνικός Χρυσός απασχολεί σήμερα περί τους 1.500 εργαζόμενους, αυξάνοντας το διαθέσιμο εισόδημα της περιοχής και συμμετέχοντας ενεργά στην οικονομική ανάπτυξη της ΒΑ Χαλκιδικής. Παράλληλα, με επενδύσεις που μέχρι σήμερα ξεπερνούν το 1,9 δις. δολάρια συνολικά και με τις πρόσθετες επενδύσεις 1,3 δις. δολάρια που προγραμματίζει τα επόμενα χρόνια, η εταιρεία λειτουργεί ως καταλύτης για την κοινωνικοοικονομική ενδυνάμωση των τοπικών κοινοτήτων του Δήμου Αριστοτέλη, αποτελώντας τον βασικό «αιμοδότη» της περιοχής.

[ΠΗΓΗ: ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, 26/11/2023]