L

Για όσους “κόπτονται” για τα δέντρα που θα κοπούν στις Σκουριές έχουμε να αναφέρουμε τα εξής: Στην εγκριθείσα Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της επένδυσης στην Χαλκιδική, και συγκεκριμένα στο άρθρο 17, γίνεται λόγος για τις εκτάσεις που πρέπει να αποψιλωθούν για τις ανάγκες εγκατάστασης των έργων υποδομής. Αναφέρεται λοιπόν εκεί: «Ειδικώς όσον αφορά στο εργοστάσιο μεταλλουργίας, η χωροθέτησή του γίνεται εξ ολοκλήρου εντός της βιομηχανικής ζώνης, συνεπάγεται δε κατάληψη βλαστήσεως που υπάγεται εξ ολοκλήρου στη ζώνη αειφύλλων πλατυφύλλων και οικοτόπων χωρίς υψηλή οικολογική αξία. Συνολικά το ποσοστό των εκτάσεων που πρόκειται να αποψιλωθούν (3.238,28 στρέμματα) αντιστοιχεί στο 0,44% της ευρύτερης περιοχής μελέτης (740.000 στρέμματα)…». Αν παρ’ όλα αυτά τα 3.300 στρέμματα σας φαίνονται πολλά για την εγκατάσταση ενός εργοστασίου, δίκιο έχετε. Σύμφωνα με την Ελληνικός Χρυσός, η πραγματική έκταση που θα υλοτομηθεί δεν υπερβαίνει τα 1.800 στρέμματα, αφού η υπόλοιπη δεσμευμένη έκταση απλά θα χρησιμοποιηθεί για την μετακίνηση από την μία εγκατάσταση στην άλλη, και για μεταφορά του εξοπλισμού. Άρα αυτό το 0,44% αφορά την παραχωρημένη έκταση και όχι αυτή που πρόκειται να υλοτομηθεί. Το ποσοστό της προς υλοτόμηση έκτασης σύμφωνα με τα ανωτέρω μειώνεται ακόμη περισσότερο και φτάνει μόλις το 0,24% της ευρύτερης περιοχής μελέτης των 340.000 στρεμμάτων.

Προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατέθεσαν η εταιρεία Ελληνικός Χρυσός και το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Χαλκιδικής υποστηρίζοντας πως είναι αντισυνταγματική και παράνομη η διακοπή των εργασιών (εκσκαφές, κατασκευή βάθρων, κ.λ.π.) για την εγκατάσταση ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού στα ορυχεία χρυσού στη θέση Σκουριές του δήμου Αριστοτέλη Χαλκιδικής.

Η Πολεοδομία του δήμου Αριστοτέλη είχε διαβιβάσει στο αρμόδιο Αστυνομικό Τμήμα Αρναίας σήμα στο οποίο ανέφερε: «Παρακαλούμε σύμφωνα με το άρθρο 4 του Ν. 4067/2012 (νέος οικοδομικός κανονισμός) να διακόψετε κάθε οικοδομική εργασία στη θέση Σκουριές της Μεγάλης Παναγιάς του δήμου Αριστοτέλη Χαλκιδικής, καθώς έπειτα από αυτοψία που διενήργησαν αρμόδιοι υπάλληλοι της υπηρεσίας, διαπιστώθηκαν εκτεταμένες εκσκαφές και άλλες κατασκευές χωρίς άδεια δόμησης».
Παράλληλα, ο δήμος Αριστοτέλη, όπως υποστηρίζουν οι δυο προσφεύγοντες στο ΣτΕ, έχει αποστείλει ερωτήματα στην αρμόδια διεύθυνση του υπουργείου Περιβάλλοντος και στην επιθεώρηση μεταλλείων Βορείου Ελλάδος που σχετίζονται με το περιεχόμενο της άδειας εγκατάστασης του μεταλλείου. Τα επίμαχα έργα αφορούν εκσκαφές και την κατασκευή βάθρων για τις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις του μεταλλείου χρυσού.

Η εταιρεία «Ελληνικός Χρυσός» και το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Χαλκιδικής, υποστηρίζουν ότι αναρμοδίως η τοπική πολεοδομία διέταξε τη διακοπή των κατασκευαστικών εργασιών, καθώς αρμόδιο για το θέμα αυτό -σύμφωνα με τον Μεταλλευτικό Κώδικα- είναι η Επιθεώρηση Μεταλλείων Βορείου Ελλάδος. Υποστηρίζουν επίσης, ότι δεν απαιτείται άδεια της Πολεοδομίας, καθώς τα επίμαχα κατασκευαστικά έργα έχουν εγκριθεί από την άδεια εγκατάστασης που έχει ήδη δοθεί. Εξάλλου, προσθέτουν, δεν πρόκειται για εργασίες που έχουν σκοπό τη δόμηση, ώστε να απαιτείται πολεοδομική άδεια, αλλά αφορούν την εγκατάσταση ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού.

Επίσης σημειώνουν πως η διακοπή των κατασκευαστικών εργασιών είναι και αντισυνταγματική, καθώς πριν σταλεί το επίμαχο σήμα, δεν κλήθηκαν οι υπεύθυνοι της εταιρείας «Ελληνικός Χρυσός» να παρέχουν εξηγήσεις, όπως επιβάλλει το άρθρο 20 του Συντάγματος (δικαίωμα ακρόασης πριν από κάθε δυσμενές μέτρο)

Με μια νέα απόφαση ( η οποία αναμενόταν από καιρό και οδεύει προς ψήφιση στη Βουλή) για πρώτη φορά προβλέπεται φορολόγηση σε ιδιωτικά μεταλλεία. Με βάση τη χρηματιστηριακή αξία του μεταλλεύματος στη διεθνή αγορά θα καθορίζονται τα τέλη των ιδιωτικών μεταλλευτικών εταιρειών για τα πολύτιμα και βασικά μέταλλα (χρυσός, άργυρος, νικέλιο, μόλυβδος κ.ά.), ενώ για τα λοιπά ορυκτά και τα παραπροϊόντα τους (βωξίτης, λιγνίτης κ.ά.) θα επιβληθεί σταθερό τέλος ίσο με 10% της αξίας των πωλήσεων, χωρίς να υπολογίζεται στο ποσοστό αυτό το κόστος παραγωγής. Πρόκειται για την εφαρμογή νέου τέλους που θα πληρώσουν για πρώτη φορά αναδρομικά από το 2013 τα ιδιωτικά μεταλλεία που έως σήμερα δεν κατέβαλλαν δικαιώματα για την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων. Το νέο καθεστώς επηρεάζει κορυφαίες ελληνικές και πολυεθνικές επιχειρήσει της χώρας όπως η S&B (στο σκέλος του βωξίτη), η Ελληνικός Χρυσός, ο Μυτιληναίος, η ΛΑΡΚΟ και οι Ελληνικοί Λευκόλιθοι. Το σκηνικό που έχει στηθεί βρίσκει αντίθετη την παραδοσιακή βιομηχανία ορυκτών, που βλέπει το νέο τέλος ως ρουφηχτήρι των περιθωρίων του κέρδους τους. Ειδικά για τον χρυσό το τέλος θα κυμανθεί από 1% έως 6% επί της αξίας των πωλήσεων. Αν υπολογιστεί η τρέχουσα τιμή του (περί τα 1.370 δολάρια ανά ουγκιά) οι Καναδοί της Eldorado Gold οποίοι διαχειρίζονται τα μεταλλεία σε Χαλκιδική και Πέραμα Έβρου θα καταβάλουν το 2014 αναδρομικά το 3%. Προϋπόθεση για να μεγιστοποιηθούν τα κρατικά έσοδα είναι να ξεκινήσει η εντατική παραγωγή χρυσού (προσδιορίζεται για το 2016), η οποία δυσχεραίνεται από τα επεισόδια στις Σκουριές. Σε κάθε περίπτωση η εταιρεία εκτιμά ότι θα πληρώσει διπλάσια ποσά από εκείνα που αρχικά είχε προτείνει η διοίκηση στον δήμο (περί τα 7 εκατ. ευρώ), με τις υπολογιζόμενες πωλήσεις για φέτος να είναι στα 60 εκατ. ευρώ. Τέλη όμως θα πληρώσει και για τα άλλα μέταλλα που εξορύσσει όπως χαλκό, άργυρο, ψευδάργυρο και μόλυβδο.

Τα royalties, που αποτελούν διαχρονικά σημείο σφοδρής αντιπαράθεσε πολιτών, τοπικών κοινωνιών και κυβερνήσεων, κυρίως στις εκμεταλλεύσεις των πλούσιων κοιτασμάτων χρυσού στη Χαλκιδική, θα επιβληθούν παράλληλα στα αδρανή λατομεία ανάλογα με τον χρόνο παραχώρησης, καθώς και σε άδειες μεταλλευτικών ερευνών που εκδόθηκαν ή ανανεώθηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου του 2013, γεγονός που εκτιμάται από στελέχη του κλάδου ότι θα επηρεάσει δυσμενώς το ερευνητικό πεδίο. Για τα δημόσια μεταλλεία υπήρξε πρόβλεψη σε προηγούμενο νόμο (4042/2012), με βάση τον οποίο καθορίστηκαν τα μισθώματα που θα καταβάλλουν οι ιδιώτες για τα δικαιώματα μεταλλειοκτησίας. Τα μισθώματα καθορίζονται σε ποσοστό από 1,5%, εφόσον το ορυκτό υπόκειται σε ειδική επεξεργασία που οδηγεί στην παραγωγή μετάλλου, έως και 12% όταν πωλείται «επί δαπέδου», δηλαδή όπως εξορύσσεται χωρίς καμία επεξεργασία. Εκτός του νέου πλαισίου για τα δημόσια και ιδιωτικά ορυχεία μεταλλευμάτων παραμένουν τα βιομηχανικά ορυκτά (περλίτης, μπετονίτης κ.α) και τα μάρμαρα, για τα οποία εξακολουθεί μέχρι νεωτέρας να ισχύει η επιβολή τέλους 2% επί των πωλήσεων.

[ΠΗΓΗ ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ , ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ 23-06-2013]

Πολύ κουβέντα έχει γίνει για τις «ανεξέλεγκτες επιπτώσεις» που θα έχει η εξορυκτική δραστηριότητα. Αυτό είναι ένα από τα δημοφιλή επιχειρήματα των πολέμιων της επένδυσης καθώς ισχυρίζονται ότι το μόνο που ενδιαφέρει τους «χρυσοθήρες» είναι να καταφέρουν να πάρουν την αρχική άδεια εξόρυξης και στη συνέχεια να εκμεταλλευτούν τον ορυκτό πλούτο αδιαφορώντας παντελώς για τις οποιεσδήποτε περιβαλλοντικές επιπτώσεις οι οποίες μπορεί να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια της εκμετάλλευσης και δεν είχαν προβλεφθεί από την αρχή.

Κανείς βέβαια δεν μπήκε στον κόπο να ενημερωθεί για το πρόγραμμα περιβαλλοντικής παρακολούθησης που έχει θέσει σε εφαρμογή η εταιρεία Ελληνικός Χρυσός Α.Ε., για να διαθέτει ανά πάσα στιγμή ακριβή στοιχεία για την περιβαλλοντική κατάσταση της περιοχής όπου δραστηριοποιείται.

Αν θέλαμε να σκιαγραφήσουμε το πρόγραμμα αυτό θα λέγαμε ότι εκτείνεται σε δύο τομείς: Την «Παρακολούθηση Ποιότητας Περιβάλλοντος» και την «Παρακολούθηση Ποιότητας Εκπομπών» :

«Παρακολούθηση Ποιότητας Περιβάλλοντος»: Εδώ υπόκεινται οι δράσεις που έχουν σχέση με την καταγραφή κλιματολογικών υδρολογικών και υδροχημικών παραμέτρων των επιφανειακών και υπόγειων νερών της στενής και της ευρύτερης περιοχής εξόρυξης. Εκτός αυτού καταγράφονται η ποιότητα του νερού στις υπάρχουσες πηγές πόσιμου νερού, στο θαλάσσιο περιβάλλον αλλά και οι φυσικοχημικές και υδροχημικές παράμετροι των εδαφών.

«Παρακολούθηση Ποιότητας Εκπομπών»: Σ’ αυτήν την υποκατηγορία περιλαμβάνεται η παρακολούθηση των υγρών αποβλήτων, των επιφανειακών απορροών, των αέριων εκπομπών, της σύστασης των στερεών καταλοίπων και των επιπέδων θορύβου. Επίσης περιλαμβάνεται ο έλεγχος της ασφάλειας της επιφάνειας του εδάφους μέσω συστημάτων δονημετρικού ελέγχου, τοπογραφικών μετρήσεων επιφανειακών δικτύων «μαρτύρων» καθώς και ο έλεγχος της ευστάθειας των χώρων απόθεσης μέσω παρακολούθησης της κλίσης με κλισιόμετρα.

Σήμερα, η Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. βρίσκεται σε στάδιο προσαρμογής από το παλαιό στο νέο πρόγραμμα παρακολούθησης, το οποίο περιλαμβάνει επιπλέον την εγκατάσταση αυτόματων οργάνων συνεχούς μέτρησης & καταγραφής ή/και την επί τόπου μέτρηση παραμέτρων ή/και τη λήψη δειγμάτων στο πεδίο για περαιτέρω χημικές αναλύσεις. Το σύνολο των πληροφοριών θα κωδικοποιείται και αφού περάσει από ποιοτικό έλεγχο, θα εισάγεται σε βάση δεδομένων που θα είναι προσβάσιμη στο κοινό.