Author Archives: metalleiachalkidikis

ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ: Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΑΝΩ ΤΟΥ ΜΙΣΟΥ ΔΙΣ.

Στη Βόρεια Ελλάδα εκτιμάται ότι υπάρχει πολύ σημαντικός αναξιοποίητος ορυκτός πλούτος, ενώ επίσης στην Ελλάδα βρίσκεται το 10% των κρίσιμων πρώτων υλών της ΕΕ ανέφερε στη συζήτηση  στο DELPHI ECONOMIC FORUM IX, ο κ. Χρήστος Μπαλάσκας, Vice President, Commercial, Growth & External Relations Greece, Eldorado Gold Corporation, Greece.

Απαντώντας σε ερώτηση αν η ελληνική πολιτεία έχει αντιληφθεί την αναπτυξιακή διάσταση της αξιοποίησης των στερεών ορυκτών πόρων είπε  ότι «θα έλεγα πως καθυστέρησε αλλά ναι, τόσο η Ελλάδα όπως και η Ευρώπη συνολικά έχουν κατανοήσει τη σημασία των κρίσιμων και στρατηγικών πρώτων υλών και γι’ αυτό γίνονται κινήσεις, όπως η Ευρωπαϊκή Πράξη για τις Κρίσιμες Πρώτες Ύλες, που αποσκοπούν στη μείωση της υπερβολικής εξάρτησης από τρίτες χώρες».

Συνεχίζοντας σημείωσε ότι «η ελληνική εξορυκτική βιομηχανία μπορεί να κινητοποιήσει επενδύσεις άνω του μισού δισ. με μακροπρόθεσμο στόχο την αύξηση της συμβολής της στο ΑΕΠ της χώρας από 3% που είναι σήμερα, παρά τις γεωστρατηγικές και ενεργειακές προκλήσεις. Λόγω των κρίσιμων τεχνολογιών που απαιτούνται για την απαλλαγή από τον άνθρακα, η ζήτηση για κρίσιμες πρώτες ύλες προβλέπεται να αυξηθεί δραστικά.

Η δραστηριότητα γύρω από τους ορυκτούς πόρους, ανέφερε, παραδοσιακά αποτελεί  οδηγό οικονομικής ανάπτυξης, απασχόλησης (σε αστικά κέντρα  αλλά κυρίως στην περιφέρεια), καινοτομίας, εμπορίου και  τελικά ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την  ελληνική οικονομία. Μπορεί να τονώσει την οικονομική ανάπτυξη και να προσελκύσει ξένες επενδύσεις, συμβάλλοντας έτσι στις προσπάθειες της ελληνικής οικονομικής διπλωματίας, να ενισχύσει τις οικονομικές της σχέσεις με άλλες χώρες και περιοχές, να προωθήσει το εμπόριο και να οδηγήσει την ανάπτυξη σε αναξιοποίητες επενδυτικές ευκαιρίες.

Κλείνοντας τόνισε πως «η εδραίωση εμπιστοσύνης και η απόκτηση και διατήρηση της Social License to Operate (κοινωνική άδεια λειτουργίας) είναι όλο και μεγαλύτερη πρόκληση, με ένα διευρυνόμενο φάσμα ενδιαφερομένων μερών (stakeholders) και θεμάτων και το κλειδί είναι η μακροπρόθεσμη εστίαση στη δημιουργία αξίας πέρα από τη ζωή των μεταλλείων καθώς και η συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες για την από κοινού ανάπτυξη βιώσιμων και αμοιβαίως επωφελών λύσεων.»

Αθανάσιος  Κεφάλας -IMERYS GREΕCE: Απαραίτητα τα ορυκτά για την πράσινη μετάβαση

 Η κυκλική οικονομία είναι ήδη παρούσα στο εξορυκτικό κλάδο  όχι επειδή «είναι μόδα» αλλά γιατί «αυτό χρειαζόμαστε» τόνισε στη  συζήτηση  για τη συνεισφορά της του εξορυκτικού κλάδου  στην Πράσινη Μετάβαση ο πρόεδρος  της IMERYS GREΕCE  κ. Αθανάσιος  Κεφάλας επισημαίνοντας πρακτικές, ευκαιρίες αλλά και προκλήσεις.

Μεταξύ άλλων, σημείωσε ότι  «τα μέλη του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων υιοθέτησαν τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης ήδη από το 2006. Η κυκλική οικονομία είναι ήδη παρούσα στο κλάδο μας όχι επειδή “είναι μόδα” αλλά γιατί “αυτό χρειαζόμαστε” και, μεταξύ άλλων, εφαρμόζουν:

-“Όχι μία τρύπα στο έδαφος, όχι μια τρύπα στην κοινωνία”, όταν με την ολοκλήρωση της εξόρυξης η έκταση επιστρέφεται σε μεγάλο βαθμό στη προηγούμενη χρήση ή και σε μετα-μεταλλευτικές χρήσεις με υψηλότερη προστιθέμενη αξία.

-Αξιοποίηση «δευτερογενών κοιτασμάτων», δηλαδή κοιτασμάτων που δεν δημιουργήθηκαν από τις γεωλογικές διεργασίες αλλά είναι παραπροϊόντα παλιότερων διεργασιών. Παράδειγμα τέτοιας αξιοποίησης είναι η σχεδιαζόμενη ανάκτηση των σπανίων γαιών σκάνδιο και γερμάνιο από τα παραπροϊόντα της Ελληνικής μεταλλουργίας αλουμίνας-αλουμινίου.

Πέραν από τις μεγάλες ποσότητες μετάλλων που χρειάζονται για να υποστηριχθεί η μετάβαση στην Εποχή της Πράσινης Ενέργειας, μία σειρά από άλλα ορυκτά είναι κρίσιμα σε αυτή τη μετάβαση παρ’ όλο που αυτό δεν είναι τόσο γνωστό. Παράδειγμα τέτοιων ορυκτών είναι ο χαλαζίας που χρησιμοποιείται στην παραγωγή των φωτοβολταϊκών στοιχείων και των chips και ο γραφίτης που χρησιμοποιείται στις μπαταρίες ηλεκτροκίνησης.»

Αναφερόμενος στις ενεργειακές ανάγκες του εξορυκτικού κλάδου ο κ. Κεφάλας επεσήμανε ότι «τα λατομεία και τα μεταλλεία και ειδικά τα υπόγεια είναι σημαντικοί καταναλωτές ενέργειας, κυρίως ηλεκτρικής, για φωτισμό, αερισμό και ως ένα βαθμό για κίνηση. Η αντικατάσταση των ντηζελοκινητήρων θα οδηγήσει σε ανάγκη μεγάλων επενδύσεων σε ηλεκτροκίνητο εξοπλισμό αλλά και αυξημένης κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.

Επίσης οι εγκαταστάσεις καθετοποίησης των ορυκτών πρώτων υλών είναι εντάσεως κατανάλωσης ενέργειας, ενώ η μεταλλουργία είναι η περισσότερο ευάλωτη βαθμίδα, μετρώντας σημαντικό αριθμό κλειστών πλέον εργοστασίων στην Ευρώπη.

Έχοντας να αντιμετωπίσει σημαντική άνοδο του κόστους και επομένως μείωση ανταγωνιστικότητας, απαιτείται η στήριξη της Ευρωπαϊκής και εγχώριας εξορυκτικής και μεταλλουργικής αλυσίδας αξίας με διασφάλιση επαρκούς και σε αποδεκτό κόστος ενέργειας.»

Δημήτρης Λιανός  (Heidelberg Materials Hellas): Σημαντικά τα αδρανή υλικά για την ανάπτυξη

Αναφερόμενος στον κλάδο των αδρανών ο κ Δημήτρης Λιανός Plant Manager στην Heidelberg Materials Hellas S.A. επεσήμανε  ότι «τα αδρανή υλικά είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τον κλάδο των δομικών υλικών, του τσιμέντου και σκυροδέματος και των κατασκευών, οπότε, τον κλάδο των αδρανών υλικών πρέπει να τον βλέπουμε μέσα από το πρίσμα όσον αφορά τις επιπτώσεις του στην Ελληνική οικονομία.

Χωρίς τα αδρανή υλικά δε θα υπήρχαν υποδομές, όπως αυτοκινητόδρομοι, λιμάνια, κτήρια, σιδηρόδρομος κλπ. Ανάπτυξη και Πράσινη μετάβαση χωρίς τον κλάδο των δομικών υλικών και κατασκευών δε νοείται. Αποτελούν κινητήριο μοχλό της οικονομίας και συμβάλλουν ουσιαστικά στο ΑΕΠ της χώρας».

Ανέφερε επίσης ότι «η χρήση των υλικών κατεδαφίσεων-κατασκευών συμβάλλει στη μείωση της εξορυκτικής δραστηριότητας και στην εξοικονόμηση ορυκτών πόρων, στο μέτρο βέβαια που αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Αποτελούν βασικό πυλώνα της αειφορίας και βιώσιμης ανάπτυξης των λατομείων αδρανών υλικών. Στην Ελλάδα υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο για την ανακύκλωση υλικών κατεδαφίσεων-κατασκευών, όμως τα επίπεδα ανακύκλωσής τους είναι ακόμα χαμηλά.

Ο κλάδος, σημείωσε, αντιμετωπίζει διαχρονικά προβλήματα, όπως:

  • Απαιτούμενες αλλαγές του Λατομικού Νόμου
  • Απλοποίηση και επιτάχυνση της Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης
  • Ολοκλήρωση του Ειδικού Χωροταξικού Σχεδιασμού για τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες
  • Ευθυγράμμιση με το Ευρωπαϊκό πλαίσιο για περιοχές Natura 2000
  • Επιτάχυνση των διαδικασιών ανάθεσης έργων υποδομής

Ο κλάδος, τόνισε, μπορεί να κινηθεί με ταχύτητα, είναι απαραίτητο όμως και η Πολιτεία από την πλευρά της να λάβει τα μέτρα εκείνα, ώστε να υλοποιηθούν τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης.

Διονύσης Γκούτης- ΕΑΓΜΕ: Οφείλουμε να ερευνήσουμε και να αξιοποιήσουμε τις Κρίσιμες Ορυκτές Πρώτες Ύλες 

«Η εθνική προσπάθεια για την αξιοποίηση των Κρίσιμων Ορυκτών Πρώτων Υλών της χώρας βρίσκεται σε πλήρη εφαρμογή και ο ρόλος της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ) σε αυτό το σχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) είναι πρωταγωνιστικός» δήλωσε ο Γενικός Διευθυντής της ΕΑΓΜΕ κος Διονύσης Γκούτης και συνέχισε:

«Η ΕΑΓΜΕ θα είναι συνεργός και συνοδοιπόρος του ΥΠΕΝ για της επιτάχυνση της εκμετάλλευσης των ορυκτών της χώρας με κοινό στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας με την ανάπτυξη δράσεων για την αξιοποίηση Στρατηγικών και Κρίσιμων Ορυκτών Πρώτων Υλών, η οποία είναι ιδιαιτέρως σημαντική για τη στήριξη της Πράσινης Συμφωνίας, αλλά και την Εφαρμογή της Κυκλικής Οικονομίας.

Οφείλουμε να ερευνήσουμε και να αξιοποιήσουμε τις Κρίσιμες Ορυκτές Πρώτες Ύλες της χώρας μας, ώστε να μπορέσουμε να μειώσουμε την εξάρτηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τρίτες χώρες.

Η ΕΑΓΜΕ του αύριο είναι ένας οργανισμός με κρίσιμη συμβολή στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και των προκλήσεων που σχετίζονται με το περιβάλλον και την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η οποία όμως δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς τη διασφάλιση της εφοδιαστικής αλυσίδας των πρώτων υλών.

Rolf Kuby: Η ΕΕ συμφωνεί σε εταιρικές σχέσεις για τις πρώτες ύλες με πολλές χώρες

Ο κ. Rolf Kuby, Γενικός Διευθυντής της Euromines ανέφερε στην ομιλία του ότι: «Πρέπει να εξασφαλίσουμε τον εφοδιασμό μας με πρώτες ύλες για όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των στρατηγικών τομέων όπως η άμυνα» και συνέχισε:

«Εκτός από τη δυνατότητα για στρατηγικά έργα στην ΕΕ, το CRMA περιλαμβάνει τη δυνατότητα για στρατηγικά έργα σε τρίτες χώρες, εάν παρέχουν αμοιβαίο όφελος στην ΕΕ και την τρίτη χώρα και εάν εφαρμόζουν αυστηρά κριτήρια ESG. Παράλληλα, η ΕΕ συμφωνεί σε εταιρικές σχέσεις για τις πρώτες ύλες με πολλές χώρες για να ονομάσει ορισμένες Νορβηγία, Καναδά, Ναμίμπια, Καζακστάν και άλλες. Με το Global Gateway, η ΕΕ προωθεί τη διεθνή συνεργασία και συγκεκριμένα έργα κατά μήκος της αλυσίδας αξίας από την εξόρυξη έως την ανακύκλωση σε τρίτες χώρες.

Όλα αυτά είναι σίγουρα απαραίτητα και θα συμβάλουν στην εξασφάλιση των αλυσίδων αξίας μας. Ωστόσο, ο καλύτερος τρόπος για να προχωρήσουμε είναι να το διασφαλίσουμε στην Ευρώπη και να οικοδομήσουμε ισχυρές αλυσίδες αξίας από την εξόρυξη έως την επεξεργασία και την ανακύκλωση, διασφαλίζοντας την ανθεκτικότητα και την αυτονομία που απαιτούνται για να διασφαλίσουμε το μέλλον μας. Και ακόμη πιο σημαντικό να αποδείξουμε ότι η πράσινη μετάβαση δεν βασίζεται απλώς σε εισαγόμενα αγαθά, χωρίς να εξετάζουμε την απόδοση ESG, ούτε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, ούτε τη δέουσα επιμέλεια.

Ανυπομονώ να κάνουμε πράξη τις κοινές μας προσπάθειες. Η ενημέρωση και η πεποίθηση της κοινωνίας για αυτό που θεωρούμε αναπόφευκτη ανάγκη και συνέπεια του πράσινου μετασχηματισμού μας».

 

[ΠΗΓΗ: https://www.mononews.gr/, 15/4/2024]

Ο ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΕΝΟΣ ΣΤΗΝ ΤΟΣΚΑΝΗ

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το εξαιρετικά ενδιαφέρον τριήμερο εργασίας του Ετρουσκικό-Ελληνικού Συμποσίου μεταξύ του Τουριστικού Οργανισμού Χαλκιδικής με τον αντίστοιχο τουριστικό οργανισμό Περιφέρειας της Τοσκάνης.

Το 2ο στη σειρά συμπόσιο, πραγματοποιήθηκε στην Περιφέρεια της Τοσκάνης στις 13-16 Απριλίου όπου φιλοξενήθηκε η αποστολή από τη Χαλκιδική και στόχο έχει την ενίσχυση και εμβάθυνση των σχέσεων μέσω της ανταλλαγής και συνεργασίας μεταξύ της Περιφέρειας της Τοσκάνης, μέσω του οργανισμού Toscana Promozione Turistica, και του Τουριστικού Οργανισμού Χαλκιδικής σε επίπεδο τουριστικής, πολιτισμικής και γαστρονομικής προβολής. Το ταξίδι εντάσσεται στο πλαίσιο της συμφωνίας τουριστικής συνεργασίας που υπέγραψαν η Toscana Promozione Turistica και ο ΤΟΧ κατά τη διάρκεια της Διεθνής τουριστικής έκθεσης BIT στο Μιλάνο 2023.

Κατά τη διάρκεια των 3 ημερών, η 8μελής αποστολή από την Χαλκιδική επισκέφτηκε το νέο μουσείο τρούφας των λόφων Σανμινιατέσι, σημαντικούς ετρούσκικους αρχαιολογικούς χώρους με κοινά χαρακτηριστικά της δικής μας ιστορίας, οινοποιεία που προσφέρουν ολοκληρωμένη εμπειρία καθώς και πρότυπες βιολογικές αγροδιατροφικές μονάδες ελιάς, ελαιόλαδου και τοπικών προϊόντων.

Στην Ημερίδα που οργανώθηκε στο μουσείο Vetulonia της Τοσκάνης προς τιμήν της Χαλκιδικής σε συνεργασία με την Υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων του ΤΟΧ στην Ιταλική αγορά, κα. Ελένη Σαρικώστα, συμμετείχαν ο Εντεταλμένος Σύμβουλος Τουρισμού της Περιφέρειας Τοσκάνης, Mr. Leonardo Marras, ο Διευθυντής του Τουριστικού Οργανισμού Περιφέρειας Τοσκάνης, Mr. Francesco Tapinassi, η δήμαρχος του Castiglione della Pescaia, Mrs. Elena Nappi, η Αντιπεριφεριάρχης Χαλκιδικής, κα Κατερίνα Ζωγράφου, ο πρόεδρος του ΤΟΧ, κ. Γρηγόρης Τάσιος, ο Διευθυντής του του ΤΟΧ, κ. Γιώργος Μπρουτζάς καθώς και εκπρόσωποι φορέων της περιοχής.

Στο συμπόσιο παρουσιάστηκαν από τον Αν. Προϊστάμενο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους, κ. Γιώργο Σκιαδαρέση και τον υπεύθυνο αρχαιολόγο των Αρχαίων Σταγείρων, κ. Κωνσταντίνο Παπαστάθη, οι επισκέψιμοι αρχαιολογικοί χώροι του Νομού Χαλκιδικής, η μοναδικότητα των μονών του Αγίου Όρους αλλά και οι ιστορικοί δεσμοί των 2 περιοχών. Από την πλευρά της Τοσκάνης, η διευθύντρια του MuVet, Mrs Simona Rafanelli, αναφέρθηκε στα κοινά χαρακτηριστικά και τις ιδιαιτερότητες των 2 περιοχών με έναν κοινό απολογισμό της πλούσιας αρχαιολογικής κληρονομιάς. Ακολούθησε γεύμα με ελληνο-τοσκάνικες σπεσιαλιτέ, με την Τοσκανή σεφ Mrs Federica Ritteri και την εξαιρετική παραδοσιακή μαγείρισσα, κα. Γιώτα Κουφαδάκη η οποία «μύησε» γευστικά τους καλεσμένους στην μοναδική Χαλκιδικιώτικη κουζίνα που βασίζεται στα υψηλής ποιότητας τοπικά προϊόντα. Ο ΤΟΧ ευχαριστεί ιδιαίτερα το Επιμελητήριο Χαλκιδικής καθώς και τις εταιρείες: Το Άριστον, ASTERIOS Olive Groves of Halkidiki και την Boulakis Honey & More για την ευγενική προσφορά των προϊόντων τους.

Ξεχωριστό ενδιαφέρον είχε η ανταλλαγή καλών πρακτικών σε θέματα Marketing αγροτουριστικής και γαστρονομικής προβολής μέσω των επισκέψεων της αποστολής σε οινοποιεία και μικρές φάρμες. Κοινός στόχος των 2 οργανισμών, Χαλκιδικής και Τοσκάνης είναι να σφυρηλατηθούν ακόμη στενότεροι δεσμοί και συνέργειες, καθώς και τη δημιουργία ενός κοινού δικτύου προώθησης με βάση τα κοινά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τα δύο περιοχές.

 

[ΠΗΓΗ: https://www.thessnews.gr/, 20/4/2024]

ΚΑΒΑΔΙ, Η ΤΟΠΙΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ ΤΗΣ ΙΕΡΙΣΣΟΥ & ΤΩΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ

Η μορφή κάθε φορεσιάς προσδιορίζεται  όχι μόνο από τα υλικά της κατασκευής αλλά και με τις ανάγκες που πρέπει να καλύψει. Ανάγκες που πηγάζουν και εκφράζουν τις ιδιαίτερες συνθήκες όπου δημιουργείται, πλάθεται και ζει κάθε κοινότητα, κοινωνικοιστορικές και οικονομικές συνθήκες και εξωτερικές επιδράσεις  και παραδόσεις, αλλά και εμπορικές σχέσεις κάθε κοινότητας.

Η λαϊκή φορεσιά της Ιερισσού, όπως και των περισσοτέρων χωριών της Χαλκιδικής, είναι το καβάδι. Η ονομασία της προέρχεται από το Βυζάντιο. Ως καβάδια χαρακτηριζόταν οι ανδρικές φορεσιές των αρχόντων του Βυζαντίου. Αν παρατηρήσει κανείς την ενδυμασία των Ορθοδόξων Αρχιερέων, κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας, θα δει πως είναι κι αυτή καβάδι. Με την ίδια ονομασία συναντάμε και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας αντίστοιχες φορεσιές (Σουφλί Θράκης, Κάλυμνος Δωδεκανήσου κλπ). Τα μέρη που αποτελούν το καβάδι είναι τα… βρακιά, η φανέλα ή πουκάμισο, τα μπαμπουκλιά, η μακριά πουκαμίσα, το καβάδι, η ποδιά, τα λαχούρια, τα σκουφούνια ή κουκναρίτσες και το φέσι.

Το βρακί είναι φτιαγμένο από βαμβακερό άσπρο ύφασμα, ήταν αρκετά φαρδύ και έφτανε ως τα γόνατα, δενόταν στη μέση και στα γόνατα με κορδόνι. Οι νύφες τα στολίζανε στις άκρες στα γόνατα με δαντέλα.

Το πουκάμισο ή φανέλα φοριόταν κι αυτό εσωτερικά, φτιαγμένο από βαμβακερό υφαντό ύφασμα και ήταν μακρύ ως το γόνατο, επίσης.

Το μπουμπουκλί ή μπουμπουκλιά, είναι απλή μάλλινη ή βαμβακερή φούστα με σούρα στη μέση που φοριόταν πάνω από το εσωτερικό πουκάμισο για να στρώνει ωραία το εξωτερικό πουκάμισο και το καβάδι.  Το φορούσαν στις γιορτές και στις χρονιάρες μέρες, κάτι δηλαδή σαν φουρό.

Η πουκαμίσα ή το εξωτερικό πουκάμισο ήταν υφαντό στον αργαλειό βαμβακερό. Ήταν μακρύ ως πιο κάτω από τα γόνατα, για να φαίνεται κάτω από το καβάδι.  Τα μανίκια του ήταν μακριά και φαρδιά. Ο ποδόγυρος και οι άκρες των μανικιών ήταν στολισμένος με δαντέλα φτιαγμένη από τα χέρια των ίδιων των γυναικών. Είχε ένα άνοιγμα στο στήθος ως κάτω στη μέση που έκλεινε με κουμπιά, αυτό εξυπηρετούσε τις γυναίκες για να μπορούν να θηλάσουν.  Πίσω από το λαιμό υπήρχε ένα μικρό γιακαδάκι.

Το καβάδι ή ψαλιδωτό φόρεμα μπαίνει πάνω από το εξωτερικό πουκάμισο. Τα καθημερινά μονόχρωμα υφάσματα τα ύφαιναν οι γυναίκες μόνες τους στον αργαλειό, σε αντίθεση με τα γιορτερά που τα υφάσματα τα αγόραζαν από εμπόρους. Το απλό καθημερινό καβάδι σχηματίζει ίσιες ρίγες ενώ το γιορτερό έχει ανάμεσα στις ρίγες αλλαγές χρωμάτων που σχηματίζουν γωνίες σαν άνοιγμα ψαλιδιού, εκεί οφείλεται η ονομασία του ψαλιδωτό καβάδι.  Τα υφάσματα αυτά τα δίνανε σε ειδικούς ραφτάδες που τα ράβανε. Το καβάδι  έκλεινε σταυρωτά εμπρός, είχε ένα μεγάλο άνοιγμα στην τραχλιά και κούμπωνε χαμηλά με κουμπάκια για να συγκρατεί και το στήθος.

Γύρω από το άνοιγμα της τραχλιάς οι γυναίκες ράβανε ένα κεντημένο μεταξωτό ύφασμα για να το στολίσουν. Εσωτερικά ράβανε οι τεχνίτες ένα χοντρό βαμβακερό ύφασμα, κάτι σαν φόδρα, ώστε με τα γαζιά να δημιουργηθούν σχέδια.  Τα μανίκια του καβαδιού ήταν μακριά και κατέληγαν σ’ ένα τρίγωνο ή δέλτα, εσωτερικά έραβαν ένα μεταξωτό ύφασμα με λουλούδια ή άλλα σχέδια, έτσι ώστε μόλις δίπλωνε προς τα έξω να φαίνονται τα σχέδια. Το δίπλωμα στηριζόταν στα εξωτερικά μανίκια με ένα θηλύκι.

Η ποδιά ήταν υφαντή στον αργαλειό με διάφορα σχέδια και χρώματα και συνήθως ραβόταν σε δύο κομμάτια. Στις άκρες έμπαινε ένα είδος δαντέλας και κρόσσια. Φοριόταν πάνω από το καβάδι.

Στη μέση και πάνω από την ποδιά δενόταν ένα μεγάλο μεταξωτό μαντήλι για ζωνάρι, που το ονόμαζαν λαχούρι. Το αγόραζαν από διάφορους εμπόρους. Η ονομασία του λέγεται πως  οφείλεται στην ομώνυμη πόλη της Περσίας όπου προερχόταν.  Στη δεξιά πλευρά το δένανε οι παντρεμένες και στην αριστερή οι ελεύθερες, αφήνοντας να πέφτουν κάτω τα κρόσσια του.

Τα σκουφούνια είναι οι κάλτσες που φορούσαν οι γυναίκες και είναι πλεγμένα από τις ίδιες με άσπρο μαλλί. Οι γυναίκες τα κεντούσαν στη φτέρνα και στο κότσι με διάφορα σχέδια, λουλούδια, πουλιά κλπ. Το πιο συνηθισμένο σχέδιο ήταν ένα κλαδί που κατέληγε σε δύο κουκουνάρες. Από αυτό το σχέδιο προήρθε και η ονομασία «κουκναρίτσες».

Οι γυναίκες χτένιζαν τα μαλλιά τους μ’ ένα ιδιαίτερο τρόπο, τα έριχναν μπροστά και τα έπλεκαν πλεξούδες, στις οποίες ανάμεσα έβαζαν μια κορδέλα. Μετά τα έφερναν πίσω και συγκρατούσαν τις πλεξούδες με την κορδέλα. Για να συγκρατούν τα μαλλιά τους φορούσαν το φέσι που το ονόμαζαν «καβούκι». Συνήθως ήταν σε κόκκινο χρώμα και το έραβαν ειδικές γυναίκες, που γνώριζαν την τεχνική. Στο πάνω μέρος του φεσιού τοποθετούσαν ένα κεντητό με χρυσή κλωστή στρογγυλεμένο ύφασμα, το οποίο κεντούσαν  οι  ίδιες για το φέσι τους, ονομαζόταν «τεπέ».  Ανάμεσα στο τεπέ και στη βάση του φεσιού έδεναν ένα μεταξωτό, επίσης, κεντημένο μαντήλι. Οι πλούσιες και οι αρχόντισσες συγκρατούσαν το μεταξωτό μαντήλι με χρυσά κοσμήματα ή καρφίτσες, ενώ οι υπόλοιπες το έδεναν. Οι ελεύθερες και οι νιόπαντρες τοποθετούσαν στο φέσι και μια χρυσή φούντα.  Οι μεγάλες σε ηλικία γυναίκες έριχναν πάνω  από το καβούκι ένα διπλωμένο μαντήλι που περνούσαν τις άκρες τους κάτω από το σαγόνι, τις φέρνανε πάνω και τις δένανε θηλιά πάνω στο καβούκι. Όταν εργαζόταν στα κτήματα και στα χωράφια δεν φορούσαν καβούκι, απλώς δένανε μια μαντήλα που την τραβούσαν μπροστά για να τους κάνει ίσκιο.

Τα επίσημα υποδήματα δεν ήταν παπούτσια, ήταν παντόφλες που τις έφτιαχναν ειδικοί τεχνίτες τσαγκάρηδες. Μέσα στο σπίτι τον χειμώνα φορούσαν τα γνωστά μέχρι σήμερα «τιρλίκια»  είτε τα έπλεκαν οι ίδιες οι γυναίκες είτε τα αγόραζαν από τεχνίτες φτιαγμένα από μαλακό δέρμα.

Τις πληροφορίες αυτές  τις συγκέντρωσα από γυναίκες μεγάλης ηλικίας που δεν είναι πλέον εν ζωή, το 1985-88 όταν ήμουν υπεύθυνος του χορευτικού  στον Πολιτισμικό σύλλογο Κλειγένη και αποφασίσαμε να κάνουμε καινούριες στολές/καβάδια για το χορευτικό τμήμα.  Τότε πολλές γυναίκες θυμόταν πως μέχρι και τη δεκαετία του 50’ υπήρχαν γιαγιάδες που φορούσαν ακόμη τα καβάδια. &

Δείτε εδώ περισσότερες φωτογραφίες:

[ΠΗΓΗ: https://aetoshal.blogspot.com/, του Ιωάννη Πλιούκα, δημοσιεύθηκε στο 13ο τεύχος του πολιτισμικού περιοδικού “Κύτταρο Ιερισσού”, 9/4/2024]

ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΙΕΡΙΣΣΟΥ

Η Κοινότητα Ιερισσού μαζί με τους Συλλόγους Ιερισσού σα καλούν στον ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΟ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΙΕΡΙΣΣΟΥ

[ΠΗΓΗ: https://ergoxalkidikis.gr/, 22/4/2024]