Η ΕΥΡΩΠΗ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΜΙΑ ΥΨΗΛΟΤΕΡΗ ΤΙΜΗ ΑΝΘΡΑΚΑ

anthrakasΗ υπόσχεση της Ευρώπης για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου φαινόταν σπουδαία πριν από περίπου 12 χρόνια, όταν οι ηγέτες της δημιούργησαν την πρώτη μεγάλη αγορά εμπορίας ρύπων. Δυστυχώς, όμως, το σύστημα έχει αποτύχει να ενθαρρύνει τις επενδύσεις σε καθαρές τεχνολογίες και να μειώσει αισθητά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Μέχρις ότου η Ευρωπαϊκή Ένωση περικόψει τον αριθμό των αδειών που διαπραγματεύονται τόσο όσο χρειάζεται ώστε να αυξήσει δραστικά το κόστος της εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα, η αγορά της θα παραμείνει δυσλειτουργική.

Η ιδέα πίσω από το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της ήταν απλή: Θέτεις ανώτατο όριο στη συνολική ποσότητα αερίων του θερμοκηπίου που μπορεί να εκπέμπει κάθε βιομηχανία, επιτρέπεις στις εταιρείες να λαμβάνουν ή να αγοράζουν δικαιώματα ανάλογα με τις ανάγκες τους, και με την πάροδο του χρόνου μειώνεις το ανώτατο όριο. Η τιμή του άνθρακα σταδιακά θα αυξανόταν, ωθώντας τις εταιρείες να επενδύσουν σε καθαρότερη ενέργεια.

Ωστόσο, δεν λειτούργησε με αυτόν τον τρόπο. Το ανώτατο όριο ορίστηκε, και έχει παραμείνει, πολύ υψηλά. Οι δωρεάν άδειες δόθηκαν απλόχερα. Και όταν χτύπησε η οικονομική κρίση, η βιομηχανική παραγωγή συρρικνώθηκε, μετατρέποντας το πλεόνασμα των δικαιωμάτων εκπομπών σε υπερ-πλεόνασμα. Ενώ το Σύστημα έχει επιφέρει μια μέτρια μείωση των εκπομπών, η χαμηλή τιμή του άνθρακα αποθάρρυνε το είδος της εκτεταμένης μετάβασης προς την καθαρή τεχνολογία στην οποία υποτίθεται ότι στόχευε.

Οι ειδικοί λένε ότι, για να υπάρξει ουσιαστική διαφορά, η τιμή του διοξειδίου του άνθρακα θα έπρεπε σήμερα να ήταν περίπου 30 δολάρια ανά τόνο, σημειώνοντας αύξηση περίπου 5% ετησίως. Σήμερα στην Ευρώπη, η τιμή είναι χαμηλότερη, στα περίπου 5 ευρώ.

Οι πειραματισμοί με το σύστημα δεν έχουν φέρει αποτέλεσμα. Το 2015, οι δημοπρασίες των νέων αδειών αναβλήθηκαν για να περιοριστεί η “υπερχείλιση”, αλλά αυτό δεν βοήθησε πολύ.

Την περασμένη εβδομάδα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε μια σειρά μεταρρυθμίσεων για να τεθούν σε ισχύ μετά το 2020, μία εκ των οποίων διπλασιάζει τον αριθμό των αδειών που πρέπει να ληφθούν από την αγορά. Αυτό θα μπορούσε να ωθήσει την τιμή του άνθρακα έως και κατά 25 ευρώ ανά τόνο έως το 2020, σύμφωνα με το Bloomberg New Energy Finance. Αλλά πρώτα οι μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να επιβιώσουν από τη νομοθετική διαδικασία της ΕΕ.

Η ΕΕ έχει θέσει ως στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 40% μέχρι το 2030. Εάν δεν μπορούν να κάνουν το σύστημα εμπορίας εκπομπών να δουλέψει, τότε τα κράτη μέλη θα πρέπει να βρουν εναλλακτικές λύσεις. Το κατώτατο επίπεδο που έχει θέσει το Ηνωμένο Βασίλειο για την τιμή εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα -18 λίρες ανά τόνο- θα βγάλει εκτός αγοράς τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα. Η Γαλλία ανακοίνωσε μια κατώτατη τιμή το περασμένο έτος, και άλλες χώρες μπορεί να χρειαστεί να ακολουθήσουν το παράδειγμά της.

Δεν δικαιολογείται να μην μπορούν οι δυνάμεις της αγοράς να μειώσουν τις εκπομπές. Αλλά χωρίς μια αρκετά υψηλή τιμή άνθρακα, ένα σύστημα χορήγησης αδειών εμπορίας δεν έχει καμία δύναμη.

ΠΗΓΗ:  http://www.capital.gr/, από τη συντακτική ομάδα του Bloomberg View, 22/02/2017]