Monthly Archives: June 2013

ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ

enviroment radar

Πολύ κουβέντα έχει γίνει για τις «ανεξέλεγκτες επιπτώσεις» που θα έχει η εξορυκτική δραστηριότητα. Αυτό είναι ένα από τα δημοφιλή επιχειρήματα των πολέμιων της επένδυσης καθώς ισχυρίζονται ότι το μόνο που ενδιαφέρει τους «χρυσοθήρες» είναι να καταφέρουν να πάρουν την αρχική άδεια εξόρυξης και στη συνέχεια να εκμεταλλευτούν τον ορυκτό πλούτο αδιαφορώντας παντελώς για τις οποιεσδήποτε περιβαλλοντικές επιπτώσεις οι οποίες μπορεί να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια της εκμετάλλευσης και δεν είχαν προβλεφθεί από την αρχή.

Κανείς βέβαια δεν μπήκε στον κόπο να ενημερωθεί για το πρόγραμμα περιβαλλοντικής παρακολούθησης που έχει θέσει σε εφαρμογή η εταιρεία Ελληνικός Χρυσός Α.Ε., για να διαθέτει ανά πάσα στιγμή ακριβή στοιχεία για την περιβαλλοντική κατάσταση της περιοχής όπου δραστηριοποιείται.

Αν θέλαμε να σκιαγραφήσουμε το πρόγραμμα αυτό θα λέγαμε ότι εκτείνεται σε δύο τομείς: Την «Παρακολούθηση Ποιότητας Περιβάλλοντος» και την «Παρακολούθηση Ποιότητας Εκπομπών» :

«Παρακολούθηση Ποιότητας Περιβάλλοντος»: Εδώ υπόκεινται οι δράσεις που έχουν σχέση με την καταγραφή κλιματολογικών υδρολογικών και υδροχημικών παραμέτρων των επιφανειακών και υπόγειων νερών της στενής και της ευρύτερης περιοχής εξόρυξης. Εκτός αυτού καταγράφονται η ποιότητα του νερού στις υπάρχουσες πηγές πόσιμου νερού, στο θαλάσσιο περιβάλλον αλλά και οι φυσικοχημικές και υδροχημικές παράμετροι των εδαφών.

«Παρακολούθηση Ποιότητας Εκπομπών»: Σ’ αυτήν την υποκατηγορία περιλαμβάνεται η παρακολούθηση των υγρών αποβλήτων, των επιφανειακών απορροών, των αέριων εκπομπών, της σύστασης των στερεών καταλοίπων και των επιπέδων θορύβου. Επίσης περιλαμβάνεται ο έλεγχος της ασφάλειας της επιφάνειας του εδάφους μέσω συστημάτων δονημετρικού ελέγχου, τοπογραφικών μετρήσεων επιφανειακών δικτύων «μαρτύρων» καθώς και ο έλεγχος της ευστάθειας των χώρων απόθεσης μέσω παρακολούθησης της κλίσης με κλισιόμετρα.

Σήμερα, η Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. βρίσκεται σε στάδιο προσαρμογής από το παλαιό στο νέο πρόγραμμα παρακολούθησης, το οποίο περιλαμβάνει επιπλέον την εγκατάσταση αυτόματων οργάνων συνεχούς μέτρησης & καταγραφής ή/και την επί τόπου μέτρηση παραμέτρων ή/και τη λήψη δειγμάτων στο πεδίο για περαιτέρω χημικές αναλύσεις. Το σύνολο των πληροφοριών θα κωδικοποιείται και αφού περάσει από ποιοτικό έλεγχο, θα εισάγεται σε βάση δεδομένων που θα είναι προσβάσιμη στο κοινό.

…ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Screen Shot 2013-06-19 at 11.26.36 π.μ.

Όπως προβλέπεται και περιγράφεται στην εγκεκριμένη μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της επένδυσης στην Χαλκιδική, η υλοποίηση του έργου προβλέπει την ενσωμάτωση της αρχής της Παράλληλης Αποκατάστασης. Σύμφωνα με αυτήν, οι περιοχές στις οποίες ολοκληρώνονται τα επί μέρους έργα αποκαθίστανται περιβαλλοντικά άμεσα και παράλληλα με την εξέλιξη των υπόλοιπων έργων. Να θυμηθούμε ότι το φυτώριο στην Ολυμπιάδα ανήκει στην εταιρεία Ελληνικά Φυτώρια Α.Ε. Σκοπός της ίδρυσης των φυτωρίων είναι η προμήθεια φυτευτικού υλικού για εργασίες αποκατάστασης του τοπίου, οι οποίες εκτελούνται παράλληλα με τη μεταλλευτική δραστηριότητα στην περιοχή. Με την δημιουργία επιτόπου φυτωρίων υπάρχει πάντα διαθέσιμο φυτευτικό υλικό άριστης ποιότητας, το οποίο παράγεται με την μέθοδο του πολλαπλασιασμού ειδών που συλλέγονται από την ίδια την περιοχή του έργου, ώστε να υπάρχει καλύτερη προσαρμογή των φυτών στις τοπικές εδαφοκλιματολογικές συνθήκες και έτσι τα έργα αποκατάστασης να προχωρούν ταχύτατα χωρίς αστοχίες που εγκυμονεί η εισαγωγή ξενικών ειδών.

Έτσι στην επένδυση των μεταλλείων Χαλκιδικής εισάγεται μια νέα αντίληψη και μια νέα στρατηγική στην προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, με τη χρήση εργαλείων περιβαλλοντικής διαχείρισης και την εφαρμογή καινοτομιών για την αντιμετώπιση των θεμάτων που αφορούν στην ανάγκη αποκατάστασης του τοπίου. Δίνεται ιδιαίτερη σημασία στον τομέα της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και η εταιρεία δεσμεύεται απέναντι στους αρμόδιους φορείς και την τοπική κοινωνία πως με την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου ολόκληρη η περιοχή θα παραδοθεί πλήρως αποκατεστημένη στην τοπική κοινωνία.

Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΩΤΟ ΜΕΛΗΜΑ

Olympiada

Η επένδυση του χρυσού στην Χαλκιδική δεν προβλέπει μόνο μια μονοδιάστατη εκμετάλλευση του υπεδάφους της περιοχής αλλά και παράλληλες ενέργειες αποκατάστασης βασισμένες στις αρχές της περιβαλλοντικής διαχείρισης. Για παράδειγμα, το έργο αποκατάστασης των παλαιών τελμάτων στην Ολυμπιάδα είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα ορθολογικής και βιώσιμης διαχείρισης, μια κίνηση η οποία θα πετύχει ταυτόχρονα την αποκατάσταση του περιβάλλοντος με την δευτερογενή εκμετάλλευση παλαιότερων αποθέσεων. Το έργο αφορά τον καθαρισμό του χώρου απόθεσης των παλαιών τελμάτων Ολυμπιάδας, ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση 600 μέτρων βορειοδυτικά των υφιστάμενων εγκαταστάσεων εμπλουτισμού. Ο συγκεκριμένος χώρος τέθηκε σε λειτουργία το 1976 από την τότε ιδιοκτήτρια εταιρεία Α.Ε.Ε.Χ.Π.&Λ. για τη διάθεση των στερεών καταλοίπων (τελμάτων) εμπλουτισμού του μεταλλεύματος μικτών θειούχων. Το τέλμα του εργοστασίου οδηγούνταν με αντλίες στη λίμνη τέλματος. Τα στερεά του τέλματος, με φυσική καθίζηση, αποθηκεύονταν στη λίμνη ενώ το νερό του τέλματος, διαυγές πλέον, επαναχρησιμοποιούνταν στην παραγωγική διαδικασία του εργοστασίου.

Οι προβλεπόμενες εργασίες περιλαμβάνουν απομάκρυνση των παλαιών τελμάτων από το χώρο απόθεσης με συμβατικά μηχανικά μέσα και μεταφορά στο υφιστάμενο παρακείμενο εργοστάσιο εμπλουτισμού για καθαρισμό τους από τον περιεχόμενο αρσενοπυρίτη και σιδηροπυρίτη-κοινώς συμπύκνωμα πυριτών, με τη μέθοδο της επίπλευσης. Από τον καθαρισμό των τελμάτων θα παραχθούν δύο υλικά, ένα εμπορεύσιμο συμπύκνωμα πυριτών 340 Κt με περίπου 20 g/t Au και ένα επίσης εμπορεύσιμο υπόλειμμα, 2,1 Mt. Το σημαντικό είναι ότι παράλληλα με τις εργασίες απομάκρυνσης και καθαρισμού των τελμάτων, προβλέπονται και εργασίες σταδιακής αποκατάστασης του χώρου που θα ελευθερώνεται. Οι εργασίες αυτές περιλαμβάνουν την αποκατάσταση του υποβάθρου ώστε αυτό να μετατραπεί σε έδαφος κατάλληλο για φύτευση και  την επακόλουθη αποκατάσταση με αυτόχθονα είδη βλάστησης της περιοχής. Το χρονοδιάγραμμα του έργου προβλέπει ολοκλήρωση εντός τριών ετών από την έναρξη των εργασιών και τρία επιπλέον χρόνια για εργασίες συντήρησης της βλάστησης που θα φυτευτεί, προκειμένου να διασφαλισθεί η επιτυχία της αποκατάστασης. Με τη συγκεκριμένη αποκατάσταση σταματούν οι όποιες επιπτώσεις έχουν δημιουργήσει ή συνεχίζουν να δημιουργούν τα συσσωρευμένα εξορυκτικά απόβλητα στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον της άμεσης αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Να σημειωθεί ότι η εν λόγω έκταση αντιστοιχεί στο 40% του συνόλου των επιφανειακών μεταλλευτικών εγκαταστάσεων Ολυμπιάδας. Επίσης, χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το ανωτέρω έργο αποκατάστασης προβλέπεται στην Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου στα Μεταλλεία Χαλκιδικής.

Ο ΧΡΥΣΟΣ ΚΑΙ ΤΟ Δ.Ν.Τ.

shutt130409312-low

Οι συναλλαγές σε χρυσό έχουν μακρά ιστορία. Ο χρυσός ανακαλύφθηκε στα αρχαία χρόνια και αποτελούσε σύμβολο πλούτου και υψηλής κοινωνικής θέσης σε πολλούς πολιτισμούς αφού χρησιμοποιούνταν και ως η πρώτη μορφή νομίσματος. Σήμερα ο χρυσός εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό στοιχείο των συναλλαγών και του επιχειρηματικού κόσμου. Οι χώρες χρησιμοποιούν τον χρυσό ως μονάδα μέτρησης του πλούτου τους και ως βάση για τις συναλλαγές τους, ενώ οι άνθρωποι τον θεωρούν ως μια μορφή εγγύησης, επειδή το χάρτινο χρήμα δεν προσφέρει πάντοτε σιγουριά. Ο χρυσός συνεχίζει να επηρεάζει και σήμερα τις διεθνείς χρηματοοικονομικές αγορές και προβλέπεται να εξακολουθήσει να διατηρεί την επιρροή του αυτή και στο μέλλον.

Ο Κανόνας του Χρυσού

Ο κανόνας του χρυσού είναι ένα νομισματικό σύστημα στο οποίο η λογιστική μονάδα αναφοράς αντιστοιχεί σε καθορισμένο βάρος χρυσού. Στο σύστημα αυτό, οι κεντρικές τράπεζες εγγυώνται την εξαργύρωση τραπεζογραμμάτιων σε χρυσό, βάσει του καθορισμένου βάρους του, κατόπιν ζήτησης. Οι κυβερνήσεις που χρησιμοποιούν μια τέτοια σταθερή λογιστική μονάδα και που ανταλλάσουν με άλλες κυβερνήσεις τα τραπεζογραμμάτιά τους με βάση τον χρυσό, μοιράζονται μια σχέση σταθερής νομισματικής ισοτιμίας.

Στην ιστορία υπήρχαν διαμάχες σχετικά με την αρχική ίδρυση του κανόνα του χρυσού. Το 1717, ο Ισαάκ Νιούτον συνέκρινε την αξία του χρυσού με την αξία του αργύρου στο σύστημα μέτρησης που είχε σχεδιάσει ο ίδιος. Ορισμένοι πιστεύουν ότι εκείνη τη στιγμή ο κανόνας του χρυσού θεσπίστηκε για πρώτη φορά. Η χρήση του διεθνούς κανόνα του χρυσού διαδόθηκε από τη δεκαετία του 1870 και μετά. Στη δεκαετία του 1890 η πρακτική αυτή δεν ήταν δημοφιλής στις βιομηχανοποιημένες χώρες: πράγματι ξεκίνησαν πολιτικά κινήματα εναντίον του κανόνα του χρυσού και η χρήση των χαρτονομισμάτων διαδόθηκε περισσότερο. Ο κανόνας του χρυσού χαρακτηρίστηκε από περιόδους ύφεσης και ανόδου, στις οποίες βοήθησε τη διεθνή χρηματοοικονομική αγορά και, έπειτα, δημιούργησε προβλήματα.

Πριν τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ίσχυε ο κανόνας του χρυσού για τις συναλλαγματικές ισοτιμίες στο διεθνές εμπόριο. Από τις αρχές του 20ου αιώνα, η μεγάλη ανάγκη που υπήρξε για την καθιέρωση ενός διεθνούς νομισματικού συστήματος για την διευκόλυνση του διαρκώς αναπτυσσόμενου διεθνούς εμπορίου, οδήγησε στην καθιέρωση εκ των πραγμάτων (de facto) στον κλασικό κανόνα του χρυσού. Σύμφωνα με αυτό το σύστημα κάθε χώρα καθόρισε μια συγκεκριμένη ισοτιμία του εθνικού της νομίσματος με τον χρυσό. Το σύστημα αυτό ίσχυσε από την αρχή του 20ου αιώνα έως και τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο οπότε και σταδιακά εγκαταλείφτηκε από τις χώρες που το ακολουθούσαν έως τότε. Μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και κυρίως από το 1920 έως το 1935 υπήρξε μια διεθνής προσπάθεια για την επαναφορά του συστήματος του κανόνα του χρυσού με πολλά προβλήματα και πολλές δυσλειτουργίες. Έτσι οι ΗΠΑ καθόρισαν την αντιστοιχία 1 ουγκιάς χρυσού στα 35 δολάρια.

Το σύστημα του Μπρέττον Γουντς

Κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, η ανθρωπότητα γνώρισε μια περίοδο πολύ μεγάλης νομισματικής αστάθειας που περιλάμβανε υπερπληθωριστικές τάσεις με φυσικό επακόλουθο τις συχνές και μεγάλες μεταβολές στις συναλλαγματικές ισοτιμίες. Έτσι προς το τέλος του πολέμου, πραγματοποιήθηκε η Διάσκεψη του Μπρέττον Γουντς και εκεί αποφασίστηκε η δημιουργία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), της Παγκόσμιας Τράπεζας, της GATT καθώς και η υιοθέτηση του συστήματος σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών που έγινε γνωστό ως το σύστημα του Μπρέττον Γουντς. Ονομάσθηκε έτσι από την ομώνυμη Νομισματική και Χρηματοοικονομική Διάσκεψη στο Μπρέττον Γουντς (Bretton Woods) στο Νιου Χάμσαϊρ των ΗΠΑ η οποία έγινε το από την1 έως τις 22 Ιουλίου του 1944 και στην οποία συμμετείχαν οι 44 συμμαχικές δυνάμεις οι οποίες είχαν βγει νικήτριες από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το νέο αυτό σύστημα καθορισμού των συναλλαγματικών ισοτιμιών κατά την επόμενη δεκαετία του 1950 άρχισε να φέρνει τα αναμενόμενα αποτελέσματα με την μορφή της μεγάλης ανάπτυξης του διεθνούς εμπορίου, της οικονομικής ανάπτυξης και των επενδύσεων. Ταυτόχρονα όμως οι ΗΠΑ άρχισαν αν εμφανίζουν σοβαρά ελλείμματα στο ισοζύγιο πληρωμών τους δημιουργώντας ένα αίσθημα νευρικότητας και έρπουσας ανησυχίας για το παρόν και κυρίως το μέλλον του διεθνούς νομισματικού συστήματος. Το συνεχόμενα ελλειμματικό ισοζύγιο πληρωμών σήμαινε ότι όλο και μεγαλύτερη ποσότητα συναλλαγματικών αποθεμάτων των ΗΠΑ και χρυσού έφευγαν προς το εξωτερικό. Τα ελλείμματα αυτά καθώς συντηρούνταν επί σειρά ετών άρχισαν να δημιουργούν αμφιβολίες στις διεθνείς χρηματαγορές για την δυνατότητα που είχαν οι ΗΠΑ να συνεχίσουν να μετατρέπουν το δολάριο σε χρυσό.

Η νέα εποχή

Η ανελαστικότητα των τιμών στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και η γενικότερη αστάθεια στην διεθνή πολιτική και οικονομική σκηνή προκάλεσαν διαδοχικές υποτιμήσεις και ανατιμήσεις των ισχυρών νομισμάτων πράγμα που οδήγησε σε αστάθεια, αβεβαιότητα και την ανάγκη λήψης νομισματικών μέτρων από τις ΗΠΑ για την στήριξη του δολαρίου. Τα μέτρα αυτά όμως δεν απέδωσαν καθώς τόσο το ελλειμματικό ισοζύγιο των ΗΠΑ όσο και το κλίμα της διεθνούς αβεβαιότητας συνέχισαν να συντηρούνται στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, και τελικά το 1971 με απόφαση του προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον, οι ΗΠΑ εγκαταλείπουν την μετατρεψιμότητα του δολαρίου σε χρυσό και μαζί μ’ αυτήν το σύστημα σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών του Bretton Woods. Έτσι αρχίζει η νεότερη εποχή των κυμαινόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών. Οι δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης άρχισαν να ελέγχουν τη νομισματική αγορά και εμφανίστηκαν νέα χρηματοοικονομικά εργαλεία καθώς και το ελεύθερο εμπόριο.